a priori - sost. - avv. | precedentement ragionament che se pò nò discutt | |
abbacchio - s.m. | agnèll macellaa | |
abbacinare - v.tr. | imbarbajà inorbì | |
abbagliamento - s.m. | imbarbajament | |
abbagliante - agg. | che inorbiss imbarbaja | |
abbagliante - s.m. | imbarbaja | |
abbagliare - v. | imbarbajà inorbì | |
abbaglio - s.m. | error inorbiment qui prò quò svista | |
abbaiare - v. | boià | |
abbaino - s.m. | abbain orbisèll sòtta el tecc stanza usèll | |
abbaio - s.m. | boiada | |
abbandonare - v. | bandonà lassà pientà | |
abbandonarsi - v.rifl. | bandonass confidass lassass andà | |
abbandonato - agg. | bandonaa lassaa pientaa | |
abbandono - s.m. | abbandon | |
abbarbicare - v. | cascià i radis mètt i radis | |
abbarbicarsi - v.rifl. | taccass | |
abbassamento - s.m. | abbassament sbassada - s.f. | |
abbassare - v. | calà sbassà | |
abbassarsi - v.rifl. | sbassass umiliass | |
abbasso - escl. | abass | |
abbastanza - avv. | assee | |
abbattere - v. | sbatt giò | |
abbattimento - s.m. | demolizion - s.f. | |
abbattuto - agg. | borlaa giò camuff giò de còrda magonent sbattuu giò smorfiaa stravaccaa giò tiraa giò traa giò | |
abbazia - s.f. | abazia badia | |
abbecedario - s.m. | abecedari | |
abbellimento - s.m.
| imbelliment ornament | |
abbellire - v. | fà diventà pussee bèll imbellì ornà | |
abbeverare - v. | dà de bev fà bev lassà bev | |
abbeverarsi - v.rifl. | bev scoeudes de bev | |
abbeveratoio - s.m.
| albioeu beviroeu navèll | |
abbiccì - s.m. | abece sillabari | |
abbiente - agg. | benestant scior | |
abbigliamento - s.m. | pagn toalètt - s.f. vestii | |
abbigliarsi - v.rifl. | fà toalètt mèttes in ghingheri - (iron.) mèttes in pompardina - (iron.) | |
abbinamento - s.m. | abbinament | |
abbinare - v. | cobbià compagnà mètt insèma | |
abbinata - s.f. | cobbiada | |
abbindolamento - s.m. | ingarbiament | |
abbindolare - v. | fà sù ingarbià (dent) ingattuà | |
abbioccato - agg. | indorment | |
abbiocco - s.m. | còcch | |
abbisognare - v. | vègh de bisògn | |
abboccamento - s.m. | abboccament pontèll | |
abboccare - v. | boccà | |
abboccarsi - v.rifl. | parlass in confidenza | |
abboccato - agg. | abboccaa amabil | |
abbonamento - s.m. | abbonament | |
abbonare - v. | abbonà | |
abbonarsi - v.rifl. | abbonass | |
abbonato - agg. | abbonaa | |
abbondante - agg. | bondant bondanzios | |
abbondanza - s.f. | abbondanza bondanza | |
abbondare - v. | abbondà vèssighen pussee del necessari | |
abbordaggio - s.m. | assalt | |
abbordare - v.tr. | abbordà bordà | |
abborracciare - v. | patuscià (sù) | |
abborracciatore - s.m. | patuscion | |
abbottonare - v. | bottonà | |
abbottonato - agg. | bottonaa | |
abbottonatura - s.f. | bottonera | |
abbozzare - v. | fà sègn sbozzà schizzà | |
abbozzo - s.m. | sbòzz schizz sègn tentativ | |
abbracciare - v. | andagh adree brascià sù comprend contegnì taccass - (a ona religion, a ona idea) | |
abbraccio - s.m. | brasciada - s.f. | |
abbrancare - v. | brancà | |
abbreviare - v. | scurtà toeu via | |
abbreviazione - s.f. | abbreviazion | |
abbrivo, abbrivio - s.m. | el mèttes in moviment el dà moviment el ciappà l'inviada el partì decis | |
abbronzante - agg. | bronzant | |
abbronzare - v. | bronzà | |
abbronzarsi - v.rifl. | bronzass | |
abbronzato - agg. | bronzaa | |
abbronzatura - s.f. | bronzadura tinta | |
abbrunare - v. | inscurì | |
abbrustolimento - s.m. | brustolidura - s.f. tostadura - s.f. | |
abbrustolire - v. | brusattà brustolì gremà tostà | |
abbrustolita - agg. | brustolida gremada tostada | |
abbruttimento - s.m. | el diventa come ona bèstia brutiment | |
abbruttire - v. | redù mal redù come ona bèstia | |
abbruttirsi - v.rifl. | abbruttiss reduss come ona bèstia | |
abbuffarsi - v.rifl | ingossass mangiascià | |
abbuffata - s.f. | baraccada | |
abbuiare - v. | confond infoschì inscurì scurì | |
abbuonare - v. | scuntà | |
abbuono - s.m. | bonifich ribass riduzion - s.f. scunt | |
abdicare - v. | abdicà | |
abdicazione - s.f. | abdicazion | |
aberrante - agg. | anormal | |
aberrazione - s.f. | aberrazion | |
abetaia - s.f. | bosch de abièzz - s.m. bosch de pèscia - s.m. bosch de pin - s.m. | |
abete - s.m. | abièzz pèscia - s.f. pin | |
abietto - agg. | bass de trà via vigliacch | |
abiezione - s.f. | bassèzza vigliaccheria | |
abile - agg. | abil bon brao chècco lèst | |
abile - agg. | abil bon brao chècco lèst svèlt | |
abilità - s.f. | abilità bellità | |
abilitare - v. | dà abilitazion | |
abilitarsi - v.rifl. | ciappà l'abilitazion | |
abilitato - agg. | abilitaa | |
abilitazione - s.f. | abilitazion patenta patente | |
abilmente - avv. | cont abilità de scròcch | |
abissale - agg. | smisuraa | |
abissino - agg. s.m. | abissin | |
abisso - s.m. | abiss burron precipizzi | |
abitabile - agg. | abitabil che se pò stagh | |
abitabilità - s.f. | abitabilità | |
abitacolo - s.m. | abitacol | |
abitante - s.m. | abitant | |
abitare - v. | stà de cà | |
abitativo - agg. | abitativ | |
abitato - s.m. | abitaa | |
abitazione - s.f. | abitazion cà | |
abito - s.m. | pagn - pl. masch. vestii | |
abituale - agg. | sòlit | |
abitualmente - avv. | d'abitudin de sòlit | |
abituare - v. | abituà sueffà | |
abituarsi - v.rifl. | abituass suefass | |
abituato - agg. | abituaa | |
abitudinario - s.m. | abitudinari | |
abitudine - s.f. | abitudin de sòlit lecchètt usanza vizzi - s.m. | |
abituro - s.m. | ona cà de poveritt tanabus | |
abiura - s.f. | abiura ritrattazion | |
abiurare - v. | abiurà ripudià ritrattà | |
ablativo - s.m. | ablativ | |
ablatore - s.m. | ablator | |
ablazione - s.f. | ablazion | |
abluzione - s.f. | abluzion lavada | |
abnegazione - s.f. | abnegazion dedizion | |
abnorme - agg. | anormal | |
abolire - v. | abolì tirà via toeu via | |
abolizione - s.f. | abolizion annullament - s.m. cassazion | |
abolizionismo - s.m. | anti andeghee | |
abominare - v. | avègh in òdi odià a mòrt | |
abominazione - s.f. | orror | |
abominevole - agg. | abominevol vergognos | |
abominio - s.m. | abomini condana moral - s.f. degradazion moral - s.f. disprèzz | |
aborigeno - agg. | barber originari vun del pòst vun del loeugh | |
aborrire - v. | avègh orror avègh ribrèzz avègh s'cèss avègh schivi | |
abortire - v. | abortì despersà | |
aborto - s.m. | abòrt despèrsa | |
abrasione - s.f. | grattada spelladura | |
abrasivo - agg. | abrasiv | |
abrogare - v. | abrogà revocà | |
abrogato - agg. | abrogaa revocaa | |
abrogazione - s.f. | abrogazion revoca | |
abrogazionista - agg. | abrogazionista | |
abruzzese - agg. | abruzzes | |
abside - s.f. | abside còro | |
abstract - s. (dall'inglese) | riassont - s.m. | |
abulia - s.f. | indolenza | |
abulico - agg. | senza volontà | |
abusare - v. | abusà passà la stacchètta profittass | |
abusato - agg. | frust | |
abusivismo - s.m. | foeuravia | |
abusività - s.f. | illegalità | |
abusivo - agg. | abusiv illegal | |
abuso - s.m. | abus | |
acacia - s.f. | rubinia | |
acaro - s.m. | vèrmen (de sòtt la pèll) | |
accademia - s.f. | accadèmia | |
accademico - agg. | accadèmich | |
accadere - v. | capità succed | |
accadimento - s.m. | avveniment | |
accadimento - s.m. | avveniment | |
accaduto - p.p. | capitaa succeddu succèss | |
accaduto - s.m. | el fatt quèll che gh'è succèss | |
accalappiacani - s.m. | ciappacan | |
accalappiamento - s.m. | ingann ingattiada - s.f. | |
accalappiare - v. | ciappà col lazz ingannà ingattià | |
accalcarsi - v.rifl. | calcass ingolfass rebuttass ruzzass vun con l'alter | |
accaldarsi - v.rifl. | scaldass scalmanass sforaggiass | |
accaldato - agg. | scalmanaa sforaggiaa sudaa | |
accaloramento - s.m. | esaltazion infervoriment | |
accalorare - v. | infolarmà sforaggià | |
accalorarsi - v.rifl. | andà sù de gir infolarmass sforaggiass | |
accalorato - agg. | infervoraa vèss sù de gir | |
accampamento - s.m. | accampament | |
accampare - v. | accampà pretend | |
accamparsi - v.rifl. | accampass bivaccà mètt el camp | |
accanimento - s.m. | furor incagniment òdi de can ostinazion | |
accanirsi - v.rifl. | incagniss | |
accanito - agg. | incagnii | |
accanto - avv. | arent attacch taccaa visin | |
accantonamento - s.m. | accantonament el mètt de part | |
accantonare - v. | archivià cantonà mètt de part mètt in archivi | |
accaparramento - s.m. | accaparrament incètta | |
accaparrare - v. | caparrà fà incètta | |
accapigliarsi - v.rifl. | baruffà ciappass a bòtt ciappass per i cavèi taccà lit | |
accapo - avv. | a cap | |
accappatoio - s.m. | accappatoi cappa - s.f. | |
accapponare - v. | capponà castrà | |
accarezzare - v. | carezzà | |
accartocciare - v. | crespà fà sù in d'on scartòzz rescià sù | |
accartocciato - agg. | crespaa faa sù in d'on scartòzz resciaa sù | |
accasare - v. | mètt in cà vun sistemà | |
accasarsi - v.rifl. | sposass toeu marì / miee | |
accasato - agg. | sposaa | |
accasciamento - s.m. | avviliment mortificazion | |
accasciare - v. | borlà giò (de colp) per i fòrz / la volontà | |
accasciarsi - v.rifl. | avviliss buttass giò lassass andà | |
accatastamento - s.m. | censiment iscrizion al catasto mottament | |
accatastare - v. | censì (al catasto) fà sù a mucc immedà impignà | |
accativarsi - v.rilf. | tirà de la soa | |
accattivante - agg. | simpatich | |
accattonaggio - s.m. | el cercà la carità | |
accattone - s.m. | barbon cercòtt mendicant | |
accavallamento - s.m. | incavallament | |
accavallare - v. | incavallà | |
accavallarsi - v.rilf. | incavallass | |
accavallatura - s.f. | incavalladura incavallament | |
accecamento - s.m. | inorbiment | |
accecare - v. | inorbì | |
accecato - agg. | inorbii | |
accedere - v. | andà denter | |
accelerare - v. | accelerà andà pussee in prèssa | |
accelerata - s.f. | accelerada | |
accelerato - agg. | acceleraa pussee in prèssa | |
acceleratore - s.m. | accelerador | |
accelerazione - s.f. | accelerazion | |
accendere - v. | pizzà | |
accendersi - v.rifl. | pizzass scaldass la pissa scalmanass | |
accendigas - s.m. | pizzagass | |
accendino - s.m. | accendin | |
accendisigari - s.m. | accendin accendisigher | |
accenditoio - s.m. | pizzafoeugh mocchiroeula - (di candele nelle chiese) | |
accennare - v. | fà sègn | |
accenno - s.m. | riferiment sègn | |
accensione - s.f. | accension | |
accentare - v. | accentà mètt l'accent | |
accentatura - s.f. | accentadura | |
accentazione - s.f. | accentazion | |
accento - s.m. | accent | |
accentramento - s.m. | accentrament | |
accentrare - v. | accentrà centralizzà | |
accentratore - agg. | accentrador | |
accentuare - v. | accentuà | |
accentuativo - agg. | accentuativ | |
accentuato - agg. | accentuaa | |
accentuazione - s.f. | accentuazion | |
accerchiamento - s.m. | circondament | |
accerchiare - v. | circondà sercià sù | |
accertabilità - s.f. | contròll - s.m. | |
accertamento - s.m. | accertament verifica - s.f. | |
accertare - v. | accertà verificà | |
accertarsi - v.rifl. | mètt in ciar rendes sicur | |
accertato - agg. | accertaa | |
acceso - agg. | acces pizz scalmanaa | |
acceso - p.p. | pizzaa | |
accessibile - agg. | praticabil on sit facil de andagh dent on sit facil de trovà | |
accessibilità - s.f. | praticabilità | |
accesso - s.m. | accèss entrada - s.f. | |
accessoriato - agg. | accessoriaa | |
accessorio - agg. | accessòri | |
accessoristica - agg. | accessoristica | |
accetta - s.f. | segurin - s.m. | |
accettabile - agg. | accettabil | |
accettabilità - s.f. | accettabilità | |
accettare - v. | accettà | |
accettazione - s.f. | accettazion ammission | |
accetto - agg. | che fà piasè che se pò accettà | |
accezione - s.f. | significaa - s.m. | |
acchiappafarfalle - s.m. | ciappaparpai | |
acchiappamosche - s.m. | ciappamosch | |
acchiappare - v. | bloccà brancà cattà ciappà | |
acchito d' - loc.avv. | al primm vedè d'amblè de bòtta salda | |
acciaccare - v. | gibollà maccà saccagnà schiscià | |
acciaccato - agg. | gibollaa maccaa saccagnaa schisciaa | |
acciaccatura - s.f. | saccagnada | |
acciacco - s.m. | acciacch fastidi de salut rògna | |
acciaieria - s.f. | azzaleria | |
acciaio - s.m. | azzal | |
acciambellare - v. | giambellà | |
acciambellarsi - v.rifl. | fass sù a giambèlla | |
acciarino - s.m. | azzalin | |
accidentale - agg. | accidental per caso | |
accidentato - agg. | accidentaa | |
accidente - s.m. | accident | |
accidenti - escl. | accidenti sacch forment sangu de biss | |
acciderba - escl. | cribbio marcanaggia | |
accidia - s.f. | accidia | |
accidioso - agg. | fencisc de natura pedigh | |
accigliarsi - v.rifl. | fà la faccia scura | |
accigliato - agg. | motrient scur in faccia | |
accingersi - v.rifl. | mèttes adree | |
acciottolato - s.m. | rizzada - s.f. | |
accipicchia - escl. | ciombia sacch forment | |
acciuffare - v. | brancà sù | |
acciuga - s.f. | ancioa incioa inciòda | |
acciugata - s.f. | incioada | |
acclamare - v. | acclamà batt i man | |
acclamare - v.trans. | mètt in ciar | |
acclamazione - s.f. | acclamazion | |
acclimatamento - s.m. | acclimatazion | |
acclimatare - v. | abituà al clima | |
acclimatarsi - v.rifl. | abituass al clima | |
acclimatazione - s.f. | acclimatazion | |
accline - agg. | inclinà | |
accludere - v. | mètt dent spedì insèma taccà | |
accluso - agg. | unii | |
accoccolarsi - v.rifl. | scrusciass giò stà in cruscion | |
accodamento - s.m. | allineament | |
accodarsi - v.rifl. | mèttes in fila | |
accogliente - agg. | còmod ospital | |
accoglienza - s.f. | accoglienza | |
accogliere - v. | accettà ricev | |
accoglimento - s.m. | accettazion - s.f. ammission - s.f. | |
accolito - s.m. | compagn compagn de lingera compagn de viagg tirapee | |
accollare - v. | accollà dà el carich dà el pes dà l'impegn dà l'incarich sarà sù ben al còll (el vestii) sueffà i bèsti al giòv | |
accollato - agg. | saraa sù ben al còll | |
accoltellamento - s.m. | cortellament | |
accoltellare - v. | dà ona cortellada | |
accoltellato - agg. | cortellaa | |
accomiatare - v. | licenzià saludà | |
accomiatarsi - v.rifl. | licenziass saludass toeu ed disturb | |
accomodamento - s.m. | accomodament | |
accomodante - agg. | ch' el se adatta de bon comand | |
accomodare - v. | cavezzà comodà giustà sù rangià | |
accomodatura - s.f. | comodadura | |
accompagnamento - s.m. | accompagnament - (mus.) compagnament | |
accompagnare - v. | andà insèma compagnà | |
accompagnatore - s.m. | compagnador | |
accomunare - v. | mètt in comun mètt insèma | |
acconciare - v. | cavezzà giustà sù mètt a pòst | |
acconciatore - s.m. | consciador | |
acconciatura - s.f. | consciadura mis pettenadura | |
acconcio - agg. | adatt ch' el va ben | |
accondiscendente - agg. | ch' el dis de sì | |
accondiscendenza - s.f. | condiscendenza | |
accondiscendere - v. | accettà conced dì de sì | |
acconsentire - v. | dì de sì vèss de la stessa idea | |
accontentamento - s.m. | soddisfazion - s.f. | |
accontentare - v. | contentà fà content sodisfà | |
acconto - s.m. | accunt caparra | |
accoppare - v. | coppà mazzà | |
accoppiamento - s.m. | cobbiament compagnament | |
accoppiare - v. | cobbià compagnà mètt duu a duu | |
accoppiarsi - v.rifl. | cobbiass compagnass | |
accoppiata - s.f. | cobbiada | |
accoppiato - agg. | cobbiaa | |
accoramento - s.m. | arlia - s.f. magon | |
accorarsi - v.rifl. | casciass magonass | |
accorato - agg. | magonent | |
accorciamento - s.m. | scurtament | |
accorciare - v. | scurtà | |
accorciativo - agg. | che' el scurta | |
accorciato - agg. | scurtaa | |
accorciatura - s.f. | scurtada | |
accordare - v. | accordà conced incordà - (mus.) | |
accordarsi - v.rifl. | giustass intendes mèttes d'accòrd | |
accordato - agg. | accordaa concèss incordaa - (mus.) | |
accordatore - s.m. | incordador | |
accordatura - s.f. | incordadura - (mus.) | |
accordo - s.m. | accomodament accòrd cuu e camisa intesa - s.f. pappa e ciccia - (d'amore e d'a.) scisger e buèll | |
accorgersi - v.rifl. | accòrges incòrges | |
accorgimento - s.m. | intracchen - (scherz.) malizia - s.f. | |
accorpamento - s.m. | fusion | |
accorpare - v. | fond | |
accorrere - v. | corr (de volada) | |
accortezza - s.f. | el savè fà malizia | |
accorto - agg. | desencantaa dritto furb prudent scròcch svèlt | |
accosciarsi - v.rifl. | scrusciass giò | |
accostamento - s.m. | coppiament | |
accostare - v. | mètt arent mètt vesin | |
accostarsi - v.rifl. | andà / vegnì arent andà / vegnì visin | |
account - s.ingl. | còdes de sicurèzza | |
accounting manager - loc.ingl. | direttor contabil | |
accovacciarsi - v.rifl. | scrusciass giò stà in cruscion - (stare accovacciato) | |
accozzaglia - s.f. | bordelleri - s.m. miscmasc - s.m. | |
accozzare - v. | mètt insèma | |
accreditamento - s.m. | conferma | |
accreditare - v. | accredità scriv a crèdit | |
accreditato - v. | autorizzà | |
accredito - s.m. | accrèdit | |
accrescere - v. | giontà ingrandì sviluppà taccà | |
accrescimento - s.m. | aument | |
accucciarsi - v.rifl. | cocciass mèttes a la coccia | |
accudire - v. | curà servì tend | |
acculturamento - s.m. | assimilazion - s.f. | |
acculturare - v. | assimilà | |
acculturazione - s.f. | assimilazion | |
accumulare - v. | accumulà mètt insèma montonà muccià sù | |
accumulatore - s.m. | accumulador | |
accumulazione - s.f. | accumulazion | |
accumulo - s.m. | accumul monton pigna | |
accuratamente - avv. | come se dev polito | |
accuratezza - s.f. | cura | |
accusa - s.f. | accusa | |
accusare - v. | accusà | |
accusativo - s.m. | accusativ | |
accusato - agg. | accusaa | |
accusatore - s.m. | accusador | |
accusatorio - agg. | accusatòri | |
acefalo - agg. | senza el coo | |
acerbo - agg. | azèrb zèrb | |
acero - s.m. | acer òpi | |
acerrimo - agg. | brusc comè cattivissim senza remission | |
acetico - agg. | acètich - (chim.) de asee | |
aceto - s.m. | asee | |
acetone - s.m. | aceton - (chim.) | |
acetosella - s.f. | erba brusca - (pop.) erba cucca - (pop.) panmoin de la Madòna - s.m. sanzara - (bot.) | |
acidificare - v. | fa diventà acid | |
acidità - s.f. | acidità | |
acido - agg. | acid agher òli de vedrioeu - (acido solforico) | |
acidulo - agg. | ch' el sa de acid | |
acino - s.m. | grana - s.f. grana d'uga - s.f. | |
acinoso - agg. | granos | |
acme - s.f. | colma ponta scima | |
acqua - s.f. | acqua acqua mòrta - (a. cheta) mornign - (a. cheta) | |
acquaforte - s.f. | acquafòrta | |
acquaio - s.m. | acquiroeu lavandin navèll | |
acquaiolo - agg. | campee di acqu | |
acquaplaning - ingl. | slittament | |
acquaragia - s.f. | acquarasa | |
acquario - s.m. | acquari | |
acquasanta - s.f. | acquasanta | |
acquasantiera - s.f. | acquasantin | |
acquatico - agg. | acquatich | |
acquattarsi - v.rifl. | quacciass stà quacc | |
acquavite - s.f. | brand - (gerg.) grappa mistrà - (d'anice) rabbiosa raccagna rosòli di poeritt - s.m. | |
acquazzone - s.m. | acqueri dacquada - s.f. piovuda - s.f. sluscia - s.m. slusciada - s.m. | |
acquedotto - s.m. | acquedòtt | |
acqueo - agg. | de acqua | |
acquerellista - s.m. | acquarellista | |
acquerello - s.m. | acquarèll | |
acquerugiola - s.f. | acquètta piovisna | |
acquiescente - agg. | ch' el ghe sta | |
acquiescenza - s.f. | remissività | |
acquietare - v. | calmà padimà quietà | |
acquirente - s.m. | acquirent comprador | |
acquisire - v. | acquisì quistà | |
acquisitivo - agg. | acquisitiv | |
acquisito - agg. | acquisii | |
acquisizione - s.f. | acquisizion | |
acquistabile - agg. | acquistabil che se pò comprà che se pò toeu | |
acquistare - v. | acquistà comprà toeu | |
acquisto - s.m. | acquist compra - s.f. | |
acquitrino - s.m. | ristagn de tèrra e acqua | |
acquitrinoso - agg. | ristagnament de tèrra e acqua | |
acquolina - s.m. | acquètta - s.f. fà corr l'acquètta in bocca fà corr la saliva in bocca | |
acquoso - agg. | acquos | |
acre - agg. | agher besient | |
acredine - s.f. | ruvidèzza | |
acribia - s.f. | giustèzza | |
acrilico - agg. s. | acrilich | |
acrimonia - s.f. | acrimònia asti - s.f. camuffa rabbia | |
acrimonioso - agg. | acrimonios astios rabbios | |
acritico - agg. | senza giudizzi | |
acrobata - s. | acròbata ch' el balla in su la còrda | |
acrobatico - agg. | acrobatich | |
acrobazia - s.f. | acrobazia | |
acronimo - s.m. | acrònim sigla | |
acrostico - s.m. | acròstich | |
acuire - v. | fà diventà pussee acutt fà diventà pussee fòrt guzzà | |
aculeo - s.m. | spin spina - s.f. spongignon | |
acume - s.m. | guzz ingègn | |
acuminare - v. | guzzà | |
acuminato - agg. | guzz | |
acuminato - p.p. | guzzaa | |
acustica - s.f. | acustica | |
acustico - agg. | acustich | |
acutezza - s.f. | el vèss guzz d'ingègn | |
acutizzare - v. | acutizzà | |
acutizzarsi - v.rifl. | diventà pussee acutt diventà pussee spongignent | |
acuto - agg. | acut fin guzz sgar - (iron.) | |
ad hoc - loc.lat. | apposta | |
ad interim - loc.lat. | provvisori | |
ad libitum - loc.lat. | a piasè | |
ad personam - loc.lat. | per ona singola persòna | |
adagiare - v. | mètt giò con riguard | |
adagiarsi - v.rifl. | comodass distendes | |
adagio - avv. | adasi a pian pian pianin | |
adagio - s.m. | provèrbi | |
adamitico - agg. | adamitich biòtt | |
adattabile - agg. | adattabil che se pò adattà | |
adattabilità - s.f. | adattabilità | |
adattamento - s.m. | adattament | |
adattare - v. | adattà | |
adattatore - s.m. | adattador | |
adatto - agg. | adatt adattaa | |
addebitare - v. | mètt a debit scriv a debit | |
addebito - s.m. | carich dèbit | |
addendo - s.m. | addendo | |
addensamento - s.m. | inspessiment | |
addensare - v. | inspessì rend spèss | |
addensarsi - v.rifl. | inspessis | |
addentare - v. | cagnà dencià mòrd sgagnà | |
addentatura - s.f. | cagnada morduda sgnagnada | |
addentrare - v. | mandà denter | |
addentrarsi - v.rifl. | andà dent internass | |
addestramento - s.m. | esercizzi insegnament | |
addestrare - v. | insegnà insegnà el mestee | |
addestratore - agg. | insegnant | |
addetto - agg. | addètt lottiroeu - (a. alle giocate del lotto) | |
addiaccio - s.m. | a ciel avèrt a la bèll etoal a la serèna | |
addietro - avv. | adree dedree dree indree | |
addio - escl. | adio ciao s'ciao s'ciavo te saludi | |
addirittura - avv. | adirittura | |
additare - v. | indicà segnà segnà col dit | |
additivo - agg. | additiv | |
addizionale - agg. | addizional | |
addizionare - v.trans | giontà sommà taccagh | |
addizione - s.f. | addizion sòmma | |
addobbare - v. | addobbà | |
addobbo - s.m. | addòbb el fà bel el fà elegant | |
addolcimento - s.m. | indolziment | |
addolcire - v. | indolzì | |
addolorare - v. | addolorà cruzzià fà dispiasè | |
addolorarsi - v.rifl. | cruzziass | |
addolorato - agg. | addoloraa cruzziaa | |
addome - s.m. | bottasc panscia - s.f. petasc venter - (iron.) | |
addomermentare - v. | indormentà | |
addomesticabile - agg. | che se pò domesticà | |
addomesticamento - s.m. | domesticament | |
addomesticare - v.trans. | ammaestrà domesticà | |
addomesticato - agg. | domesticaa | |
addominale - agg. | de la panscia | |
addormentato - agg. | indoment indormentaa | |
addossare - v. | mètt a carich - (fig.) mètt a colpa - (fig.) mètt a contra poggià | |
addossarsi - v.rifl. | ciappass sul groppon - (iron.) fass adòss tirass adòss | |
addosso - avv. | adòss indòss | |
addotto - agg. | presentà | |
addurre - v.trans. | condù mètt innanz portà presentà | |
adeguamento - s.m. | adattament | |
adeguare - v. | adattà | |
adeguarsi - v.rifl. | adattass conformass | |
adeguatezza - s.f. | adeguatèzza | |
adeguato - agg. | adatt | |
adeguato - p.p. | adattaa | |
adempiere - v. | adempì fà sodisfà | |
adempimento - s.m. | adempiment | |
aderente - agg. | aderent attillaa - (di vestito) | |
aderenza - s.f. | aderenza | |
aderire - v.intr. | aderì taccà vèss del stèss parer | |
adescamento - s.m. | ingattiament | |
adescare - v. | ingattià | |
adesione - s.f. | adesion | |
adesivo - agg.s. | ch'el (se) tacca | |
adesso - avv. | adèss in st'ora mò | |
adiacente - agg. | arent taccaa visin | |
adiacenze - p.f. | dintorna d'intornavia - (nelle a.) | |
adibire - v. trans. | destinà fagh fà mètt a pòst | |
adipe - s.m. | ciccia - s.f. (scherz.) grassa - s.f. | |
adiposità - s.f. | grassèzza | |
adiposo - s.f. | grass | |
adirarsi - v.rifl. | infuriass inrabiss | |
adirato - agg. | inrabii | |
adire - v.trans. | ricorr | |
adito - s.m. | ingrèss passagg | |
adocchiare - v.trans. | doggià | |
adolescente - agg.s. | brandinèll giovinòtt pivèll sbarbatèll - (iron.) | |
adolescenza - s.f. | adolescenza prima gioventù | |
adolescenziale - agg. | adolescenzial | |
adombramento - s.m. | oscurament | |
adombrare - v. | oscurà | |
adone - s.m. | adon | |
adontarsi - v.rifl. | avèghen a mal offendes | |
adoperare - v. | doperà dovrà usà | |
adoperarsi - v.rifl. | cercà dass de fà iuttas | |
adorabile - agg. | adorabil | |
adorare - v.trans. | adorà | |
adoratore - s.m. | adorador | |
adorazione - s.f. | adorazion | |
adornare - v. | decorà guarnì ornà | |
adorno - agg. | ornaa | |
adottabile - agg. | adottabil | |
adottare - v.trans. | adottà | |
adottato - agg. | adottaa | |
adottivo - agg. | adottiv | |
adozione - s.f. | adozion | |
adulare - v.trans. | adulà incensà insavonà | |
adulatore - agg.s. | adulator cortesan leccape - (servile) leccacu - (volg.) | |
adulazione - s.f. | adulazion leccada de cuu leccada de pee | |
adulterare - v.trans. | adulterà falsificà manipolà sofisticà | |
adulterazione - s.f. | adulterazion falsificazion manipolazion sofisticazion | |
adulterino - agg. | bastard illegittim | |
adulterio - s.m. | adulteri | |
adultero - agg. | adulter ch'el va cont on'altra | |
adulto - agg. | grand madur òmm faa | |
adunanza - s.f. | adunanza | |
adunare - v. | adunà riunì | |
adunata - s.f. | adunada | |
adunco - agg. | faa a rampin | |
advertising - s.ingl. | propaganda pubblicità reclamm | |
advisor - s.ingl. | consiglier | |
aerare - v.trans. | dà aria ventilà | |
aerazione - s.f. | el fà ciappà aria | |
aereo - agg. | aereo | |
aereo - s.m. | aereo reoplano | |
aerobica - s.f. | aeròbica | |
aerobico - agg. | aeròbich | |
aerodinamico - agg. | areodinamich slanzaa | |
aeromobile - s.m. | areomòbil | |
aeronauta - s.m. | aviator | |
aeronautica - s.f. | areonautica | |
aeronavale - agg. | areonaval | |
aeroplano - s.m. | areoplan reoplano - (pop.) | |
aeroporto - s.m. | areopòrt | |
aeroportuale - agg. | areopòrtual | |
aerospaziale - agg. | areospazial | |
aerostazione - s.f. | areostazion | |
afa - s.f. | cappa sòffegh - s.m. | |
affabile - agg. | affabil ceros | |
affabilità - s.f. | affabilità | |
affacciarsi - v.rifl. | andà alla finestra comparì alla finestra fass vedè alla finestra | |
affacendarsi - v.rifl. | truscias | |
affacendato - agg. | trusciaa | |
affamare - v.trans. | ridù a la famm | |
affamato - agg. | ch'el gh'ha famm | |
affamatore - s.m. | affamador | |
affannare - v. | cruzzià | |
affannarsi - v.rifl. | brigà casiass cruzziass scalmanass smanià truscià | |
affannato - agg. | cruzziaa | |
affanno - s.m. | cruzzi - (fig.) dispiasè gròss mancament de fiaa | |
affannoso - agg. | ansios col fiaa gròss | |
affardellare - v. | fà sù i fagòtt fà sù on fagòtt | |
affare - s.m. | affari affari balord - (a.ingarbugliato) affari del lella - (a.di poco conto) affari finii - (a.concluso) affari losch - (a.sporco) l'è on affari minga per la qual - (è un brutto a.) l'è on brutt mestee - (è un a. serio) | |
affarista - s.m. | affarista balabiòtt - (spreg.) brobrô | |
affascinante - agg. | ch'el stria che l'innamora | |
affascinare - v.tr. | innamorà | |
affastellamento - s.m. | meda - s.f. mucc | |
affastellare - v.tr. | muccià | |
affaticamento - s.m. | fadigament slisadura | |
affaticare - v. | fadigà | |
affaticarsi - v.rifl. | fà fadiga vègh on cattiv fà | |
affatto - avv. | affatt del tutt | |
afferire - v. | riguardà | |
affermare - v. | dì dì de sì giuragh sora vèss sicur - (con certezza) | |
affermarsi - v.rifl. | ciappà pee - (di un uso, di una moda) fass varì - (di persona) | |
affermativo - agg. | affermativ | |
affermato - agg. | rinomaa | |
affermazione - s.f. | affermazion conferma | |
afferrabile - agg. | brancabil | |
afferrare - v. | brancà sciampà - (enf.) | |
affettare - v. | taja (giò) a fètt | |
affettato - agg. | tajaa a fèttì | |
affettato - agg. | affettaa ch'el se dà di ari sofisticaa | |
affettatrice - s.f. | affettatris la macchina che la taja giò i fètt | |
affettivo - agg. | affetiv ch'el gh'ha bisògn de vorè ben emozional | |
affetto - s.m. | el vorè ben | |
affettuosamente - avv. | cont amor | |
affettuosità - s.f. | el vorè ben vergna - (iron.) | |
affettuoso - agg. | affettuos amorevol ch'el voeur ben gentil premuros | |
affezionare - v. | affezionà | |
affezionarsi - v.rifl. | affezionass taccass | |
affezionato - agg. | affezionaa | |
affezione - s.f. | affezion ben - s.m. | |
affiancare - v. | mett(es) de fianch | |
affiatamento - s.m. | accòrd el vèss cuu e camisa el vèss duu còrp e on'anima sola el vèss scisger e buèll | |
affiatarsi - v.rifl. | andà d'accòrd | |
affibbiare - v. | refilà | |
affidabile - agg. | seri | |
affidabilità - s.f. | serietà | |
affidamento - s.m. | affidament fiducia - s.f. | |
affidare - v. | affidà (quaicòss a quaidun) dà fidà | |
affidarsi - v.rifl. | bandonass fidass rimettèss tirà sù i buschètt - (a. al caso) | |
affidatario - agg. | fidatari | |
affido - s.m. | affido | |
affievolimento - s.m. | diminuzion | |
affievolire - v. | (fà) diventà dèbol | |
affiggere - v.trans. | mètt taccà foeura | |
affilare - v. | codà filà molà molà i ong - (le unghie) | |
affilato - agg. | codaa molaa | |
affilatrice - s.f. | filatris | |
affilatura - s.f. | moladura | |
affiliare - v. | affilià | |
affiliato - agg. | affiliaa | |
affiliazione - s.f. | affiliazion | |
affinamento - s.m. | finament | |
affinare - v. | finà refinà | |
affinazione - s.f. | finazion | |
affinche - cong. | cont el fin de cont el scòpo de per fà inmanera che | |
affine - agg. | affin - (giur.) analogh simil | |
affinità - s.f. | affinità | |
affiorare - v. | veghì a galla vegnì a la vista | |
affissione - s.f. | affission | |
affisso - s.m. | affiss | |
affittabile - agg. | che se pò fittà | |
affittacamere - s.m. | fittastanz reficciò - (arc.) | |
affittanza - s.f. | fittanza | |
affittare - v.tr. | fittà | |
affitto - s.m. | fitt | |
affittuario - s.m. | afittuari inquilin | |
affliggere - v. | angustià dà di cruzzi dà di penser | |
affliggersi - v.rifl. | casciass cruzziass magonass | |
afflitto - agg. | cruzziaa immagonaa magonent | |
afflizione - s.f. | cruzzi - s.m. magon - s.m. | |
afflosciare - v. | diventà flòss diventà mòll | |
affluente - s.m. | affluent | |
affluenza - s.f. | affluenza | |
affluire - v.intr. | fluì | |
afflusso - s.m. | fluss | |
affogare - v. | negà | |
affogato - agg. | negaa | |
affollamento - s.m. | cattabrega - (scherz.) fòlla - s.f. | |
affollare - v. | gremì | |
affollato - agg. | gremii | |
affondamento - s.m. | sprofondament | |
affondare - v. | andà a fond mandà a fond | |
affondo - s.m. | incursion | |
affossamento - s.m. | fòppa - s.f. | |
affossare - v. | insabbià | |
affossatore - s.m. | sepoltô sotterrô | |
affrancamento - s.m. | liberazion | |
affrancare - v. | francà liberà mètt el bollin mètt i bollitt | |
affrancatrice - s.f. | francatris | |
affrancatura - s.f. | francadura | |
affranto - agg. | ròtt sfinì stracch mòrt | |
affratellamento - s.m. | solidarietà | |
affratellare - v. | fà diventà come fradèi | |
affrescare - v. | affrescà | |
affresco - s.m. | affrèsch | |
affrettare - v. | fà in prèssa mandà in prèssa | |
affrettarsi - v.rifl. | andà in prèssa mètt i gamb in spalla pessegà | |
affrettatamente - avv. | de prèssa in prèssa | |
affrontare - v. | andà contra andà incontra scombatt sfidà | |
affronto - s.m. | affront el fà fà ona figura barbina - s.f. offesa | |
affumicare - v. | fumegà impienì de fumm | |
affumicato - agg. | fumegaa | |
affusolare - v. | fusellà | |
affusolato - agg. | fusellaa | |
affusto - s.m. | affust - (milit.) | |
afgano - agg. | afgan | |
afono - agg. | senza vos | |
aforisma - s.m. | massima | |
aforistico - agg. | sentenzios | |
afoso - agg. | soffeghent | |
africano - agg. s.m. | african | |
afrodisiaco - agg. | eròtich | |
afrore - s.m. | spuzza - s.f. | |
aftershave - s.ingl. | lozion | |
agape - s.f. | agape - (lett.) comenion - (rel.) comunion - (rel.) disnà - s.m. paccètt - s.m. | |
agenda - s.f. | agenda diutel - s.m. (arc.) nòtes - s.m. | |
agente - s.m. | agent - (a.di commercio, di polizia) fattor maneggion piazzista - (a.di commercio) | |
agenzia - s.f. | agenzia | |
agevolare - v.trans. | agevolà dà ona man | |
agevolato - agg. | agevolaa | |
agevolazione - s.f. | agevolazion | |
agevole - agg. | còmod facil ladin sempliz senza grann senza stòri | |
agganciamento - s.m. | el taccass adree cont on gancio rampinada - s.f. | |
agganciare - v. | taccass (cont el gancio) taccass (cont el rampin) | |
aggancio - s.m. | collegament | |
aggeggio - s.m. | affari arnes birlinghin tarabaccola - s.f. | |
aggettivo - s.m. | aggettiv | |
aggetto - s.m. | aggètt | |
agghiacciante - agg. | terribil | |
agghiacciare - agg. | caggià el sang (del stremizzi) - ( fig.) gelà giazzà | |
agghindare - v. | bardà mett i finiment ornà | |
agghindarsi - v.rifl. | bardass vestiss de schicch | |
agghindato - agg. | ornaa | |
aggiogare - v.trans. | mètt sòtt al giòv (i besti) | |
aggiornamento - s.m. | modifica - s.f. revision - s.f. | |
aggiornare - v. | mètt al corrent modificà revisionà rinvià | |
aggiornato - agg. | modificaa revisionaa rinviaa | |
aggiramento - s.m. | circondament | |
aggirare - v. | giragh intorna imbroja - (fig.) | |
aggiudicare - v. | aggiudicà attribuì conferì destinà | |
aggiudicazione - s.f. | assegnazion | |
aggiungere - v. | giontà sommà taccà | |
aggiunta - s.f. | de sora maròss - (in a.) gionta | |
aggiuntivo - agg. | aggiuntiv | |
aggiunto - agg. | ch'el se gionta | |
aggiustabile - agg. | che se pò giustà | |
aggiustamento - s.m | aggiustament correzion - s.f. | |
aggiustare - v.trans. | comodà giustà rangià regolarizzà | |
aggiustarsi - v.rifl. | giustass rangiass regolarizzass sistemass | |
aggiustatore - s.m. | aggiustador giustador | |
aggiustatura - s.f. | giustadura | |
agglomerato - s.m. | agglomeraa | |
aggomitolare - v. | fà sù a remissèi | |
aggomitolarsi - v.rifl. | resciass sù | |
aggraffare - v. | graffà | |
aggraffatrice - s.f. | graffatris | |
aggrappare - v. | streng | |
aggrapparsi - v.rifl. | tacass strenges tegniss fòrt | |
aggravamento - s.m. | aggravament | |
aggravante - agg. | aggravant | |
aggravare - v. | aggravà | |
aggravarsi - v.rifl. | aggravass | |
aggravato - agg. | aggravaa | |
aggravio - s.m. | aggravi fastidi | |
aggraziare - v. | dà grazia fà bèll | |
aggraziato - agg. | ch'el gh'ha grazia | |
aggredire - v. | aggredì assaltà saltà adòss | |
aggregare - v. | mètt insèma unì | |
aggregato - agg.s. | raggruppament - s.m. unii - agg. | |
aggregazione - s.f. | riunion | |
aggressione - s.f. | aggression assalt el saltà adòss | |
aggressività - s.f. | el vèss aggressiv violenza | |
aggressivo - agg. | aggressiv besient resiatt | |
aggressore - s.f. | aggressor | |
aggrinzire - v. | fa' i grinz fa' i piegh rescià | |
aggrinzirsi - v.rifl. | resciass | |
aggrottare - v. | fa' la faccia scura | |
aggrottato - agg. | mortient scur in faccia | |
aggrovigliamento - s.m. | ingarbiament ingarbujament | |
aggrovigliare - v. | ingarbià ingarbujà | |
aggrovigliato - agg. | ingarbiaa ingarbujaa | |
aggrumare - v. | groppì | |
agguantere - v.tran. | brancà sciampà | |
agguato - s.m. | imboscada - s.f. sguaita - s.f. trappola - s.f. | |
agguerrirsi - v.rifl. | preparas per la guèrra | |
agguerrito - agg. | fogos | |
aghiforme - agg. | a forma de ona guggia come ona guggia | |
agiatamente - avv. | de scior de sciorètt | |
agiatezza - s.f. | prosperità | |
agiato - agg. | scior sciorètt | |
agibile - agg. | abitabil | |
agibilità - s.m. | abitabilità | |
agile - agg. | agil discantaa spedii svèlt | |
agilità - s.f. | agilità sveltèzza | |
agilmente - avv. | con sveltèzza | |
agio - s.m. | agio còmod | |
agire - v.intr. | agi fà | |
agitamento - s.m. | s'gigottament | |
agitare - v. | agità s'gigottà secudì | |
agitarsi - v.rifl. | agitass scalmanass smanià | |
agitato - agg. | infolarmaa sfollarmaa | |
agitatore - s.m. | agitador sovversiv | |
agitazione - s.f. | agitazion avègh i sciatitt in del venter - (essere in a.) | |
agliaceo - agg. | che'l sà de aj | |
agliata - s.f. | ajada | |
aglio - s.m. | aj | |
agnello - s.m. | agnèll bèè berin | |
agnizione - s.f. | riconosciment | |
agnolotto - s.m. | ravioeu | |
agnostico - s.m. | agnòstich | |
ago - s.m. | guggia - s.f. | |
agognare - v. | aspirà sperà de toeu sperà de vègh | |
agone - s.m. | agon gara - s.f. | |
agone - s.m. | agon - (itt.) | |
agonia - s.f. | agonia | |
agonismo - s.m. | agonismo | |
agonistico - agg. | agonistich | |
agonizzante - agg. | che l'è lì per tirà i calzètt che l'è lì per tirà i ultim morobond | |
agonizzare - v.intr.
| vèss ai ultim vèss in agonia | |
agoraio - s.m. | guggee guggiroeu | |
agostano - agg. | agostan aostan | |
agosto - s.m. | agost aostan - (nato in a.) | |
agraria - s.m. | agraria | |
agrario - s.m. | agrari | |
agreement - s.ingl. | consens | |
agreste - agg. | de la campagna | |
agricolo - agg. | de l'agricoltura | |
agricoltore - s.m. | agricoltor paisan picch - (spreg.) sagher - (arc.) | |
agricoltura - s.f. | agricoltura | |
agro - agg. | acid agher brusch | |
agrodolce - agg. | dolz e brusch | |
agronomia - s.f. | agronomia | |
agronomo - s.m. | agrònom | |
agrume - s.m. | agrumm | |
agrumeto - s.m. | piantagion d'agrumm - s.f. | |
aguzzare - v. | guzzà | |
aguzzino - s.m. | aguzzin | |
aguzzo - agg. | guzz | |
ahimè - inter. | oh mì | |
airone - s.m. | airon sgarza sgòlgia - s.f. | |
aitante - agg. | gajard robust | |
aiuola - s.f. | aioeuola proeusa | |
aiutante - s.m. | aiutant assistent | |
aiutare - v. | iuttà soccor | |
aiutarsi - v.rifl. | das ona man iuttass | |
aiuto - s.m. | aiutt soccors sostègn sponda - s.f. | |
aizzare - v. | da sòtt fogà inzigà | |
aizzatore - s.m. | inzigador pizzafoeugh | |
ala - s.f. | ala | |
alabarda - s.f. | alabarda | |
alabardato - agg. | alabardaa | |
alabardiere - s.m. | lombardee | |
alabastro - s.m. | alabaster | |
alacre - agg. | che se la ciappa calda ch'el se da de fà laorador pront svèlt | |
alacremente - avv. | a la svèlta in prèssa | |
alacrità - s.f. | voeuja de fà | |
alamaro - s.m. | alamar | |
alambicco - s.m. | lambicch | |
alano - s.m. | alan | |
alare - s.m. | brandinaa | |
alato - agg. | cont i al | |
alba - s.f | alba el primm ciar del dì - s.m. | |
albagia - s.f. | ruzz suss - s.m. | |
albeggiare - v. | albeggià fà el primm ciar vegnì l'alba | |
alberare - v. | alberà mètt i piant piantà | |
alberato - agg. | alberaa arboraa - (arc.) con tanti piant | |
alberaturara - s.f. | alberadura | |
albergare - v. | alloggià dà allògg loggià | |
albergatore - s.m. | albergador òst - (arc.) | |
albergo - s.m. | albergo | |
albero - s.m. | pianta | |
albicocca - s.f. | mognaga | |
albicocco - s.m. | pianta de mognagh | |
albino - agg.s. | albin | |
albo - s.m. | albom | |
albore - s.m. | biancusc | |
alborella - s.f. | albora arborèlla oggitt - s.m. pl. | |
albume - s.m. | albumm bianch de l'oeuv ciar de l'oeuv | |
albumina - s.f. | albumina - (med.) | |
alcalino - agg. | alcalin - (chim.) | |
alchermes - s.f. | alchèrmes | |
alchimia - s.f. | alchimia | |
alcione - s.m. | alcion gabbian martin pescador | |
alcolico - agg.s. | alcòlich | |
alcolismo - s.m. | alcolismo vizzi de bev | |
alcolizzato - agg.s. | alcolizzaa semper ciocch | |
alcool - s.m. | alcol spirit | |
alcova - s.f. | alcòva | |
alcunchè - pron.indef. | on quai còss | |
alcuno - agg. | certi certi in vegnuu e certi nò nissun senza nissuna paura quaivun gh'è vegnuu on queidiun vun | |
aldilà - s.m. | quèll che gh'è de là quèll che gh'è dòpo i mòrt | |
alea - s.f. | ris'c - s.m. sòrt | |
aleatico - s.m. | aleatich leatich | |
aleatorio - agg. | aleatòri incèrt | |
aleggiare - v.intr. | aleggià boffà tirà on'ariètt tirà on profum | |
alesare - v. | alesà - (mecc.) | |
aletta - s.f. | risvòlt | |
alettone - s.m. | aletton | |
alfabetico - agg. | alfabetich | |
alfabetizzare - v. | alfabetizzà | |
alfabetizzazione - s.f. | alfabetizzazion | |
alfabeto - s.m. | alfabètt | |
alfanumerico - agg. | alfanumerich | |
alfiere - s.m. | alfier | |
alfine - avv. | infin | |
alga - s.f. | alga | |
algebra - s.f. | algebra | |
algebrico - agg. | algèbrich | |
algente - agg. | gelaa | |
algido - agg. | frègg gelaa giazzaa | |
aliante - s.m. | aliant | |
alibi - s.m. | alibi | |
alice - s.f. | ancioa menudra (sòtt'òli) | |
alienabile - agg. | alienabil trasferibil | |
alienante - agg. | alienant | |
alienare - v. | alienà slontanà vend | |
alienato - agg.s. | confus foeura de cervèll foeura de coo matt | |
alienazione - s.f. | alienazion cession vendita | |
alieno - agg.s. | alien contrari d'opinion diversa | |
alimentare - agg. | alimentar de mangià | |
alimentare - v. | alimentà dà de mangià nutrì tirà sù | |
alimentato - agg. | alimentaa mantegnuu | |
alimentatore - agg. | alimentador | |
alimentazione - s.f. | alimentazion nutriment - s.m. | |
alimento - s.m. | aliment | |
aliquota - s.f. | percentual quòtta | |
alitare - v. | fiadà adasi respirà adasi | |
alito - s.m. | fiaa | |
alla - prep.art. | a la | |
allacciamento - s.m. | ligament | |
allacciare - v. | groppì lazzà ligà ligà sù | |
allacciatura - s.f. | lazzadura ligadura | |
allagamento - s.m. | allagament | |
allagare - v. | allagà el fà on lagh inlagà inondà lagà | |
allampanato - agg. | alt e magher bicciolan magròsser | |
allapare - v. | ligà i dent | |
allargamento - s.m. | slargada - s.f. | |
allargare - v. | sladinà - (mecc.) slargà | |
allargatura - s.f. | slargada | |
allarmante - agg. | allarmant inquietant preoccupant | |
allarmare - v. | allarmà preoccupà | |
allarme - s.m. | allarma | |
allarmismo - s.m. | panich | |
allarmista - s.m. | vun semper preoccupaa | |
allarmistico - agg. | vun che el fà preoccupà | |
allattamento - s.m. | allattament bailidura - s.f. | |
allattare - v.trans. | baglì dà el latt lattà | |
alleanza - s.f. | alleanza | |
allearsi - v.rifl. | fà alleanza | |
alleato - agg. | alleaa | |
allegare - v. | allegà taccà | |
allegato - agg. | allegaa | |
alleggerimento - s.m. | slegeriment | |
alleggerire - v. | slegerì | |
allegoria - s.f. | allegoria | |
allegorico - agg. | allegòrich | |
allegramente - avv. | allegrament | |
allegrezza - s.f. | baldòria contentèzza | |
allegria - s.f. | allègria baldòria legria | |
allegro - agg. | allegher legrioeu legrios | |
allenamento - s.m. | allenament | |
allenare - v. | allenà esercità preparà | |
allenatore - s.m. | allenador | |
allentamento - s.m. | smòllament | |
allentare - v. | lentà mollà sladinà slonzà smollà | |
allentarsi - v.rifl | sladinass slongass slonzass smollass | |
allergia - s.f. | allergia | |
allergico - agg. | allèrgich ch'el gh'ha ona sensibilità acutta a | |
allerta - escl., avv. | a l'èrta stà sul chi viv vèss a l'erta | |
allestimento - s.m. | allestiment preparazion - s.f. | |
allestire - v. | allèstì mètt in òpera preparà | |
allettamento - s.m. | roccolament | |
allettante - agg. | che l'innamora ch'el stria | |
allettare - v. | fà vegnì la gola ingolosì lusingà roccolà tirà la gola | |
allettatore - s.m. | roccolador | |
allevamento - s.m. | allevament | |
allevare - v.trans. | allevà coltivà crèss tirà grand tirà su | |
allevatore - s.m. | allevador | |
alleviamento - s.m. | indolziment solliev | |
alleviare - v.trans. | attenuà indolzì slegerì | |
allibire - v.intrans. | restà de gèss restà de sàss restà lì restà come quèll de la maschèrpa sbalordì | |
allibito - agg. | sbalordii | |
allibramento - s.m. | registrazion | |
allibrare - v. | mètt a liber registrà | |
allibratore - s.m. | ricevidor de scommèss | |
allietare - v.trans. | divertì fà content rallegrà | |
allievo - s.m. | alliev scolar | |
alligatore - s.m. | alligador | |
allignare - v.intr. | razzà taccà | |
allineamento - s.m. | allineament | |
allineare - v. | allineà mètt in fila mètt in riga | |
allineato - agg. | allineaa | |
allocare - v. | comodà logà mètt a pòst piazzà posizionà | |
allocarsi - v.rifl. | comodass postass sistemass | |
allocazione - s.f. | piazzament - s.m. posizionament - s.m. | |
allocco - s.m. | lorocch orlocch - (fig.) | |
allocutore - s.f. | odador - s.m. | |
allocuzione - s.f. | discors - s.m. orazion | |
allodola - s.f. | lòdera lòdola | |
alloggiare - v. | alloggià loggià | |
alloggio - s.m. | abitazion - s.f. allògg appartament | |
allontanamento - s.m. | slontanament - s.m. | |
allontanare - v. | bandì slontanà | |
allontanarsi - v.rifl. | andà via menà i tòll - (pop.) sgammellà via - (gerg.) slontanass tirass de part | |
allora - avv. | allora | |
allorchè - cong. | quand tutti i vòlt che | |
alloro - s.m. | laor - (bot.) | |
allorquando - cong. | quand | |
alluce - s.m. | didon del pee - (anat.) | |
allucinante - agg. | de fà stravedè | |
allucinare - v.tr. | fà stravedè | |
allucinato - agg. | allucinaa che par ch'el stravolt | |
allucinazione - s.f. | allucinazion vedè i angiol - (avere le a.) | |
alludere - v.intr. | fà sègn a pensà a sottintend | |
allume - s.m. | allumm - (chim.) | |
alluminio - s.m. | allumini | |
allungamento - s.m. | estension - s.f. prolungament slongaduta - s.f. | |
allungare - v. | slongà | |
allungarsi - v.rifl. | crèss slongass | |
allusione - s.f. | allusion tirà ona sassada - (iron.: fare un'a.) | |
allusivo - agg. | allusiv | |
alluvionale - agg. | alluvional | |
alluvionato - agg. | alluvionaa | |
alluvione - s.f. | allagament alluvion diluvi - s.m. inondazion | |
almanaccare - v. | lambicass el cervèll strolegà | |
almanacco - s.m. | almanacch taccoin | |
almeno - avv. | almanch almen | |
alone - s.m. | serc scighera de la luna - (a. della luna) | |
alpe - s.f. | alp | |
alpeggiare - v. | alpà alpeggià | |
alpeggio - s.m. | alpegg | |
alpestre - agg. | alpèster | |
alpigiano - agg. | alpador alpee malghee montagnee | |
alpinismo - s.m. | alpinismo | |
alpinista - s.m. e f. | alpinista | |
alpinistico - agg. | alpinistich | |
alpino - agg. s.m. | alpin | |
alquanto - agg., pron., avv. | on poo on tant minga pòcch | |
alt - escl., s.m. | alt stòpp | |
altalena - s.f. | scòcca | |
altalenare - v.intr. | scoccà | |
altana - s.f. | baltrèsca lobbiètta lobbioeu - s.m. | |
altare - s.m. | altar | |
altarino - s.m. | altarin | |
alter ego - loc.lat. | sostitut | |
alterabile - agg. | alterabil | |
alterare - v.trans. | alterà cambià mudà trasformà | |
alterarsi - v.rifl. | alterass buscià cambiass mudass scalmanass trasformass | |
alterato - agg. | alteraa cambiaa mudaa trasformaa | |
alterazione - s.f. | alterazion trasformazion | |
altercare - v.intr. | rattellà taccà lit | |
alterco - s.m. | lit - s.f. rattella - s.f. | |
alterigia - s.f. | bòria - (iron.) fumm - s.m. spuzza sòtt'el nas superbia | |
alterità - s.f. | differenza | |
alternanza - s.f. | alternanza | |
alternare - v. | alternà | |
alternativa - s.f. | alternativa | |
alternativamente - avv. | primo vun e poeu l'alter | |
alternativo - agg. | alternativ aggiustament correzion - (mecc.) che l'altèrna | |
alternato - agg. | alternaa | |
alternatore - s.m. | alternador | |
alterno - agg. | ch'el cambia ch'el se ripètt vun sì vun nò | |
altero - agg. | supèrb | |
altezza - s.f. | altèzza | |
altezzosità - s.f. | bòria supèrbia | |
altezzoso - agg. | bòrios ch'el cred de vègh el fumm de ras con la spuzza sòtta el nas supèrb | |
alticcio - agg. | allegher ciappaa in cimbalis | |
altitudine - s.f. | altèzza | |
alto - agg. | alt grand longh stangon | |
altolocato - agg. | important | |
altoparlante - s.m. | cassa acustica | |
altopiano - s.m. | altipian | |
altresì - avv. | anca per de pù | |
altrettanto - agg., pron., avv. | altertant | |
altrimenti - avv.,cong. | diversament se de nò | |
altro - agg.,pron. | alter de l'alter | |
altrochè - escl. | alterchè | |
altronde (d') - avv. | d'altra part | |
altrove - avv. | in d'on alter sit in d'on altra part | |
altrui - agg.,pron. | de l'alter di alter | |
altruismo - s.m. | amor per el pròssim | |
altruista - s.m. e f. | altruista | |
altruistico - agg. | altruistich | |
altura - s.f. | altura | |
alunno - s.m. | alliev scolar | |
alveare - s.m. | alvear bisoeu | |
alveo - s.m. | lètt del fiumm | |
alveolo - s.m. | busin cavità gengiva - s.f. (a.dentale) incav piscinin | |
alvo - s.m. | venter | |
alzabandiera - s.m. | alzabandera | |
alzabile - agg. | che se pò alzà che se pò tirà sù | |
alzacristallo - s.m. | alzacristàll | |
alzaia - s.f. | andana - (del naviglio) anzana | |
alzare - v. | alzà levà sù tirà sù | |
alzarsi - v.rifl. | levà sù levà sù con la camisa inversa - (alzarsi di cattivo umore) | |
alzata - s.f. | alzada monta | |
alzataccia - s.f. | levatàscia | |
alzato - agg. | che'l sta in pee | |
alzo - s.m | alz | |
amabile - agg | aboccaa affabil amabil ceros cortes de bèi maner gentil | |
amabilità - s.f. | amabilità | |
amaca - s.f. | amaca | |
amalgama - s.f. | amalgama - (tecnico) mes'ciòss | |
amalgamare - v. | amalgamà mes'cià (su) | |
amante - agg. | gimacch moros | |
amanuense - s.m. | copista (a man) | |
amaranto - s.m. | amarant | |
amare - v. | amà avègh amor vorè ben | |
amareggiare - v. | amreggià dà cruzzi dà dispiasè dà penser tossegà | |
amareggiato - agg. | amareggiaa tossegaa | |
amarena - s.f. | marèna marenada - (sciroppo di a.) vorè mangià marènn - (volere il meglio) | |
amaretto - s.m. | amarètt | |
amarezza - s.f. | amarèzza strangojon - s.m. | |
amaro - agg., s.m. | amar | |
amarognolo - agg., s.m. | amarètt amarin ch'el tira de l'amar | |
amato - agg. | car | |
amatore - s.m. | amador | |
amatoriale - agg. | amadorial | |
amazzone - s.f. | amazzon | |
amazzonico - agg. | amazzonich | |
ambasceria - s.f. | ambasciada | |
ambascia - s.f. | magon - s.m. | |
ambasciata - s.f. | ambasciada | |
ambasciatore - s.m. | ambasciador | |
ambedue - agg.pron. | tucc e duu tutt duu | |
ambidestro - agg. | ambidester | |
ambientale - agg. | de l'ambient | |
ambientalista - s.m. e f. | che el cura l'ambient | |
ambientamento - s.m. | ambientament | |
ambientare - v. | ambientà | |
ambientarsi - v.rifl. | abituass ambientass | |
ambientazione - s.f. | ambientament - s.m. ambientazion | |
ambiente - s.m. | ambient loeugh sit spazzi | |
ambiguità - s.f. | ambiguità | |
ambiguo - agg. | ambigu minga ciar | |
ambire - v. | ambì aspirà | |
ambito - agg. | ambii desideraa | |
ambito - s.m. | loeugh sit spazzi | |
ambizione - s.f. | ambizion | |
ambizioso - agg. | ambizios | |
ambo - s.m. | ambi - s.f. | |
ambone - s.f. | ambon - (arch.) | |
ambra - s.f. | ambra | |
ambrato - agg. | ambraa | |
ambrosiano - agg. - s.m. | ambrosian | |
ambulacro - s.m. | corridora - s.f. entrada - s.f. | |
ambulante - agg. - s.m. | ambulant | |
ambulanza - s.f. | ambulanza | |
ambulatoriale - agg. | ambulatorial | |
ambulatorio - agg. - s. | ambulatori | |
amen - escl. | amen e basta e ciao | |
amenità - s.f. | ròba che fa piasè ròbe che fa rid | |
ameno - agg. | che fa rid che pias legrios | |
americanata - s.f. | americanada | |
americano - agg. - s.m. | american | |
ametista - s.f. | ametista | |
amianto - s.m. | amiant | |
amichevole - agg. | affabil amichevol cordial de amis | |
amichevolmente - avv. | cont amicizia | |
amicizia - s.f. | amicizia | |
amico - s.m. | amis amis che se pò fidass amis giuraa | |
amido - s.m. | amid | |
ammaccare - v. | bollà gibollà maccà zaccagnà | |
ammaccato - agg. | gibollaa maccaa | |
ammaccatura - s.f. | giboll - s.m. maccadura | |
ammaestramento - s.m. | educazion - s.f. insegnament istruzion - s.f. | |
ammaestrare - v.tr. | ammaestrà insegnà el mestee | |
ammainare - v.tr. | ammainà sbassà tirà giò | |
ammalarsi - v.rifl. | andà in di lègn - (a. gravemente) malass | |
ammalato - agg., s. | malaa | |
ammaliamento - s.m. | instriament malefizzi | |
ammaliare - v.tr. | strià | |
ammaliato - agg. | che gh'hann faa on malefizzi incantaa ingattiaa innamora | |
ammanco - s.m. | disavanz manch | |
ammanettare - v.tr. | mètt i manètt mètt in di pagn de Baltramm - (gerg.) | |
ammanicarsi - v.rifl. | fass amis immanegass | |
ammanicato - agg. | immanegaa | |
ammannire - v.tr. | mètt in tavola preparà | |
ammansire - v.tr. | calmà domesticà imbonì padimà tirà in bòna | |
ammantare - v. | intabarrà mètt el (on) mantèll vestì | |
ammarare - v.intr. | andà giò in mar | |
ammasette - s.m. | mazzasètt | |
ammassare - v. | accumulà fà sù (a monton) impignà montonà muccià | |
ammasso - s.m. | ammass meda - s.f. mont monton mòtta - s.f. mucc pigna - s.f. | |
ammattimento - s.m. | immattiment | |
ammattire - v.intr. | dà foeura de matt diventà matt immattì | |
ammazzare - v. | coppà inciodà macellà mazzà sassinà | |
ammenda - s.f. | contravvenzion multa | |
ammesso - agg. | accettaa | |
ammettere - v.tr. | ammètt vèss d'accòrd | |
ammezzato - s.m. | mezzanin | |
ammiccare - v.intr. | schiscià l'oeugg | |
amministrare - v. | amministrà curà gestì | |
amministrativo - agg. | amministrativ | |
amministratore - s.m. | amministrador maneggion | |
amministrazione - s.f. | amministrazion gestion | |
ammiraglio - s.m. | ammirali | |
ammirare - v.tr. | ammirà apprezzà contemplà stimà | |
ammirato - agg. | ammiraa meravigliaa stupii | |
ammiratore - s.m. | ammirador patii stimador | |
ammirazione - s.f. | ammirazion considerazion rispètt - s.m. | |
ammirevole - agg. | ammirevol lodevol mirabil | |
ammissibile - agg. | ammissibil tollerabil | |
ammissione - s.f. | accettazion ammission | |
ammobiliare - v.tr. | mobilià | |
ammobiliato - agg. | mobiliaa | |
ammodernamento - s.m | rimodernament rinnovament | |
ammodernare - v.tr. | fà de noeuv rimodernà rinnovà | |
ammodo - avv. | come se dev polito | |
ammogliare - v. | dà miee | |
ammogliarsi - v.rifl. | toeu miee | |
ammogliato - agg. | sposaa | |
ammollamento - s.m. | mojada - s.f. | |
ammollare - v. | masarà mas oià | |
ammollire - v. | mollificà morisnà | |
ammoniaca - s.f. | ammoniaca | |
ammonimento - s.m. | ammoniment correzion - s.f. prèdica - s.f. | |
ammonire - v.tr. | ammonì correg fagh la prèdica | |
ammonito - agg. | ammonii | |
ammonitore - s.m. | ammonidor correttor | |
ammonitore - s.m. | montant sòmà - s.f. total | |
ammonizione - s.f. | ammonizion prèdica predicòtt - s.m. | |
ammontare - v. | fà ona pigna fà on monton muccià | |
ammonticchiare - v.tr. | fà sù montonà | |
ammorbamento - s.m. | infezion | |
ammorbare - v.tr. | immorbà morbà | |
ammorbidente - agg. | morisnament | |
ammorbidire - v. | morisnà | |
ammortamento - s.m. | ammortament | |
ammortizzare - v.tr. | ammortizzà | |
ammortizzatore - s.m. | ammortizzador | |
ammortizzazione - s.f. | ammortizzazion | |
ammosciare - v. | fà diventà camuff fà diventà fiacch fà diventà flòss fà diventà mòll | |
ammucchiamento - s.m. | accumol monton | |
ammucchiare - v. | fà sù (a montoni) impignà montonà muccià | |
ammucchiata - s.f. | montonada | |
ammuffire - v. | muffì | |
ammuffito - agg. | muff muffii | |
ammutinamento - s.m. | ammutinament ribellion - s.f. | |
ammutinarsi - v.rifl. | ammutinass ribellass | |
ammutinato - agg. | ammutinaa | |
ammutolire - v. | diventà mùtt fà citto pèrd la paròla | |
amnesia - s.f. | el pèrd la memòria | |
amnistia - s.f. | amnistia | |
amo - s.m. | amiscioeu | |
amorale - agg.s. | senza leg nè fed senza moral | |
amorazzo - s.m. | trèsca | |
amore - s.m. | amor ben passion - s.f. tenerezza - s.f. | |
amoreggiamento - s.m. | morosament | |
amoreggiare - v.intr. | fà l'amor fà l'asin - (scherz.) limonà morosà parlagh a parlass | |
amorevole - agg. | affettuos amorevol ch'el voeur ben gentil premuros | |
amorevolezza - s.f. | amorevolèzza gentilèzza | |
amorevolmente - avv. | cont amor | |
amorfo - agg. | ch'el sa de nient ciall | |
amoroso - agg.s. | amoros - agg. baciòcch - s.m. limonatt - s.m. moros - s.m. schisc - (pop.) | |
amovibile - agg. | ch'el se pò nò spostà | |
ampiamente - avv. | ampiament | |
ampiezza - s.f. | bondanza grandèzza larghèzza vastità | |
ampio - agg. | ampi arios bèll grand grand largh spazios vast | |
amplesso - s.m. | el brasciass sù el fà l'amor | |
ampliamento - s.m. | aument el sgrandì slargada - s.f. | |
ampliare - v. | estend ingrandì sgrandì slargà slargà foeura | |
amplificare - v.tr. | aumentà sgrandì | |
amplificatore - s.m. | amplificador | |
amplificazione - s.f. | amplificazion aument - s.m. | |
ampolla - s.f. | bòggia impolla | |
ampollina - s.f. | bòggetta | |
ampollosità - s.f. | entusiasmo | |
ampolloso - agg. | ampollos sofisticaa | |
amputare - v.tr. | tajà via | |
amputazione - s.f. | amputazion el tajà via | |
amuleto - s.m. | amulètt menabon pòrtafortuna | |
anabbagliante - agg.s. | che l'impediss de imbarbajà | |
anachico - agg.s. | anarchich | |
anacoreta - s.m. | anacorètta eremita | |
anacronismo - s.m. | el vèss foeura del temp | |
anacronistico - agg. | andeghee antich che l'è foeura del temp indree on carr de rèff indree on secol | |
anagrafe - s.f. | register - s.m. | |
anagrafico - agg. | anagrafich | |
anagramma - s.m. | anagramma | |
analcolico - agg.s. | analcòlich che l'è senza alcol che l'è senza spirit | |
anale - agg. | anal del bus del cuu del bus del gnao | |
analfabeta - agg.s. | analfabèta ch'el sa nò nè leg e nè scriv | |
analgesico - agg.s. | anestetich calmant | |
analisi - s.f. | analisi | |
analista - s. | ch'el fà i analisi | |
analitico - agg. | analitich | |
analizzabile - agg. | analizzabil | |
analizzare - v.tr. | analizzà esaminà toeu in considerazion toeu in esam | |
analogamente - avv. | a la stèssa manera | |
analogia - s.f. | somiglianza | |
analogo - agg. | affin analogh simil | |
ananas - s.m. | ananass | |
anarchia - s.f. | anarchia disordin | |
anatema - s.m. | anatèm scomunica - s.f. | |
anatomia - s.f. | anatomia notomia | |
anatomico - agg. | anatomich notomich | |
anatomista - s. | notomista | |
anatomizzare - v. | notomizzà | |
anatra - s.f. | aneda squanquanà - (camminare come un'a.) | |
anatroccolo - s.m. | anedin anedòtt anedrin | |
anca - s.f. | anca fianch - s.m. | |
ancella - s.f. | sèrva servètta | |
ancestrale - agg. | atavich | |
anche - avv., cong. | anca an' anmì - (anch'io) | |
ancheggiare - v.tr. | menà i fianch menà i quart | |
anchilosare - v. | paralizzà | |
ancora - avv. | ancamò anmò | |
ancorare - v. | buttà giò l'ancora | |
ancorchè - cong. | anben ancaben siben | |
andamento - s.m. | andament andana lecchètt - s.m. | |
andante - agg. s. | che'l và grossolan ordinari ordinariòtt scadent | |
andare - v. | andà girà i tacch - (a. via) sgattonà - (a. di soppiatto) slisà via -(a. di soppiatto) svignassela -(a. di soppiatto) tabaccà via -(a. di soppiatto) tovajà via -(a. di soppiatto) va che te va - (vai e vai) | |
andata - s.f. | tratta | |
andatura - s.f. | andadura andana camminada | |
andazzo - s.m. | andana - s.f. tendenza - s.f. vizzi vòga - s.f. | |
andirivieni - s.m. | andà e vegnì via vai | |
andito - s.m. | andeg | |
androne - s.m. | andron | |
aneddoto - s.m. | aneddot spillètt storièlla - s.f. | |
anelare - v.intr. | avègh l'ambizion de - (fig.) boffà fiadà a fadiga sbanfà | |
anelito - s.m. | desideri (fogos) - (fig.) fiaa gròss | |
anello - s.m. | anèll | |
anelo - agg. | ch'el gh'haa l'ambizion de - (fig.) ch'el boffa ch'el fiada a fadiga ch'el sbanfa | |
anemia - s.f. | anemia | |
anemico - agg. s. | anemich fiacch - (fig.) | |
anestetico - agg. s.m. | anestetich calmant indormentadina - s.f. | |
anestetizzare - v.tr. | anestetizzà indormentà | |
anfibio - agg. s.m. | anfibi | |
anfiteatro - s.m. | anfiteater | |
anfitrione - s.m. | anfitrion padron de cà generos | |
anfora - s.f. | anfora olla | |
anfratto - s.m. | gròtta scura gròtta strètta | |
angariare - v.tr. | angarià imponn di servitù imponn di servizzi imponn di tass toeu el fiaa tossegà | |
angelico - agg. | angelich | |
angelo - s.m. | angiol | |
angheria - s.f. | angaria prepotenza | |
angina - s.f. | angina | |
angiporto - s.m. | strètta - s.f. vicol | |
anglicanesimo - s.m. | anglicanesim | |
anglicano - agg.s. | anglican | |
anglofono - agg.s. | ch'el parla l'ingles ingles | |
angolare - agg.s. | angolar testana - (pietra a.) | |
angolare - v. | mètt a forma d'angol tirà de sbièss - (sport) | |
angolato - agg. | angolaa sbièss | |
angolatura - s.f. | prospettiva | |
angolazione - s.f. | angolazion prospettiva | |
angolo - s.m. | angol - (geom.) canton | |
angoloso - agg. | de ruspanòtt intrattabil rustegon rustegòtt rustich spigolos | |
angora - s.f. | angora | |
angoscia - s.f. | cruzzi ingòssa magon - s.m. pèna | |
angosciare - v. | angustià cruzzià mètt el magon | |
angoscioso - agg. | ch'el fa vegnì el magon doloros grev penos pesant tormentos | |
anguilla - s.f. | bissètta inguilla | |
anguria - s.f. | inguria | |
anguriera - s.f. | inguriera | |
angustia - s.f. | cruzzi - s.m. cuntee - s.m. - (fig.) fastidi - s.m. - (fig.) penser - s.m. - (fig.) strettèzza | |
angustiare - v. | angustià creà fastidi cruzzià mètt el magon | |
angusto - agg. | strètt | |
anice - s.m. | anis | |
anicino - s.m. | anisin | |
anima - s.f. | anima - s.f. fust - s.m. ossadura spirit - s.m. | |
animale - agg. | di bèsti | |
animale - s.m. | animal bestia - s.f. | |
animalesco - agg. | de animal de bèstia | |
animalista - s.m. e f. | ch'el difend i animal | |
animare - v. | animà dà el coragg dà el fiaa dà l'entusiasmo fà scaldà la pissa - (gerg.) | |
animatamente - avv. | con calor con fòga con passion | |
animato - agg. | animaa | |
animatore - agg. s. | animador | |
animazione - s.f. | animazion | |
animelle - s.f. pl. | laccètt - s.m. (cuc.) | |
animo - s.m. | anim coragg spirit | |
animosamente - avv. | con coragg con spirit | |
animosità - s.f. | l'avèghela sù con quaivun | |
animoso - agg. s. | cne ghe l'ha sà con quaivun coraggios | |
anisetta - s.f. | anisètta mistrà - s.m. | |
annacquamento - s.m. | slongament | |
annacquare - v. tr. | battezzà el vin padimà slongà temperà | |
annacquato - agg. | slongaa | |
annaffiare - v. tr. | dacquà sbroffà | |
annaffiata - s.f. | dacquada sbroffada | |
annaffiatoio - s.m. | dacquador | |
annaspare - v.intr. | andà de òrb gesticolà inaspà | |
annata - s.f. | ann - s.m. annada | |
annebbiamento - s.m. | el diventa nebbios la vista che la se inaspa la vista che la va insèma scighera - s.f. | |
annebbiare - v. | confond infoschì inscurì nebbià pannà | |
annebbiato - agg. | nebbiaa pannaa tolber | |
annegamento - s.m. | negament | |
annegare - v. | negà | |
annegato - agg. | negaa | |
annerire - v. | fà diventà negher teng (de negher) | |
annerirsi - v.rifl. | tenges | |
annessione - s.f. | annession | |
annesso - agg. | annèss taccaa | |
annettere - v.tr. | annètt incorporà mètt insèma unì | |
annichilire - v. | distrugg fà restà de sass redù a nient | |
annichilirsi - rifl. | riduss a nient | |
annidarsi - rifl. | fass el nid scondes stà come in del nid - (fig.) | |
annientare - v.tr. | fà foeura ridù a nient | |
annientarsi - rifl. | sbassass umiliass | |
anniversario - s.m. | anniversari | |
anno - s.m. | ann | |
annodare - v.tr. | fà el grupp groppì | |
annodatura - s.f. | gropp - s.m. groppadura - (a. per frange) | |
annoiare - v. | lojà noià rugà seccà stuffì | |
annoiarsi - rifl. | lojass noiass rugass seccass stufiss | |
annonario - agg. | annonari | |
annoso - agg. | ch'el gh'ha tanti ann vègg | |
annotare - v.tr. | commentà notà | |
annotazione - s.f. | marcadur notazion osservazion | |
annottare - v.impers. | diventà nòtt inscurì vegnì scur | |
annoverare - v.tr. | cità comprend cuntà ricordà | |
annuale - agg. | annual de ògni ann | |
annualità - s.f. inv. | annualità | |
annuario - s.m. | annuari | |
annuire - v.intr. | dì de sì fà de sì col coo | |
annullamento - s.m. | abolizion - s.f. annullament cassazion - s.f. | |
annullare - v.tr. | annullà ridù a nient toeu la validità | |
annullarsi - rifl. | annullass riduss in nient | |
annunciare - v. | annunzia avvisà comunicà nonzià | |
annunciarsi - rifl. | annunziass nonziass | |
annunciato - agg. | annunziaa nonziaa | |
annunciatore - agg., s.m. | annunziador mèss nunzi | |
annunciazione - s.f. | annunciazion | |
annuncio - s.m. | comunicazion de ona notizia | |
Annunziata - s.f. | Nonziada - (rel.) | |
annuo - agg. | annual de ògni ann | |
annusare - v. | nasà usmà | |
annuvolamento - s.m. | nivolament | |
annuvolare - v. | infoschì | |
annuvolarsi - rifl. | diventà nivol - (el ciel) | |
ano - s.m. | ano - (med.) bus del cuu - (volg.) ghicc sòttcoa - (euf.) | |
anomalia - s.f. | quaicòss foeura del normal quaicòss foeura de regola eccezion | |
anomalo - agg. | anormal irregolar | |
anonimo - agg. | anònim ch'el voeur minga dì el nòmm senza nòmm | |
anormale - agg., s.m. | anormal foeura de nòrma foeura de règola | |
ansa - s.f. | ansa curva | |
ansante - agg. | boffà ch'el sbanfa | |
ansare - v.intr. | boffà rantegà sbanfà | |
ansia - s.f. | ansia ansietà cuntee - s.m. magon - s.m. | |
ansietà - s.f. | ansia ansietà apprension cuntee - s.m. magon - s.m. penser - s.m. | |
ansimare - v.intr. | boffà rantegà sbanfà | |
ansiolitico - agg. | ansiolitich calmant tranquillant | |
ansioso - agg. | ansios | |
anta - s.f. | anta | |
antagonismo - s.m. | concorrenza rivalità | |
antagonista - agg. s. | antagonista contrari - s.m. | |
antecedente - agg. s. | antecedent ch'el ven prima | |
antecessore - s.m. | predecessor quell che l'è vegnuu prima | |
antefatto - s.m. | antefatt quèll ch'è success prima | |
anteguerra - agg. s.m. | de prima de la guerra - agg. el temp prima de la guerra - s.m. | |
antenato - s.m. | chi l'è nassuu prima quei che hinn vegnuu prima de numm - (antenati) | |
antenna - s.f. | antèna i còrna - (le a. degli insetti) | |
antennista - s.f. | antenista | |
anteporre - v.tr. | antepònn mètt denanz prepònn | |
anteriore - agg. | anterior che sta denanz i gamb avanti - (gli arti anteriori) | |
antesignano - s.m. | quèll che l'è vegnuu prima quèll che l'ha anticipaa precursor | |
antibiotico - agg. | antibiotich | |
anticaglia - s.f. | andeghera ròba antiga ròba vèggia | |
anticamente - avv. | ai temp de Carlo Codega - (scherz.) i temp indree ona vòlta | |
anticamera - s.f. | anticamera | |
antichità - s.f. | antighità ròba vèggia - (scherz.) | |
anticipare - v. | anticipà di prima fà prima | |
anticipato - agg. | anticipaa - s.f. | |
anticipatore - s.m. | precursor quèll che l'è vegnuu prima quèll che l'ha anticipaa | |
anticipazione - s.f. | anticipazion | |
anticipo - s.m. | anticip | |
anticlericale - agg. s. | contra i pret mangiapret | |
antico - agg. s. | antigh vègg | |
anticoncezionale - agg. s. | anticoncezional | |
anticonformista - agg. s. | contra la mòda | |
anticorpo - s.m. | anticòrp | |
anticostituzionale - agg. | contra la costituzion | |
antidemocratico - agg. | contra la democrazia | |
antidepressivo - agg. | contra la depression contra la pecundria | |
antidiluviano - agg. | di temp indree | |
antidivorzista - agg. | contra el divòrzi | |
antidoto - s.m. | contravelen | |
antiestetico - agg. | sgraziaa | |
antifona - s.f. | antifona | |
antifonario - s.m. | antifonari | |
antifrastico - agg. | ch'el voeur dì el contrari | |
antigelo - agg. | contra el gel | |
antigienico - agg. | antigienich malsan | |
antimeridiano - agg. | prima de mezzdì | |
antincendio - agg. | per smorzà el foeugh | |
antinfluenzale - agg. | per prevegnì l'influenza | |
antinomia - s.f. | antinomia | |
antinquinamento - agg. | contra l'inquinament | |
antiorario - agg. | a l'invers di lancètt de l'orelògg | |
antipasto - s.m. | antipast | |
antipatia - s.f. | antipatia repugnanza | |
antipatico - agg. | antipatich fastidios odios òstich | |
antipulci - agg. | contra i pures | |
antiquariato - s.m. | antiquariaa | |
antiquario - s.m. | andeghee antiquari | |
antiquato - agg. | andeghee antigh indree on carr de rèff indree on secol | |
antitetico - agg. | contrari in contrast | |
antologia - s.f. | antologia | |
antologico - agg. | antològich | |
antro - s.m. | caverna gròtta tanabus - (fig.) | |
anulare - agg. s.m. | a forma de anell - s.m. anular - s.m. ch'el pòrta l'anell - s.m. did sposin - agg. | |
anzi - cong. | anzi | |
anzianità - s.m. | anzianità veggiaia | |
anziano - agg. s.m. | andeghee - (iron.) anzian in là coi ann vègg | |
anzichè - cong. | al pòst de inveci | |
anzitempo - avv. | prima del temp | |
anzitutto - avv. | prima de tutt | |
aorta - s.f. | aòrta | |
apatia - s.f. | apatia el fregassen de la vida el fregassen de tutt indifferenza | |
apatico - agg. | apatich indifferent indolent | |
ape - s.f. | ava - (zool.) avon - (a. maschio) | |
aperitivo - s.m. | aperitiv | |
apertamente - avv. | ciar e nètt | |
aperto - agg. | avèrt a la serèna - (all'a.) | |
apertura - s.f. | bus inaugurazion passagg pàss sfògo | |
apice - s.m. | còlmo scima - s.f. | |
apicoltore - s.m. | allevador de avi | |
apicoltura - s.f. | allevament de avi | |
apocalisse - s.f. | apocaliss la fin del mond | |
apocalittico - agg. | apocalittich spaventos | |
apocrifo - agg. | fals minga riconosuu | |
apogeo - s.m. | culmin massim | |
apostolo - s.m. | apòstol | |
apostrofare - v.tr. | dagh de intend apostrofà | |
apostrofo - s.m. | apostrof | |
apoteosi - s.f. | apoteòsi esaltazion | |
appagamento - s.m. | soddisfazion | |
appagare - v. | contentà esaudì soddisfà | |
appaiare - v.tr. | cobbià compagnà mètt in pari - (fig.) | |
appallottolare - v. | fà sù a ballètt | |
appaltare - v.tr. | dà in appalt | |
appaltatore - agg. | appaltador | |
appalto - s.m. | appalt | |
appannaggio - s.m. | dotazion - s.m. prerogativa - s.m. | |
appannamento - s.m. | panament | |
appannare - v. | infoschì panà | |
appannarsi - rifl. | infoschiss panàss | |
apparato - s.m. | apparaa | |
apparecchiare - v.tr. | pareggià preparà | |
apparecchiatura - s.f. | attrezzadura | |
apparecchio - s.m. | apparèch congègn | |
apparentarsi - v.rifl. | imparentàss | |
apparente - agg. | apparent | |
apparenza - s.f. | apparenza vista | |
apparire - v. | comparì | |
appariscente - agg. | ch'el se mètt in mostra vistos | |
appariscenza - s.f. | vistosità | |
apparizione - s.f. | apparizion comparsa | |
appartamento - s.m. | abitazion - s.f. allògg appartament | |
appartarsi - v.rifl. | andà via menà i tòll - (pop.) sgammellà via - (gerg.) slontanass tirass de part | |
appartato - agg. | isolaa | |
appartenenza - s.f. | appartenenza | |
appartenere - v. | appartegnì | |
appassimento - s.m. | passiment | |
appassionante - agg. | passionant | |
appassionare - v. | emozionà passionà tirà denter | |
appassionato - agg. | passionaa | |
appassire - v. | passì | |
appassito - agg. | pass sfiorii | |
appeal - s.ingl. | attrazion | |
appellabile - agg. | appellabil | |
appellare - v. | appellass ciamà | |
appello - s.m. | appèlla | |
appena - avv., cong | amalastant appèna domà pèna - cong. | |
appendere - v. | taccà sù | |
appendiabiti - s.m. | taccapagn | |
appendice - s.f. | gionta supplement | |
appesantimento - s.m. | caregament | |
appesantire - v. | caregà fà diventà pesant | |
appestare - v.tr. | impestà | |
appestato - agg. | impestaa | |
appetibile - agg. | desiderabil | |
appetito - s.m. | appetitt petitt | |
appetitoso - agg. | gustos petitos | |
appezzamento - s.m. | crosta - s.f. (iron.) tòcch de tèrra | |
appianabile - agg. | spianabil | |
appianamento - s.m. | spianament | |
appianare - v. | livellà spianà | |
appiattarsi - v.rifl. | quaciass stà quacc | |
appiattimento - s.m. | spettasciament | |
appiattire - v. | fà piatt livellà spettascià spiattarà | |
appiccare - v. | dà foeugh | |
appiccicare - v. | attribuì - (fig.) impataccà incollà refilà - (fig.) taccà | |
appiccicaticcio - agg. | che tacca tacchent | |
appiccicoso - agg. | tacchent | |
appiedare - v.tr. | fà andà a pee mandà a pee | |
appieno - avv. | completament del tutt | |
appigionare - v. | fittà | |
appigliarsi - v.rifl. | taccass | |
appiglio - s.m. | pòst de taccass pretèst - (fig.) rampin de taccass | |
appioppare - v.tr. | refilà sbolognà | |
appisolarsi - v.rifl. | ciappà el còcch ciappà sògn pissoccà pisorgnà polleggià visorà | |
applaudire - v. | batt i man | |
applauso - s.m. | battuda de man - s.f. | |
applicabilità - s.f. | possibilità de applicazion | |
applicare - v. | applicà mètt in òpera taccà | |
applicativo - agg. | applicativ | |
applicazione - s.f. | applicazion concentrazion | |
appoggiare - v. | mètt giò poggià pondà tegnì sù | |
appoggiatesta - s.f. | poggia coo | |
appoggio - s.m. | appògg sostègn sponda - s.f. | |
appollaiarsi - v.rifl. | pondass scrusciass | |
appollaiato - agg. | pondaa scrusciaa | |
apporre - v.tr. | mètt de fianch mètt de sora mètt de sòtta | |
apportare - v.tr. | portà portagh procurà | |
apporto - s.m. | contributt mettuda - s.f. | |
appositamente - avv. | al fin de a pòsta | |
apposito - agg. | adatt faa appòsta per | |
apposta - avv. | a pòsta appòsta | |
appostamento - s.m. | appostament sguaita - (arc.) - s.f. | |
appostare - v. | curà fà la pòsta sguaità | |
apprendere - v. | imparà imprend | |
apprendimento - s.m. | l'imparà l'imprend | |
apprendista - s.m. e f. | apprendista garzon praticant | |
apprendistato - s.m. | pratica | |
apprensione - s.f. | apprension cuntee - s.m. penser - s.m. | |
apprensivo - agg. | ansios apprensiv vun ch'el se cascia vun che se la ciappa | |
appresso - avv. | adree arent dòpo visin | |
apprestare - v. | allèstì pareggià preparà | |
apprettare - v. | apprettà | |
appretto - s.m. | apprètt | |
apprezzabile - agg. | che se pò tegninn cunt important stimabil | |
apprezzamento - s.m. | apprezzament considerazion - s.f. giudizzi positiv | |
apprezzare - v. | apprezzà stimà | |
approccio - s.m. | el provà el tentà l'andà arent l'andà visin | |
approdare - s.intr. | andà a riva attraccà taccass a riva vegnì a riva | |
approdo - s.m. | imbarcadero pòrt pòst per andà a riva | |
approfittare - v. | giovass profittà sfruttà valess | |
approfondimento - s.m. | approfondiment | |
approfondire - v. | approfondì | |
approntamento - s.m. | preparazion prontament | |
approntare - v.tr. | preparà prontà | |
appropriarsi - v.rifl. | diventann el padron fà diventà sò mètt in scarsèlla toeu sòttvia | |
appropriato - agg. | adatt come se dev | |
appropriazione - s.f. | appropriazion | |
approssimarsi - v.rifl. | andagh visin vegnigh visin | |
approssimativo - agg. | approssimativ | |
approssimato - agg. | approssimaa | |
approssimazione - s.f. | approssimazion | |
approvare - v.tr. | approvà convalidà omologà | |
approvazione - s.f. | approvazion | |
approvvigionamento - s.m. | riforniment | |
approvvigionare - v. | mètt de scòrta provisionà | |
appuntamento - s.m. | appuntament pontèll | |
appuntare - v. | guzzà taccà | |
appuntare - v. | commentà notà | |
appuntire - v. | guzzà taccà | |
appuntito - agg. | guzz | |
appunto - avv. | giusta nè pù nè men pròppi | |
appunto - s.m. | appont nota - s.f. osservazion - (fig.) | |
appurare - v.tr. | mètt in ciar vedegh dent | |
apribottiglie - s.m. | dervabottili | |
apripista - s.m. e f. | dervapista | |
aprire - v. | dervì (foeura) | |
apriscatole - s.m. | dervascatol | |
aquila - s.m. | aquila | |
aquilino - agg. | aquilin nas che pissa in bocca - (naso a.) | |
aquilone - s.m. | comètta | |
aquilone - s.m. | vent del settentrion vent de tramontana | |
ara - s.f. | altar | |
arabesco - s.m. | arabèsch rabèsch schiribizz | |
arabico - agg. | arabich | |
arabo - agg. s. | arabo | |
arachide - s.f. | spagnolètta | |
aragosta - s.f. | aragosta | |
araldico - agg. | araldich | |
aranceto - s.m. | piantagion de naranz - s.f. | |
arancia - s.f. | naranz - s.m. portogall - (arc.) - s.m. | |
aranciata - s.f. | aranciada | |
arancio - s.m. | pianta de naranz - s.f. | |
arancione - agg. | arancion - (lett.) color naranz - s.m. | |
arare - v. | arà | |
arativo - agg. | arativ | |
aratore - s.m. | arador | |
aratro - s.m. | araa - (arc.) scilòria - s.f. | |
aratura - s.f. | aradura | |
arazzo - s.m. | arazz | |
arbitraggio - s.m. | arbitragg | |
arbitrare - v.tr. | arbitrà conponn risòlv | |
arbitrario - agg. | arbitrari | |
arbitrio - s.m. | arbitri | |
arbitro - s.m. | arbiter arbitro | |
arbusto - s.m. | arbust | |
arca - s.f. | arca cassafòrta | |
arcaico - agg. | antigh arcaich | |
arcangelo - s.m. | arcangiol | |
arcano - agg. - s.m. | arcan - agg. misterioss - agg. arcan - s.m. mister - s.m. | |
arcata - s.f. | arcada | |
archeologia - s.f. | archeologia | |
archeologico - agg. | archeologich | |
archeologo - s.m. | archeòlogh | |
archetipo - agg. | original | |
archetto - s.m. | archètt | |
archibugio - s.m. | archibus s'cioppetton | |
architettare - v.tran. | architettà inventà | |
architetto - s.m. | architètt | |
architettonico - agg. | architettònich | |
architettura - s.f. | architettura struttura | |
architrave - s.m. | architrav | |
archiviare - v.tr. | archivià cantonà mètt de part mètt in archivi | |
archiviazione - s.f. | archiviazion | |
archivio - s.m. | archivi | |
archivista - s.m. e f. | archivista | |
arcicontento - agg. | pussee che content stracontent | |
arcidiacono - s.m. | arcidiacon | |
arcidiavolo - s.m. | arcidemòni arcidiavol | |
arciduca - s.m. | arciduca | |
arciere - s.m. | arcier | |
arcigno - agg. | malmostos scur in faccia | |
arcinoto - agg. | conosutissim | |
arcione - s.m. | sella - s.f. | |
arcipelago - s.m. | ròse de isol | |
arciprete - s.m. | arcipret | |
arcivescovado - s.m. | arcivescovaa | |
arcivescovile - agg. | arcivescovil | |
arcivescovo - s.m. | arcivèscov | |
arco - s.m. | arch | |
arcobaleno - s.m. | arcobalen stria in ciel - s.f. | |
arcolaio - s.m. | biccochin bicòcca - s.f. | |
arcuare - c. | inarcà incurvà piegà svergolà | |
ardente - agg. | ardent ch' el brusa | |
ardere - v. | brusà | |
ardesia - s.f. | ardesia lavagna | |
ardimento - s.m. | ardiment coragg spirit | |
ardimentoso - agg. | ardimentos ardii senza paura valoros | |
ardire - s.m. | ardiment coragg intraprendenza - s.f. | |
ardire - v. | ardì osà | |
ardito - agg. | ardii | |
ardore - s.m. | ardenza - s.f. ardor arsura - s.f. caldana - s.f. fagosità - s.f. fòga - s.f. passion - s.f. | |
arduo - agg. | difficil impegnativ minga facil | |
area - s.f. | area | |
arena - s.f. | arèna | |
arenario - agg. | sabbios | |
arenarsi - v.rifl. | ingerass restà in sècca | |
arengario - s.m. | arengari | |
arengo - s.m. | assemblèa camp del scombatt | |
arenicolo - agg. | ch' el viv ne la rèna | |
arenile - agg. | arenil riva | |
arenoso - agg. | sabbios | |
argano - s.m. | arghen òrghen | |
argentato - agg. | color de l'argent inargentaa | |
argentatore - s.m. | argentador | |
argentatura - s.f. | argentadura | |
argenteo - agg. | color de l'argent | |
argenteria - s.f. | argenteria | |
argentiere - s.m. | argentee | |
argentino - agg. | argentin | |
argento - s.m. | argent | |
argentone - s.m. | argenton | |
argilla - s.f. | argilla tèrra crèa | |
argilloso - agg. | argillos | |
arginare - v.tr. | arginà | |
arginatura - s.f. | arginadura | |
argine - s.m. | argin | |
argomentare - v. | argomentà | |
argomentazione - s.f. | argomentazion | |
argomento - s.m. | argoment dimostrazion ragionament soggètt tèma trama | |
arguire - v.tr. | arguì dedù pensà suppon | |
argutezza - s.f. | acutezza | |
arguto - agg. | acutt brillant de spirit fin guzz | |
arguzia - s.f. | spirit - s.m. | |
aria - s.f. | ari aria | |
arianesimo - s.m. | arianesim | |
ariano - agg. | arian | |
aridità - s.f. | sècca siccità succia | |
arido - agg. | insensibil sècch | |
arieggiare - v.tr. | dà aria ventilà | |
ariete - s.m. | monton - (zool) moton - (arc) | |
aringa - s.f. | aringa saracca | |
arioso - agg. | arios | |
arista - s.f. | lombada de porscèll | |
aristocratico - agg. s. | aristocratich nòbil | |
aristocrazia - s.f. | aristocrazia nobiltà | |
aritmetica - s.f. | aritmetica | |
aritmetico - agg. | aritmetich | |
aritmia - s.f. | scompens | |
arlecchinata - s.f. | arlecchinada baggianada | |
arlecchino - agg. s.m. | arlecchin | |
arma - s.f. | arma | |
armacollo, ad - loc. avv. | a bandolera | |
armadio - s.m. | armadi armoar guardaròba guarneri vestee | |
armaiolo - s.m. | armiroeu | |
armamentario - s.m. | armamentari necessari | |
armamento - s.m. | armament | |
armare - v. | armà guarnì | |
armata - s.f. | armada | |
armato - agg. | armaa guarnii | |
armatore - s.m. | armador | |
armatura - s.f. | armadura telar - s.m. | |
arme - s.f. | blason - s.m. | |
armeggiare - v.intr. | intrigà macchinà tabuscià tentà de chì e de là | |
armeggio - s.m. | intrigh macchinazion - s.f. | |
armento - s.m. | bergamina - s.f. boarescia - s.f. ròsc | |
armeria - s.f. | armeria | |
armigero - agg. s. | òmm d'arma soldaa | |
armistizio - s.m. | armistizzi trègua - s.f. | |
armonia - s.f. | armonia concert - s.m. proporzion | |
armonica - s.f. | armònica | |
armonico - agg. | armònich proporzional | |
armonioso - agg. | armonios | |
armonizzare - v. | accordà armonizzà incordà - (mus.) intonà | |
armonizzarsi - v.rifl. | accordass armonizzass giustass intendes mèttes d'accòrd | |
armonizzazione - s.f. | armonizzazion
| |
arnese - s.m. | arnes fèrr del mestee istrument tarabaccola - s.f. utensil | |
arnia - s.f. | alvear - s.m. bisoeu - s.m. | |
arnica - s.f. | tabacch de montagna - s.m. (bot) | |
aroma - s.m. | aròma fragranza odor profumm | |
aromatico - agg. | aromatich fragrant | |
aromatizzante - agg. | profumaa | |
aromatizzare - v.tr. | profumà | |
arpa - s.f. | arpa - (mus) | |
arpagone - s.m. | stemègna taccagn | |
arpeggiare - v.intr. | arpeggià | |
arpeggio - s.m. | arpeg | |
arpia - s.f. | arpia stria | |
arpionare - v.tr. | rampinà | |
arpione - s.m. | fiòsna - s.f. gangher rampon | |
arrabattarsi - v.rif. | brigà casiass cercà de vegnin foeura cruziass ingegnattass struziass truscià | |
arrabbiarsi - v.rifl. | andà foeura di strasc - (a. moltissimo) inrabiss scaldass sforaggiass | |
arrabbiato - agg. | idròfob inrabii negher - (fig.) | |
arrabbiatura - s.f. | fotton - s.m. inversadura rabbia | |
arraffare - v.tr. | brancà grippà raffà sgraffignà | |
arrampicare - v. | rampà rampegà | |
arrampicata - s.f. | rampegada scalada | |
arrampicatore - s.m. | alpinista - (sport) arrivista - (fig.) rampegon - (fig.) | |
arrancare - v.intr | rancà squanquanà | |
arrangiamento - s.m. | arrangiament compromèss | |
arrangiare - v. | giustà (sù) rangià (sù) | |
arrangiarsi - v.rifl. | brigass casiass cruziass ingegnattass struziass | |
arrecare - v.tr | causà portà procurà | |
arredamento - s.m. | arredament mobilia | |
arredare - v.tr. | arredà mobilià | |
arredatore - s.m. | arredator | |
arredo - s.m. | arred arredament guarnizion - s.f. mobilia - s.f. parament | |
arrembaggio - s.m. | assalt (a ona nav) | |
arrembare - v.tr. | assaltà (ona nav) | |
arrendersi - v.rifl. | arrendes capitolà mollà rendes tirà sù i man | |
arrendevole - agg. | arrendevol dòcil rendever l'ha mangiaa l'inguilla (Dicasi di persone flessibili e arrendevoli. Anche per chi cammina muovendosi come una biscia, riferito particolarmente alla camminata femminile.) | |
arrestare - v.tr. | arrestà bloccà fermà impresonà | |
arrestarsi - v.rifl. | bloccass fermass | |
arrestato - agg. | arrestaa fermaa | |
arresto - s.m. | arrèst blòcch el fermass de colp fermo | |
arretramento - s.m. | spostament a l'indree | |
arretrare - v. | andà a cuu indree andà indree riculà tirass indree | |
arretratezza - s.f. | sottosvilupp | |
arretrato - agg. | arretraa | |
arricchimento - s.m. | el fà sù danee | |
arricchire - v. | fà danee | |
arricchirsi - v.rifl. | diventà scior fà danee | |
arricchito - agg. | che l'è diventaa scior | |
arricciare - v. | biscià (dei capelli) refignà (del naso) rizzà | |
arricciato - agg. | bòccolos | |
arricciatura - s.f. | rizzadura | |
arridere - v. | agevolà conced favorì | |
arringa - s.f. | arringa orazion perorazion | |
arringare - v.tr. | arringà | |
arrischiare - v. | azzardà ris'cià | |
arrischiarsi - v.rifl. | azzardass ris'ciass | |
arrischiato - agg. | azzardaa imprudent pericolos | |
arrivare - v.intr. | capità pervegnì rivà | |
arrivato - agg. | affermaa arrivaa | |
arrivederci - escl. | a rivedèss ch' el staga ben stà ben stì ben | |
arrivismo - s.m. | ambizion - s.f. | |
arrivista - s.m. | arrivista rampegon | |
arrivo - s.m. | arriv el rivà traguard vegnuda - s.f. | |
arroccare - v. | difend proteg | |
arrogante - agg. | arrogant borios ch' el se cred de vèss impertinent petulant prepotent senza riguard sfacciaa | |
arroganza - s.f. | arièzza arroganza bòria el dass di ati impertinenza petulanza prepotenza | |
arrogare - v. | toeuss (el diritto) | |
arrogarsi - v.rifl. | diventann el padron fà diventà sò mètt in scarsèlla toeu sòttvia | |
arrossamento - s.m. | el diventà ross el fass ross | |
arrossare - v. | fà diventà ross | |
arrossirsi - v.rifl. | diventà ross | |
arrostire - v. | brustolì rostì | |
arrosto - agg. avv. | a ròst ròst | |
arrotare - v. | inrodà molà | |
arrotino - s.m. | molètta | |
arrotolare - v.tr. | rotolà (sù) | |
arrotondare - v. | rotondà | |
arrotondarsi - v.rifl. | rotondass | |
arrovellamento - s.m. | cruzzi | |
arrovellare - v. | tormentà | |
arrovellarsi - v. | dass de fà s'cervellass tormentass | |
arroventare - v. | fà ross roventà | |
arruffamento - s.m. | garbiòzz ingarbiada - s.f. | |
arruffare - v. | despettenà sperluscià voltà sòtt sora | |
arruffarsi - v.rifl. | despettenass sperlusciass voltass sòtt sora | |
arruffato - agg. | disordinaa sperluscent sperlusciaa | |
arruffianarsi - v.rifl. | ingraziass tirà de la soa | |
arruffio - s.m. | bisabòsa | |
arruffone - s.m. | confusionari pastizzon sconclusionaa | |
arrugginire - v. | diventà ruggin inranghì inrugginì | |
arrugginirsi - v.rifl. | inraghiss inrugginiss | |
arruolamento - s.m. | iscrizion in di soldaa | |
arruolare - v. | fa abil fa bon reclutà | |
arruolarsi - v.rifl. | andà volontari reclutass | |
arsenale - s.m. | arsenal | |
arsenico - agg. s. | arsènich | |
arso - agg. | brusaa sècch sugaa | |
arsura - s.f. | arsura brusècc - s.m. caldana | |
artatamente - avv. | cont artifizzi de scòcch | |
artato - agg. | obbligaa sforzaa | |
arte - s.f. | arte mestee - s.m. | |
artefatto - agg. | artefaa fint | |
artefice - s.m. | artigian quèll ch' el fa | |
arteria - s.f. | arteria | |
arterioso - agg. | arterios di arteri | |
artesiano - agg. | artesian | |
artico - agg. s. | artich boreal del pòlo nòrd | |
articolare - agg. | articolar | |
articolare - v. | articolà | |
articolato - agg. | articolaa | |
articolazione - s.f. | articolazion giontura segmentazion | |
articolo - s.m. | articol tòcch | |
artificiale - agg. | artificial fals | |
artificialmente - avv. | artificialment | |
artificiere - s.m. | artificier | |
artificio - s.m. | artifizzi | |
artificioso - agg. | minga natural minga sincer sofisticaa | |
artigianale - agg. | artigianal | |
artigianato - s.m. | artigianaa | |
artigiano - s.m. | artesan artigian | |
artigilare - v.tr. | brancà sgriffà zaffà | |
artigliere - s.m. | artiglier | |
artiglieria - s.f. | artiglieria | |
artiglio - s.m. | sgriff sgrinfia - s.f. | |
artista - s.m. e f. | artista maester | |
artistico - agg. | artistich | |
arto - s.m. | brasc - (a. superiore) gamba - (a. inferiore) - s.f. part movibil del còrp - s.f. | |
arzigogolare - v.intr. | cercà el pel in de l'oeuv strolegà | |
arzigogolato - agg. | ingarbiaa minga ciar | |
arzigogolo - s.m. | schiribizz sofisma | |
arzillo - agg. | lughii viscor | |
ascaro - s.m. | ascher - (milt.) | |
ascella - s.f. | sèlla | |
ascellare - agg. | de sòtt sèlla | |
ascendentale - agg. | ch' el va in sù | |
ascendente - s.m. | ascendent | |
ascendenza - s.f. | parentèlla (dirètta) | |
ascendere - v.intr. | andà de sora andà sù | |
ascensionale - agg. | ch' el va in sù | |
ascensione - s.f. | ascension asenza - (rel.) salida scadala | |
ascensore - s.m. | ascensoeur ascensor | |
ascensorista - s.m. | ascensorista | |
ascesa - s.f. | salida | |
ascesi - s.f. | ascesi | |
ascesso - s.m. | ascèss flemon postèma - s.f. | |
asceta - s.m. | ascèta | |
ascetico - agg. | mistich seri | |
ascia - s.f. | folciòtt - s.m. segurin - s.m. | |
ascissa - s.f. | ascissa linea de base | |
asciugabiancheria - s.m. | sugabiancheria | |
asciugacapelli - s.m. | sugacavei | |
asciugamano - s.m. | serviètta - s.f. sugaman | |
asciugare - v. | sugà (sù) | |
asciugatura - s.f. | sugada | |
asciuttezza - s.f. | sècca siccità succia | |
asciutto - agg. | succ sugaa sutt sutt suttent - (completamente a.) | |
ascoltare - v. | dà a trà - (dar retta) scoltà sentì | |
ascoltatore - s.m. | scoltador | |
ascolto - s.m. | el dà a trà el scoltà el sentì | |
ascrivere - v.tr. | imputà | |
asessuato - agg. | senza stimol sessuai | |
asettico - agg. | asèttich | |
asfaltare - v.tr. | asfaltà | |
asfalto - s.m. | asfalt | |
asfissia - s.f. | asfissia sòffegh - s.m. | |
asfissiante - agg. | toeufiaa - (fig.) | |
asfissiare - v. | asfissià soffegà | |
asfittico - agg. | limitaa strett | |
asiatico - agg. | asiatich | |
asilo - s.m. | asilo pòst de scondes ricòver | |
asimmetria - s.f. | mancanza de corrispondenza | |
asimmetrico - agg. | senza corrispondenza | |
asineria - s.f. | asnada asnaria | |
asino - s.m. | asen boricch brucch somar | |
asma - s.f. | asma | |
asmatico - agg. | asmatich stentaa - (fig.) | |
asociale - agg. | minga social solitari tutt foeura che social - (iron.) | |
asola - s.f. | asètta oggioeu - s.m. | |
asparago - s.m. | sparg | |
aspergere - v.tr. | sbroffà sparg | |
asperità - s.f. | ruvidèzza | |
aspersione - s.f. | piccola sbroffada purificazion | |
aspersorio - s.m. | aspèrges | |
aspettare - v. | spettà vèss in compra - (a. un bambino) | |
aspettativa - s.f. | aspettativa | |
aspetto - s.m. | apparenza - s.f. aspètt cera - (a. del viso) | |
aspide - s.m. | serpent velenos vipera - s.f. | |
aspirante - agg. s.m. | aspirant candidaa concorrent | |
aspirapolvere - s.m. | aspirapolver | |
aspirare - v. | aspirà tirà sù el fiaa | |
aspiratore - s.m. | aspirador | |
aspirazione - s.f. | ambizion aspirazion | |
aspo - s.m. | aspa - s.f. | |
asportabile - agg. | che se pò portà via de portà via | |
asportare - v.tr. | levà portà via tirà via | |
asportazione - s.f. | asportazion | |
asporto - s.m. | de portà via | |
asprezza - s.f. | difficoltà ruvidèzza | |
asprigno - agg. | azèrb brusch | |
aspro - agg. | agher azèrb brusch | |
assaggiare - v.tr. | gustà saggià savorì tastà | |
assaggiatore - s.m. | saggiador | |
assaggio - s.m. | gott morsèll sagg saggiada - s.f. sors tast | |
assai - avv. | assosènn tanto | |
assale - s.m. | assal | |
assalire - v.tr. | assaltà | |
assalitore - s.m. | aggressor assaltator | |
assaltare - v.tr. | assaltà | |
assaltatore - s.m. | aggressor assaltador | |
assalto - s.m. | assalt assaltament attacch | |
assaporare - v.tr. | gustà savorì | |
assassinare - v.tr. | coppà inciodà macellà mazzà sassinà | |
assassinio - s.m. | sassinament | |
assassino - agg. s. | assassin criminal delinquent omicida | |
assatanato - agg. | posseduu dal diavol | |
asse - s.f. | assa | |
assecondare - v.tr. | andà adree compagnà compiasè segondà | |
assediante - agg. | fastidios e con la faccia de palta | |
assediare - v.tr. | assedià attornià circondà sercià sù | |
assedio - s.m. | assedi | |
assegnamento - s.m. | assegnazion - s.f. | |
assegnare - v.tr. | assegnà destinà fissà | |
assegnatario - s.m. | assegnatari | |
assegnato - agg. | assegnaa attribuii | |
assegnazione - s.f. | assegnazion | |
assegno - s.m. | assègn gabriolé - (gerg.) a. a vuoto scècch | |
assemblare - v.tr. | montà insèma on quaicòss | |
assemblatore - s.m. | vun ch' el monta insèma on quaicòss | |
assemblea - s.f. | adunanza assemblea | |
assembramento - s.m. | adunanza de gent - s.f. ròsc | |
assembrare - v. | tirà gent | |
assennatamente - avv. | con giudizzi | |
assennatezza - s.f. | bon sens - s.m. | |
assennato - agg. | bravo giudizios sagg savi scròcch | |
assenso - s.m. | assens consens | |
assentarsi - v.rifl. | andà via assentass | |
assente - agg. s.m. | assent che l'è minga lì mancant | |
assenteismo - s.m. | disimpègn | |
assenteista - s.m. | chi de spèss l'è minga sul pòst de laorà | |
assentire - v.intr. | approvà dì de sì | |
assenza - s.f. | assenza lontananza mancanza | |
assenzio - s.m. | assenzi | |
asseragliarsi - v.rifl. | barricass difendes rintanass sarass denter | |
asserire - v.tr. | assicurà confermà dì sostegnì | |
asserto - s.m. | affermazion - s.f. conferma - s.f. | |
assertore - s.m. | paladin sostenidor | |
asservimento - s.m. | sottomission - s.f. | |
asservire - v.tr. | mètt sòtt sogettà sottomètt | |
asservirsi - v.rifl. | mèttes sòtt sogettass sottomèttess | |
asserzione - s.f. | asserzion conferma dichiarazion | |
assessore - s.m. | assessor | |
assestamento - s.m. | sistemazion - s.f. | |
assestare - v.tr. | giustà sù mètt in ordin sistemà | |
assestarsi - v.rifl. | giustass sù mèttess in ordin sistemass | |
assetato - agg. | con tanta set ingord - (fig.) pien de set | |
assettare - v. | rangià | |
assetto - s.m. | equipaggiament ordin | |
asseverare - v.tr. | assicurà confermà dì sostegnì | |
asseverativo - agg. | affermativ | |
assicurare - v. | assicurà fissà garantì sicurà | |
assicurata - s.f. | assicurada | |
assicurativo - agg. | assicurativ | |
assicurato - agg. | assicuraa | |
assicuratore - s.m. | assicurador | |
assicurazione - s.f. | assicurazion garanzia | |
assideramento - s.m. | congelament | |
assiderare - v.intr. | gelà | |
assiderato - agg. | gelaa | |
assiduità - s.f. | assiduità | |
assiduo - agg. | assidov ch' el gh'è semper ch' el manca mai persistent | |
assieme - avv. | complèss insèma vun con l'alter | |
assiepare - v. | calcà streng insèma | |
assieparsi - v.rifl. | calcass strenges insèma | |
assillante - agg. | cavafiaa ch' el tossega fastidios | |
assillare - v. | cavà el fiaa tossegà | |
assillo - s.m. | cuntee penser fiss | |
assimilabile - agg. | ch' el se pò digerì | |
assimilare - v. | fà diventà simil rend simil | |
assioma - s.m. | ròba che se gh'ha de cred - s.f. | |
assise - s.f. | adunanza | |
assiso - agg. | settaa giò | |
assistente - s. | assistent garzon second | |
assistenza - s.f. | assistenza | |
assistenziale - agg. | assistenzial | |
assistere - v. | assist curà servì | |
assistito - agg. | assistii curaa | |
assito - s.m. | assada - s.m. cesada - (a. da cantiere) palch tavolaa | |
asso - s.m. | ass campion | |
associare - v. | affilià associà collegà mètt in comun mètt insèma tirà denter tirà insèma unì | |
associarsi - v.rifl. | affiliass associass collegass mèttess in comun mèttess insèma tirass denter tirass insèma uniss | |
associativo - agg. |
associativ | |
associato - agg. | associaa sòci | |
associazione - s.f. | associazion circol - s.m. lega organizzazion union | |
assodare - v. | francà mètt in ciar | |
assodarsi - v.rifl. | francass induriss | |
assogettare - v. | mètt sòtt sogettà | |
assogettarsi - v.rif. | mèttess sòtta piegass sbassass scrusciass giò sogettass | |
assoggettabile - agg. | sogettaa | |
assoggettamento - s.m. | sogettament sottomission - s.f. | |
assolato - agg. | (espòst) al sô | |
assolutamente - avv. | del tutt | |
assolutismo - s.m. | dispotismo | |
assolutista - s.m. | ch' el fa quel ch' el voeur spòttich | |
assoluto - agg. | senza limit senza ritegn | |
assolutorio - agg. | assolutòri | |
assoluzione - s.f. | assoluzion | |
assolvere - v.tr. | assòlv dispensà | |
assolvimento - s.m. | adempiment | |
assomigliare - v. | parì compagn d'on pòmm tajaa in duu - (enf.) somejà | |
assommare - v. | fà on pigna fà on monton muccià | |
assonanza - s.f. | assonanza | |
assonnato - agg. | insognorent mèzz indorment pien de sògn | |
assopimento - s.m. | còcch sopiment | |
assopire - v.tr. | assopì mètt in tasè sopì | |
assopirsi - v.rifl. | ciappà el còcch indormentass | |
assorbente - agg.s. | ch' el sorbiss - agg. ch' el suga sù - agg. assorbent - s.m. | |
assorbimento - s.m. | assorbiment | |
assorbire - v. | assorbì impregnà sorbì surbì | |
assorbirsi - v.rifl. | assorbiss sorbiss | |
assordamento - s.m. | insordiment | |
assordante - agg. | che insordiss | |
assordare - v.tr. | insordì tra locch tra sord | |
assortimento - s.m. | assortiment scèlta - s.f. sortiment | |
assortire - v. | mètt insèma sortì | |
assortito - agg. | sortii | |
assorto - agg. | concentraa sorapenser | |
assottigliamento - s.m. | riduzion - s.f. | |
assottigliare - v.tr. | guzzà suttiglià | |
assuefare - v.tr. | abituà sueffà | |
assuefarsi - v.rifl. | abituass sueffass | |
assuefazione - s.f. | abitudin sueffazion | |
assumere - v.tr. | assumm caregà caregass de lègna verda - (a. responsabilità che causano solo fastidi) ingaggià | |
assunto - agg. s. | assont che l'hann ciappaa a laorà | |
assunzione - s.f. | assunzion | |
assurdità - s.f. inv. | assurdità ròba de ciòd ròba de minga cred | |
assurdo - agg. | ch' el sta minga in pee irragionevol senza cervèll senza fondamenta senza reson senza scrima | |
assurgere - v.intr. | alzass levass rivà | |
asta - s.f. | asta incant - s.m. staggia | |
astemio - agg. | astèmi | |
astenersi - v.rifl. | astegniss fà a men guardass de - (a. da) | |
astenia - s.f. | debolèzza | |
astensione - s.f. | astension astinenza rinonzia | |
astenuto - agg. | astegnuu | |
asterisco - s.m. | asterisch stellètta - s.f. | |
asticciola - s.f. | stanghètta | |
astinenza - s.f. | astinenza | |
astio - s.m. | asti òdi rabbia - s.f. | |
astiosità - s.f. | asti - s.m. malanim - s.m. òdi - s.m. | |
astioso - agg. | astios maldispòst rabbios | |
astrarre - v. | ricavà | |
astratto - agg. | astratt | |
astrazione - s.f. | astrazion | |
astringente - agg. s. | astringent | |
astro - s.m. | stèlla - s.f. | |
astrolabio - s.m. | astrolabi | |
astrologico - agg. | astrològich | |
astrologo - s.m. | induvin stròlegh | |
astronave - s.f. | veicol spazial - s.m. | |
astronomia - s.f. | astronomia | |
astronomico - agg. | astronòmich spropositaa | |
astronomo - s.m. | astrònom | |
astruso - agg. | complicaa difficil de capì ingarbiaa minga ciar | |
astuccio - s.m. | stucc | |
astuto - agg. | bargniff brighèlla calcolador ciappin furb maghètta malarbètt malnatt margniffon margnon scròcch vairon volpin
| |
astuzia - s.f. | astuzia furbizia maciavèllega malizia | |
atavico - agg. | atavich ereditari | |
atavismo - s.m. | di sò vègg eredità - s.f. influenza - s.f. | |
ateismo - s.m. | negazion de l'esistenza del Signor - s.f. | |
ateneo - s.m. | università | |
ateo - agg. s.m. | ateo che 'l nega l'esistenza del Signor miscredent | |
atipico - agg. | anormal irregolar | |
atlante - s.m. | atlant | |
atlantico - agg. | atlantich | |
atleta - s.m. e f. | atlèta | |
atletica - s.f. | atlètica | |
atletico - agg. | atlètich | |
atmosfera - s.f. | aria clima - s.m. | |
atomica - s.f. | atòmica | |
atomico - agg. | atòmich nuclear | |
atomo - s.m. | atom brisin | |
atono - agg. | senza accent senza fòrza | |
atrio - s.m. | atrio ingrèss vestibol | |
atro - agg. | scur | |
atroce - agg. | terribil tremendo dolor de podè nò sopportall - (dolore atroce) | |
atrocità - s.f. | cattiveria orror - s.m. ròba de fà i s'cess | |
atrofizzare - v. | bloccà - (fig.) paralizzà | |
attaccabottoni - s. | seccaball seccaperdee taccabotton | |
attaccabrighe - s. | pientagarbuj resiatt | |
attaccamento - s.m. | taccament | |
attaccante - s. (sport) | attaccant | |
attaccapanni - s.m. | omètt - (a. da armadio) taccapagn | |
attaccare - v. | taccà taccà giò - (dei cibi durante la cottura) taccà sòtt i cavai - (a. i cavalli) zaccà - (arc.) | |
attaccaticcio - agg. | che tacca tacchent | |
attaccato - agg. | unii | |
attaccatura - s.f. | taccadura | |
attaccatutto - s.m. | taccatutt | |
attacchino - s.m. | attacchin quèll di avvis | |
attacco - s.m. | attach on accèss de fever - (un a. di febbre) on accèss de toss - (un a. di tosse) | |
attanagliare - v.tr. | streng (come ona tenaja) tormentà | |
attardarsi - v.rifl. | intardiass tirà tard | |
attardato - agg. | che l'è in ritard | |
attecchire - v.intr. | inradisà ligà - (fig.) taccà
| |
atteggiamento - s.m. | comportament | |
atteggiarsi - v.rifl. | dass l'aria de ostentà | |
attempato - agg. | attempaa veggiottèll | |
attendamento - s.m. | accampament camp | |
attendarsi - v.rifl. | accampass | |
attendere - v. | curà spettà | |
attendersi - v.rifl. | spettass | |
attendibile - agg. | attendibil credibil | |
attendibilità - s.f. | el podè avègh fiducia - s.m. el podè credegh - s.m. | |
attendismo - s.m. | el ciappà del temp | |
attendista - s. | vun ch' el ciappa temp | |
attenere - v.intr. | riguardà | |
attenersi - v.rifl. | rispettà tegniss a | |
attentamente - avv. | attentament con attenzion con cura | |
attentare - v.intr. | attentà minaccià | |
attentato - s.m. | attentaa | |
attentatore - s.m. | attentador | |
attenti - escl. | attenti | |
attento - agg. | attent intent òccio - inter. raccòlt | |
attenuamento - s.m. | diminuzion - s.f. | |
attenuante - s.f. | attenuant scusa | |
attenuare - v.tr. | attenuà indebolì smorzà | |
attenuarsi - v.rifl. | attenuass indeboliss smorzass | |
attenuazione - s.f. | diminuzion riduzion | |
attenzione - s.f. | attenzion òccio - (inter.) | |
atterraggio - s.m. | atterragg | |
atterrare - v.tr. | andà a tèrra sbatt in tèrra toccà tèrra trà in tèrra | |
atterrire - v.tr. | fà paura fà spavent | |
atterrirsi - v.rifl. | spaventass | |
atterrito - agg. | spaventaa terrorizzaa | |
attesa - s.f. | aspettativa attesa speranza | |
attestare - v.tr. | attestà certificà garantì testificà | |
attestarsi - v.pron. | rivà e sistemass | |
attestato - s.m. | attestaa fed - s.f. fedina - s.f. | |
attestazione - s.f. | attestazion dichiarazion testimonianza | |
atticciato - agg. | inquartaa | |
attico - s.m. | attich - (arch.) | |
attiguo - agg. | confinant taccaa visin | |
attillato - agg. | aderent attillaa strètt | |
attimo - s.m. | attim moment | |
attinente - agg. | relativ | |
attinenza - s.f. | collegament relazion riferiment | |
attingere - v.tr. | cavà tirà foeura | |
attirare - v. | attirà | |
attitudine - s.f. | attitudin inclinazion talént - s.m. | |
attivamente - avv. | attivament | |
attivare - v.tr. | attivà | |
attivarsi - v.rifl. | attivass | |
attivazione - s.f. | attivazion avviament - s.m. | |
attivista - s.m. | militant | |
attività - s.f. | attività operosità voeuja de lavorà | |
attivo - agg. | attiv dinamich disincantaa laborios lavorador | |
attizzare - v.tr. | inzigà stimolà | |
atto - agg. | abil adatt adattaa bon | |
atto - s.m. | att azion - s.f. istrument - (a. pubblico) | |
attonico - agg. | basii estatich impressionaa inlocchii sbalordii sbigottii | |
attorcigliamento - s.m. | intortiadura - s.f. | |
attorcigliare - v.tr. | intortià | |
attorcigliarsi - v.rifl. | intortiass | |
attore - s.m. | attor padernòbil - (a. con ruolo importante) | |
attorniare - v.tr. | attornià circondà contornà sercià sù | |
attorniarsi - v.rifl. | attorniass cirdondass contornass serciass sù | |
attorno - avv. | intorna | |
attraccare - v. | attraccà taccass a riva | |
attracco - s.m. | mòlo | |
attraente - agg. | attraent che l'innamora che 'l stria che pias | |
attrarre - v.tr. | ingattià piasè tirà visin | |
attrattiva - s.f. | el vèss bon de piasè quèll ch' el pias quèll che l'attira | |
attraversamento - s.m. | attraversament traversada - s.f. | |
attraversare - v.tr. | traversà | |
attraverso - avv. | travers | |
attrazione - s.f. | attrazion | |
attrezzare - v.tr. | attrezzà fornì el necessari equipaggià guarnì | |
attrezzarsi - v.rifl. | attrezzass equipaggiass guarniss | |
attrezzatura - s.f. | attrezzadurs dotazion el necessari - s.m. guarnidura quèll che ghe voeur | |
attrezzista - s.m./f. | attrezzista | |
attrezzo - s.m. | attrèzz fèrr de bottega - (a. del mestiere) fèrr del mestee - (a. del mestiere) | |
attribuire - v.tr. | attribuì conferì dà | |
attributo - s.m. | caratter | |
attribuzione - s.f. | assegnazion attribuzion riconosciment | |
attrice - s.f. | attris | |
attrito - s.m. | attrit contrast parer contrari | |
attuale - agg. | attual de incoeu del dì d'incoeu | |
attualità - s.f. | attualità modernità | |
attualmente - avv. | adèss al dì d'incoeu | |
attuare - v.tr. | effettuà fà mètt in òpera portà a coo portà a termin realizzà | |
attuazione - s.f. | el mètt in òpera realizzazion | |
attutire - v.tr. | attenuà smorzà | |
audace - agg. | ardimentos coraggios temerari | |
audacia - s.f. | coragg - s.m. | |
audience - s.ingl. | scoltador | |
audio - s.m. | volumm | |
audioleso - s.m. | sord | |
auditing - ingl. | revision di cunt - s.f. | |
auditor - s.ingl. | revisor di cunt - s.m. | |
auditorium - s.m. | auditòrium | |
audizione - s.f. | ascolt - s.m. proeuva de ascolt | |
auge - s.f. | scima vèss al massim - (essere in a.) vèss de mòd - (essere in a.) vètta | |
augurare - v.tr. | augurà | |
augurarsi - v.rifl. | augurass | |
augure - s.m. | induvin | |
augurio - s.m. | auguri | |
augusto - agg. | imperial maestos | |
aula - s.f. | aula class sala | |
aulente - agg. | profumaa | |
aulico - agg. | aulich | |
aumentare - v.tr. | aumentà crèss fà crèss ingrandì | |
aumento - s.m. | aument gionta - s.f. | |
aura - s.f. | ariètta | |
aureo - agg. | dòr | |
aureola - s.f. | aureola | |
aurora - s.f. | auròra ross de mattina - s.m. | |
ausiliare - agg. | che dà aiutt | |
ausiliare - s.m. | assistent | |
ausiliario - agg. | sussidiari | |
ausilio - s.m. | aiutt ausili | |
auspicabile - agg. | che se pò sperà desiderabil | |
auspicare - v.tr. | augurà desiderà sperà | |
auspicio - s.m. | auguri sègn | |
austerità - s.f. | austerità rigor - s.m. | |
austero - agg. | dur rigid rigoros seri | |
australoide - agg. s. | australian | |
austriaco - agg. s.m. | austriaco tognin - pop. | |
aut aut - loc. | ò vun ò l'alter | |
autarchia - s.f. | autarchia | |
autarchico - agg. | autarchich | |
autenticare - v.tr. | autenticà convalidà legalizzà vidimà | |
autenticità - s.f. | el vèss autentich | |
autentico - agg. | autentich milanes sbottasciaa - (milanese a.) milanes spettasciaa - (milanese a.) s'cètt | |
autentificazione - s.f. | vidimazion | |
autista - s. | autista sciaffoeur | |
autobus - s.m. | autobus corriera torpedon | |
autocarro - s.m. | camion | |
autocommiserazione - s.f. | el fà la vittima - s.m. | |
autocompiacimento - s.m. | narcisismo | |
autocrate - s.m. | vun spòttich | |
autocrazia - s.f. | dittatura | |
autocritica - s.f. | esamm de coscienza - s.m. | |
autoctono - agg. | del pòst | |
autodromo - s.m. | circuito | |
autografo - s.m. | autentica - s.f. firma - s.f. | |
autolettiga - s.f. | ambulanza | |
automa - s.m. | autòma robòtt | |
automatico - agg. | automatich otomatich - (bottone a.) | |
automobile - s.f. | macchina otomobil | |
automobilina - s.f. | macchina otomobilina | |
automobilistico - agg. | otomobilistich | |
autonomia - s.f. | autonomia | |
autonomo - agg. | autònom indipendent liber | |
autore - s.m. | autor quèll ch' el fa responsabil | |
autorevole - agg. | ch' el mètt soggezion ch' el mètt suddizione imponent influent | |
autorimessa - s.f. | garasg - s.m. rimèssa | |
autorità - s.f. | autorità facoltà signoria | |
autoritario - agg. | autoritari | |
autoritarismo - s.m. | dispotismo | |
autorizzare - v.tr. | autorizzà legittimà permètt | |
autorizzazione - s.f. | autorizzazion concession licenza permèss - s.m. vist - s.m. | |
autostrada - s.f. | otostrada | |
autosufficiente - agg. | autònom indipendent | |
autosufficienza - s.f. | indipendenza | |
autotreno - s.m. | camion | |
autoveicolo - s.m. | macchina - s.f. vettura - s.f. | |
autovettura - s.f. | macchina otomobil | |
autunnale - agg. | d'autunn | |
autunno - s.m. | autunn | |
ava - s.f. | bisnòna nòna vèggia de cà | |
avallare - v.tr. | avallà quattà | |
avallo - s.m. | avall | |
avana - s.m. | avana | |
avanguardia - s.f. | avanguardia | |
avant'ieri - avv. | altrer | |
avanti - avv. prep. escl. | avanti denanz innanz prima | |
avanzamento - s.m. | vanzament | |
avanzare - v. | andà innanz vanzà vegnì | |
avanzato - agg. | ardimentos coraggios temerari vanzaa | |
avanzo - s.m. | avanz ranzaj ratatoja - s.f. rèst vanzausc | |
avaria - s.f. | avaria | |
avariare - v. | avarià deteriorà guastà ruinà | |
avariato - agg. | avariaa deterioraa guastaa ruinaa | |
avarizia - s.f. | avarizia el fà de pioeugg spilorceria stemegneria taccagneria | |
avaro - agg. | avar lèsna lesnon pioeugg spantegaboccon - (a. che fa il generoso) spilòrc stemègn taccagn | |
avello - s.m. | navèll tomba - s.f. | |
avena - s.f. | biada | |
avere - v. | avè | |
avere - s.m. | patrimoni ricchèzza - s.f. | |
aviatore - s.m. | aviator | |
aviazione - s.f. | areonautica aviazion | |
avidamente - avv. | cont avidità cont ingordisia | |
avidità - s.f. | avidità ingordisia | |
avido - agg. | avid ingord | |
avito - agg. | che l'è ereditaa di vègg | |
avo - s.m. | bisnòno nòno vègg de cà | |
avocare - v.tr. | assumm fass carich riciamà | |
avorio - s.m. | avòri | |
avulso - agg. | distaccaa | |
avvalersi - v.rifl. | giovass serviss valess | |
avvallamento - s.m. | infossament sbassament del terren | |
avvalorare - v. | dà valor | |
avvampare - v.intr. | ciappà foeugh diventà ross | |
avvantaggiare - v. | dà vantagg | |
avvantaggiarsi - v.rifl. | vantaggiass | |
avvantaggiato - agg. | ch' el gh'ha vantagg | |
avvedersi - v.rifl. | accòrges | |
avvedutezza - s.f. | savièzza | |
avveduto - agg. | scòcch | |
avvelenamento - s.m. | intossegazion - s.f. | |
avvelenare - v.tr. | tossegà velenà | |
avvelenato - agg. | tessegaa velenaa | |
avvenente - agg. | bèll elegant vistos | |
avvenenza - s.f. | bellèzza | |
avvenimento - s.m. | avveniment fatt | |
avvenire - v.intr. | capità succed | |
avvenire - agg. | quèll ch' el gh'ha de capità quèll ch' el gh'ha de vegnì | |
avventare - v.tr. | slanzà | |
avventarsi - v.rifl. | saltà adòss slanzass | |
avventatezza - s.f. | azzard - s.m. pericol - s.m. ris' c - s.m. | |
avventato - agg. | azzardos imprudent locch senza scrima sventaa | |
avventizio - agg. | forestee provvisòri | |
avvento - s.m. | avvent vegnuda - s.f. | |
avventore - s.m. | avventor client | |
avventura - s.f. | avventura | |
avventurarsi - v.rifl. | ris' sciass | |
avventuroso - agg. | movimentaa | |
avverare - v. | realizzà | |
avverarsi - v.rifl. | diventà ver realizzass | |
avverbio - s.m. | avvèrbi | |
avversare - v.tr. | contrastà impedì osteggià | |
avversario - s.m. | antagonista avversari nemis rival | |
avversione - s.f. | asti - s.m. avversion contrarietà òdi - s.m. | |
avversità - s.f. | disgrazia situazion contraria | |
avverso - agg. | contrari nemis ostil | |
avvertenza - s.f. | avvertenza avvis - s.m. consili - s.m. notaben - s.m. | |
avvertimento - s.m. | avvertiment | |
avvertire - v.tr. | avvertì visà | |
avvezzare - v. | abituà fà ciappà el lecchett - (iron.) sueffà | |
avvezzarsi - v.rifl. | abituass sueffass | |
avvezzo - agg. | abituaa | |
avviamento - s.m. | accension - s.f. avviament inviada - s.f. inviament | |
avviare - v.tr. | comincià invià | |
avviarsi - v.rifl. | incamminass mèttes in strada | |
avviato - agg. | avviaa incamminaa incominciaa | |
avvicendamento - s.m. | alternanza - s.f. alternativa - s.f. cambi | |
avvicendare - v.tr. | alternà dà el cambi intervallà | |
avvicendarsi - v.rifl. | alternass dass el cambi intervallass | |
avvicinamento - s.m. | l'andà visin | |
avvicinare - v.tr. | andà visin mètt arent vegnì visin | |
avvilente - agg. | che avviliss che butta giò che mortifica che umilia | |
avvilimento - s.m. | avviliment mortificazion - s.f. pecondria - s.f. umiliazion - s.f. | |
avvilire - v.tr. | abbatt avvilì buttà giò mortificà | |
avvilirsi - v.rifl. | abbatess avviliss buttass giò mortificass | |
avvilito - agg. | abbattuu avvilii camuff | |
avvilupparsi - v.rifl. | ingarbiass inviluppass involtiass | |
avviluppato - v.tr. | ingarbià inviluppà involtià | |
avvinazzato - agg. | allegher ciocch negher sù de gir | |
avvincente - agg. | passionant | |
avvincere - v.tr. | brancà ingattià ligà | |
avvinghiare - v.tr. | brancà ligà fòrt sciampà streng fòrt | |
avvio - s.m. | inviada - s.f. | |
avvisaglia - s.f. | primm indizzi - s.m. sintom - s.m. | |
avvisare - v.tr. | ammonì avvertì visà | |
avviso - s.m. | avvis comunicazion manifèst stà in su quella - (stare sull'a.) | |
avvistamento - s.m. | el vedè de lonta on quaicòss | |
avvistare - v.tr. | vedè de lontan | |
avvitare - v.tr. | invidà | |
avvitarsi - v.rifl. | invidass | |
avvitartice - s.f. | invidadriss | |
avvitato - agg. | invidaa | |
avvizzimento - s.m. | passiment | |
avvizzire - v.tr. | diventà pass | |
avvizzito - agg. | pass sfiorii | |
avvocato - s.m. | avocatt | |
avvocatura - s.f. | mestee de l'avocatt - s.m. | |
avvolgente - agg. | involtiaa | |
avvolgere - v.tr. | bindà fassà fa sù involtià voltà dent | |
avvolgersi - v.rifl. | bindass fassass involtiass | |
avvolgibile - agg. s.m. | che se pò fà sù - agg. tapparèlla - s.f. | |
avvoltoio - s.m. | avvoltòi - (ornit.) nibbi | |
avvoltolare - v.tr. | involtià voltolà | |
avvoltolarsi - v.rifl. | involtiass voltolass | |
azienda - s.f. | azienda ditta impresa lavoreri - s.m. | |
aziendale - agg. | aziendal | |
azionabile - agg. | che el se pò fà fonzionà | |
azionare - v.tr. | fà fonzionà | |
azionario - agg. | azionari | |
azione - s.f. | attività azion | |
azionista - s.m. | azionista | |
azzannare - v.tr. | cagnà mòrd sgagnà | |
azzannarsi - v.rifl. | cagnass mòrdess sgagnass | |
azzardare - v.tr. | azzardà ris' cià | |
azzardato - agg. | azzardaa | |
azzardo - s.m. | azzard pericol ris' c | |
azzardoso - agg. | ch' el ris' cia pericolos | |
azzeccagarbugli - s.m. | intrigant pientagarbuj scannapalpee zaccavìgarbuj | |
azzeccare - v.tr. | azaccà incriccà | |
azzerare - v.tr. | mètt a zero | |
azzimarsi - v.rifl. | mèttes in pompardina mèttes tutt bèll in ordin rangiass | |
azzimato - agg. | ornaa | |
azzimo - agg. | (pan) minga levaa | |
azzittire - v.tr. | fà citto sitta - (arc.) | |
azzoppamento - s.m. | zoppament | |
azzoppare - v.tr. | zoppà | |
azzuffarsi - v.rifl. | baruffà ciappass a bòtt taccà lit | |
azzurrato - agg. | azuraa | |
azzurrino - agg. | celèst | |
azzurro - agg. s. | azur bloeu celèst | |
azzurrognolo - agg. | ch' el tira de l'azur ch' el tira del celèst | |
palandrana | palandrana | |
palata | palada | |
palazzo | palazz | |
rabarbaro | rabarbor | |
radar | radar | |
sabato | sabet | |
safari | safari | |
sagace | ing | |
saia | saia | |
salamandra | salamandra | |
salamelecco | salamel | |
salamino | salamin | |
salamoia | salam | |
salariato | salariaa | |
salassare | salass | |
salassata | salassada | |
tabacco | tabacch | |
tabarin | tabar | |
tafano | tavan | |
ugualitario | ugualitari | |
vacante | vacant | |
valanga | valanga | |
zagara | fior | |
zeta | zeta | |
zibaldone | zibaldon |