a priori - sost. - avv.

 

precedentement

ragionament che se pò nò discutt

abbacchio - s.m.

 

agnèll macellaa

abbacinare - v.tr.

 

imbarbajà

inorbì

abbagliamento - s.m.

 

imbarbajament 

abbagliante - agg.

 

che inorbiss

imbarbaja

abbagliante - s.m.

 

imbarbaja 

abbagliare - v.

 

imbarbajà

inorbì 

abbaglio - s.m.

 

error

inorbiment

qui prò quò

svista

abbaiare - v. 

 

boià 

abbaino - s.m.

 

abbain

orbisèll

sòtta el tecc

stanza

usèll

abbaio - s.m. 

 

boiada

abbandonare - v. 

 

bandonà

lassà

pientà  

abbandonarsi - v.rifl. 

 

bandonass

confidass

lassass andà 

abbandonato - agg. 

 

bandonaa

lassaa

pientaa 

abbandono - s.m. 

 

abbandon

abbarbicare - v. 

 

cascià i radis

mètt i radis 

abbarbicarsi - v.rifl.

 

taccass  

abbassamento - s.m. 

 

abbassament

sbassada - s.f.

abbassare - v. 

 

calà 

sbassà

abbassarsi - v.rifl. 

 

sbassass 

umiliass  

abbasso - escl. 

 

abass  

abbastanza - avv. 

 

assee  

abbattere - v. 

 

sbatt giò

abbattimento  - s.m. 

 

demolizion - s.f. 

abbattuto - agg. 

 

borlaa giò

camuff

giò de còrda

magonent

sbattuu giò

smorfiaa

stravaccaa giò

tiraa giò

traa giò

abbazia - s.f. 

 

abazia 

badia

abbecedario - s.m.

 

abecedari

abbellimento - s.m. 

 

 

imbelliment 

ornament 

abbellire - v. 

 

fà diventà pussee bèll

imbellì

ornà

abbeverare - v. 

 

dà de bev 

fà bev 

lassà bev

abbeverarsi - v.rifl.

 

bev 

scoeudes de bev  

abbeveratoio - s.m. 

 

 

albioeu

beviroeu

navèll

abbiccì - s.m. 

 

abece

sillabari  

abbiente - agg. 

 

benestant

scior

abbigliamento - s.m. 

 

pagn

toalètt - s.f.

vestii

abbigliarsi - v.rifl. 

 

fà toalètt  

mèttes in ghingheri - (iron.)

mèttes in pompardina - (iron.)

abbinamento - s.m. 

 

abbinament  

abbinare - v. 

 

cobbià

compagnà

mètt insèma 

abbinata - s.f. 

 

cobbiada

abbindolamento - s.m. 

 

ingarbiament 

abbindolare - v.

 

fà sù

ingarbià (dent)

ingattuà

abbioccato - agg. 

 

indorment  

abbiocco - s.m. 

 

còcch  

abbisognare - v. 

 

vègh de bisògn

abboccamento - s.m. 

 

abboccament

pontèll  

abboccare - v.

 

boccà  

abboccarsi - v.rifl.

 

parlass in confidenza  

abboccato - agg. 

 

abboccaa

amabil

abbonamento - s.m. 

 

abbonament

abbonare - v. 

 

abbonà 

abbonarsi - v.rifl. 

 

abbonass 

abbonato - agg.

 

abbonaa 

abbondante - agg. 

 

bondant

bondanzios  

abbondanza - s.f. 

 

abbondanza

bondanza

abbondare - v. 

 

abbondà

vèssighen pussee del necessari  

abbordaggio - s.m.

 

assalt

abbordare - v.tr.

 

abbordà

bordà

abborracciare - v. 

 

patuscià (sù) 

abborracciatore - s.m. 

 

patuscion

abbottonare - v. 

 

bottonà 

abbottonato - agg. 

 

bottonaa 

abbottonatura - s.f. 

 

bottonera

abbozzare - v. 

 

fà sègn

sbozzà

schizzà 

abbozzo - s.m. 

 

sbòzz

schizz

sègn

tentativ 

abbracciare - v. 

 

andagh adree

brascià sù

comprend

contegnì

taccass - (a ona religion, a ona idea)

abbraccio - s.m. 

 

brasciada - s.f.

abbrancare - v. 

 

brancà  

abbreviare - v. 

 

scurtà

toeu via  

abbreviazione - s.f.

 

abbreviazion  

abbrivo, abbrivio - s.m. 

 

el mèttes in moviment

el dà moviment 

el ciappà l'inviada 

el partì decis

abbronzante - agg. 

 

bronzant  

abbronzare - v. 

 

bronzà  

abbronzarsi - v.rifl. 

 

bronzass

abbronzato - agg. 

 

bronzaa  

abbronzatura - s.f. 

 

bronzadura

tinta  

abbrunare - v. 

 

inscurì  

abbrustolimento - s.m. 

 

brustolidura - s.f.

tostadura - s.f.

abbrustolire - v. 

 

brusattà 

brustolì 

gremà

tostà  

abbrustolita - agg. 

 

brustolida

gremada

tostada

abbruttimento - s.m. 

 

el diventa come ona bèstia 

brutiment

abbruttire - v. 

 

redù mal 

redù come ona bèstia

abbruttirsi - v.rifl.

 

abbruttiss 

reduss come ona bèstia

abbuffarsi - v.rifl 

 

ingossass 

mangiascià  

abbuffata - s.f. 

 

baraccada

abbuiare - v. 

 

confond 

infoschì

inscurì 

scurì  

abbuonare - v. 

 

scuntà  

abbuono - s.m. 

 

bonifich 

ribass 

riduzion - s.f.

scunt

abdicare - v. 

 

abdicà

abdicazione - s.f.

 

abdicazion

aberrante - agg.

 

anormal  

aberrazione - s.f. 

 

aberrazion  

abetaia - s.f. 

 

bosch de abièzz - s.m.

bosch de pèscia - s.m.

bosch de pin - s.m.

abete - s.m. 

 

abièzz

pèscia - s.f.

pin 

abietto - agg. 

 

bass 

de trà via  

vigliacch  

abiezione - s.f. 

 

bassèzza 

vigliaccheria

abile - agg. 

 

abil 

bon

brao

chècco

lèst

abile - agg. 

 

abil 

bon

brao

chècco

lèst

svèlt

abilità - s.f. 

 

abilità

bellità

abilitare - v. 

 

dà abilitazion 

abilitarsi - v.rifl. 

 

ciappà l'abilitazion 

abilitato - agg. 

 

abilitaa 

abilitazione - s.f. 

 

abilitazion

patenta

patente

abilmente - avv. 

 

cont abilità

de scròcch

abissale - agg. 

 

smisuraa

abissino - agg. s.m.

 

abissin 

abisso - s.m.

 

abiss

burron

precipizzi 

abitabile - agg. 

 

abitabil

che se pò stagh

abitabilità - s.f. 

 

abitabilità 

abitacolo - s.m.

 

abitacol 

abitante - s.m. 

 

abitant 

abitare - v. 

 

stà de cà 

abitativo - agg. 

 

abitativ

abitato - s.m. 

 

abitaa 

abitazione - s.f. 

 

abitazion

cà  

abito - s.m. 

 

pagn - pl. masch. 

vestii

abituale - agg. 

 

sòlit 

abitualmente - avv. 

 

d'abitudin

de sòlit 

abituare - v. 

 

abituà

sueffà 

abituarsi - v.rifl. 

 

abituass

suefass  

abituato - agg. 

 

abituaa 

abitudinario - s.m. 

 

abitudinari 

abitudine - s.f. 

 

abitudin

de sòlit

lecchètt

usanza

vizzi - s.m.

abituro - s.m. 

 

ona cà de poveritt

tanabus 

abiura - s.f. 

 

abiura

ritrattazion 

abiurare - v. 

 

abiurà

ripudià

ritrattà 

ablativo - s.m. 

 

ablativ 

ablatore - s.m. 

 

ablator 

ablazione - s.f. 

 

ablazion 

abluzione - s.f. 

 

abluzion

lavada 

abnegazione - s.f. 

 

abnegazion

dedizion 

abnorme - agg. 

 

anormal 

abolire - v. 

 

abolì

tirà via

toeu via 

abolizione - s.f. 

 

abolizion

annullament - s.m.

cassazion

abolizionismo - s.m. 

 

anti andeghee 

abominare - v. 

 

avègh in òdi

odià a mòrt

abominazione - s.f. 

 

orror  

abominevole - agg. 

 

abominevol

vergognos 

abominio - s.m. 

 

abomini

condana moral - s.f.

degradazion moral - s.f.

disprèzz 

aborigeno - agg. 

 

barber

originari

vun del pòst

vun del loeugh

aborrire - v.

 

avègh orror

avègh ribrèzz

avègh s'cèss

avègh schivi

abortire - v. 

 

abortì

despersà 

aborto - s.m. 

 

abòrt 

despèrsa

abrasione - s.f. 

 

grattada

spelladura 

abrasivo - agg. 

 

abrasiv 

abrogare - v. 

 

abrogà

revocà

abrogato - agg. 

 

abrogaa

revocaa  

abrogazione - s.f. 

 

abrogazion

revoca

abrogazionista - agg. 

 

abrogazionista 

abruzzese - agg. 

 

abruzzes 

abside - s.f. 

 

abside

còro 

abstract - s. (dall'inglese)

 

riassont - s.m.

abulia - s.f. 

 

indolenza 

abulico - agg. 

 

senza volontà 

abusare - v. 

 

abusà

passà la stacchètta

profittass 

abusato - agg. 

 

frust 

abusivismo - s.m. 

 

foeuravia 

abusività - s.f. 

 

illegalità 

abusivo - agg. 

 

abusiv

illegal 

abuso - s.m. 

 

abus 

acacia - s.f. 

 

rubinia 

acaro - s.m. 

 

vèrmen (de sòtt la pèll) 

accademia - s.f. 

 

accadèmia 

accademico - agg. 

 

accadèmich 

accadere - v. 

 

capità

succed

accadimento - s.m. 

 

avveniment 

accadimento - s.m. 

 

avveniment 

accaduto - p.p. 

 

capitaa

succeddu

succèss 

accaduto - s.m. 

 

el fatt

quèll che gh'è succèss

accalappiacani - s.m. 

 

ciappacan 

accalappiamento - s.m. 

 

ingann

ingattiada - s.f.

accalappiare - v. 

 

ciappà col lazz

ingannà

ingattià

accalcarsi - v.rifl. 

 

calcass

ingolfass

rebuttass

ruzzass vun con l'alter 

accaldarsi - v.rifl. 

 

scaldass

scalmanass

sforaggiass 

accaldato - agg. 

 

scalmanaa

sforaggiaa

sudaa

accaloramento - s.m. 

 

esaltazion

infervoriment 

accalorare - v. 

 

infolarmà

sforaggià 

accalorarsi - v.rifl. 

 

andà sù de gir

infolarmass

sforaggiass

accalorato - agg. 

 

infervoraa

vèss sù de gir 

accampamento - s.m. 

 

accampament 

accampare - v. 

 

accampà

pretend 

accamparsi - v.rifl. 

 

accampass

bivaccà

mètt el camp  

accanimento - s.m. 

 

furor

incagniment

òdi de can

ostinazion 

accanirsi - v.rifl. 

 

incagniss 

accanito - agg. 

 

incagnii 

accanto - avv. 

 

arent

attacch

taccaa

visin

accantonamento - s.m. 

 

accantonament

el mètt de part 

accantonare - v. 

 

archivià

cantonà

mètt de part 

mètt in archivi

accaparramento - s.m. 

 

accaparrament

incètta

accaparrare - v. 

 

caparrà

fà incètta  

accapigliarsi - v.rifl. 

 

baruffà

ciappass a bòtt

ciappass per i cavèi

taccà lit 

accapo - avv. 

 

a cap 

accappatoio - s.m. 

 

accappatoi 

cappa - s.f.

accapponare - v.

 

capponà

castrà

accarezzare - v. 

 

carezzà 

accartocciare - v. 

 

crespà

fà sù in d'on scartòzz

rescià sù 

accartocciato - agg.

 

crespaa

faa sù in d'on scartòzz

resciaa sù  

accasare - v. 

 

mètt in cà vun

sistemà 

accasarsi - v.rifl. 

 

sposass

toeu marì / miee 

accasato - agg. 

 

sposaa 

accasciamento - s.m. 

 

avviliment

mortificazion

accasciare - v. 

 

borlà giò (de colp) per i fòrz / la volontà 

accasciarsi - v.rifl. 

 

avviliss

buttass giò

lassass andà 

accatastamento - s.m. 

 

censiment

iscrizion al catasto

mottament

accatastare - v.

 

censì (al catasto)

fà sù a mucc

immedà

impignà

accativarsi - v.rilf. 

 

tirà de la soa 

accattivante - agg. 

 

simpatich 

accattonaggio - s.m. 

 

el cercà la carità 

accattone - s.m. 

 

barbon

cercòtt

mendicant 

accavallamento - s.m. 

 

incavallament 

accavallare - v. 

 

incavallà 

accavallarsi - v.rilf. 

 

incavallass 

accavallatura - s.f. 

 

incavalladura

incavallament 

accecamento - s.m. 

 

inorbiment 

accecare - v. 

 

inorbì 

accecato - agg. 

 

inorbii 

accedere - v. 

 

andà denter 

accelerare - v. 

 

accelerà

andà pussee in prèssa

accelerata - s.f. 

 

accelerada

accelerato - agg. 

 

acceleraa

pussee in prèssa

acceleratore - s.m.

 

accelerador

accelerazione - s.f. 

 

accelerazion 

accendere - v. 

 

pizzà 

accendersi - v.rifl.

 

pizzass

scaldass la pissa

scalmanass

accendigas - s.m. 

 

pizzagass 

accendino - s.m. 

 

accendin 

accendisigari - s.m. 

 

accendin

accendisigher 

accenditoio - s.m. 

 

pizzafoeugh

mocchiroeula - (di candele nelle chiese)

accennare - v. 

 

fà sègn 

accenno - s.m. 

 

riferiment

sègn

accensione - s.f. 

 

accension 

accentare - v. 

 

accentà

mètt l'accent

accentatura - s.f. 

 

accentadura 

accentazione - s.f. 

 

accentazion 

accento - s.m. 

 

accent 

accentramento - s.m. 

 

accentrament 

accentrare - v. 

 

accentrà

centralizzà 

accentratore - agg. 

 

accentrador 

accentuare - v. 

 

accentuà 

accentuativo - agg. 

 

accentuativ 

accentuato - agg. 

 

accentuaa 

accentuazione - s.f. 

 

accentuazion 

accerchiamento - s.m. 

 

circondament 

accerchiare - v. 

 

circondà

sercià sù  

accertabilità - s.f. 

 

contròll - s.m. 

accertamento - s.m. 

 

accertament

verifica - s.f.

accertare - v. 

 

accertà 

verificà

accertarsi - v.rifl. 

 

mètt in ciar

rendes sicur 

accertato - agg. 

 

accertaa 

acceso - agg. 

 

acces

pizz

scalmanaa  

acceso - p.p. 

 

pizzaa  

accessibile - agg. 

 

praticabil 

on sit facil de andagh dent 

on sit facil de trovà 

accessibilità - s.f. 

 

praticabilità  

accesso - s.m. 

 

accèss

entrada - s.f.

accessoriato - agg. 

 

accessoriaa 

accessorio - agg. 

 

accessòri 

accessoristica - agg.

 

accessoristica

accetta - s.f.

 

segurin - s.m. 

accettabile - agg.

 

accettabil

accettabilità - s.f.

 

accettabilità

accettare - v.

 

accettà

accettazione - s.f.

 

accettazion

ammission

accetto - agg.

 

che fà piasè

che se pò accettà

accezione - s.f.

 

significaa - s.m. 

acchiappafarfalle - s.m.

 

ciappaparpai

acchiappamosche - s.m.

 

ciappamosch

acchiappare - v. 

 

bloccà

brancà

cattà

ciappà

acchito d' - loc.avv.

 

al primm vedè

d'amblè

de bòtta salda 

acciaccare - v. 

 

gibollà

maccà

saccagnà

schiscià 

acciaccato - agg. 

 

gibollaa

maccaa

saccagnaa

schisciaa

acciaccatura - s.f. 

 

saccagnada 

acciacco - s.m. 

 

acciacch

fastidi de salut

rògna

acciaieria - s.f. 

 

azzaleria 

acciaio - s.m. 

 

azzal 

acciambellare - v. 

 

giambellà 

acciambellarsi - v.rifl. 

 

fass sù a giambèlla

acciarino - s.m.

 

azzalin

accidentale - agg.

 

accidental

per caso

accidentato - agg.

 

accidentaa

accidente - s.m.

 

accident

accidenti - escl.

 

accidenti

sacch forment

sangu de biss

acciderba - escl.

 

cribbio

marcanaggia

accidia - s.f.

 

accidia

accidioso - agg.

 

fencisc de natura

pedigh

accigliarsi - v.rifl.

 

fà la faccia scura

accigliato - agg.

 

motrient

scur in faccia

accingersi - v.rifl.

 

mèttes adree

acciottolato - s.m.

 

rizzada - s.f. 

accipicchia - escl.

 

ciombia

sacch forment

acciuffare - v.

 

brancà sù

acciuga - s.f.

 

ancioa

incioa

inciòda

acciugata - s.f.

 

incioada

acclamare - v.

 

acclamà

batt i man

acclamare - v.trans.

 

mètt in ciar

acclamazione - s.f.

 

acclamazion

acclimatamento - s.m.

 

acclimatazion

acclimatare - v.

 

abituà al clima

acclimatarsi - v.rifl.

 

abituass al clima

acclimatazione - s.f.

 

acclimatazion

accline - agg.

 

inclinà

accludere - v.

 

mètt dent

spedì insèma

taccà

accluso - agg.

 

unii

accoccolarsi - v.rifl.

 

scrusciass giò

stà in cruscion

accodamento - s.m.

 

allineament

accodarsi - v.rifl.

 

mèttes in fila

accogliente - agg.

 

còmod

ospital

accoglienza - s.f.

 

accoglienza 

accogliere - v. 

 

accettà

ricev  

accoglimento - s.m. 

 

accettazion - s.f. 

ammission - s.f.

accolito - s.m. 

 

compagn

compagn de lingera

compagn de viagg

tirapee

accollare - v. 

 

accollà

dà el carich

dà el pes

dà l'impegn

dà l'incarich

sarà sù ben al còll (el vestii)

sueffà i bèsti al giòv

accollato - agg. 

 

saraa sù ben al còll 

accoltellamento - s.m. 

 

cortellament 

accoltellare - v. 

 

dà ona cortellada 

accoltellato - agg. 

 

cortellaa 

accomiatare - v. 

 

licenzià

saludà

accomiatarsi - v.rifl. 

 

licenziass

saludass

toeu ed disturb 

accomodamento - s.m. 

 

accomodament 

accomodante - agg. 

 

ch' el se adatta

de bon comand 

accomodare - v. 

 

cavezzà

comodà

giustà sù

rangià

accomodatura - s.f. 

 

comodadura 

accompagnamento - s.m. 

 

accompagnament - (mus.)  

compagnament

accompagnare - v. 

 

andà insèma

compagnà

accompagnatore - s.m. 

 

compagnador 

accomunare - v. 

 

mètt in comun 

mètt insèma

acconciare - v. 

 

cavezzà

giustà sù

mètt a pòst 

acconciatore - s.m. 

 

consciador 

acconciatura - s.f. 

 

consciadura

mis

pettenadura 

acconcio - agg. 

 

adatt

ch' el va ben 

accondiscendente - agg. 

 

ch' el dis de sì 

accondiscendenza - s.f. 

 

condiscendenza 

accondiscendere - v. 

 

accettà

conced

dì de sì 

acconsentire - v. 

 

dì de sì

vèss de la stessa idea 

accontentamento - s.m. 

 

soddisfazion - s.f.

accontentare - v.

 

contentà

fà content

sodisfà 

acconto - s.m. 

 

accunt

caparra

accoppare - v. 

 

coppà

mazzà

accoppiamento - s.m. 

 

cobbiament

compagnament

accoppiare - v. 

 

cobbià

compagnà

mètt duu a duu

accoppiarsi - v.rifl. 

 

cobbiass

compagnass

accoppiata - s.f. 

 

cobbiada 

accoppiato - agg. 

 

cobbiaa 

accoramento - s.m. 

 

arlia - s.f. 

magon 

accorarsi - v.rifl. 

 

casciass

magonass 

accorato - agg. 

 

magonent 

accorciamento - s.m. 

 

scurtament 

accorciare - v. 

 

scurtà 

accorciativo - agg. 

 

che' el scurta

accorciato - agg. 

 

scurtaa 

accorciatura - s.f. 

 

scurtada 

accordare - v. 

 

accordà

conced

incordà - (mus.)

accordarsi - v.rifl. 

 

giustass

intendes

mèttes d'accòrd

accordato - agg. 

 

accordaa

concèss

incordaa - (mus.)

accordatore - s.m. 

 

incordador 

accordatura - s.f. 

 

incordadura - (mus.)  

accordo - s.m. 

 

accomodament

accòrd

cuu e camisa

intesa - s.f.

pappa e ciccia - (d'amore e d'a.)

scisger e buèll

accorgersi - v.rifl. 

 

accòrges

incòrges 

accorgimento - s.m. 

 

intracchen - (scherz.)  

malizia - s.f.

accorpamento - s.m. 

 

fusion 

accorpare - v. 

 

fond 

accorrere - v. 

 

corr (de volada) 

accortezza - s.f. 

 

el savè fà

malizia 

accorto - agg. 

 

desencantaa

dritto

furb

prudent

scròcch

svèlt

accosciarsi - v.rifl. 

 

scrusciass giò

accostamento - s.m. 

 

coppiament 

accostare - v. 

 

mètt arent

mètt vesin

accostarsi - v.rifl. 

 

andà / vegnì arent

andà / vegnì visin

account - s.ingl.

 

còdes de sicurèzza 

accounting manager - loc.ingl. 

 

direttor contabil 

accovacciarsi - v.rifl. 

 

scrusciass giò

stà in cruscion - (stare accovacciato)

accozzaglia - s.f. 

 

bordelleri  -  s.m. 

miscmasc  - s.m.

accozzare - v. 

 

mètt insèma 

accreditamento - s.m. 

 

conferma 

accreditare - v. 

 

accredità

scriv a crèdit 

accreditato - v. 

 

autorizzà 

accredito - s.m. 

 

accrèdit 

accrescere - v. 

 

giontà

ingrandì

sviluppà 

taccà

accrescimento - s.m. 

 

aument 

accucciarsi - v.rifl. 

 

cocciass

mèttes a la coccia 

accudire - v. 

 

curà

servì

tend

acculturamento - s.m. 

 

assimilazion - s.f.

acculturare - v. 

 

assimilà 

acculturazione - s.f. 

 

assimilazion 

accumulare - v. 

 

accumulà

mètt insèma

montonà

muccià sù

accumulatore - s.m. 

 

accumulador 

accumulazione - s.f. 

 

accumulazion 

accumulo - s.m. 

 

accumul

monton

pigna 

accuratamente - avv. 

 

come se dev

polito 

accuratezza - s.f. 

 

cura 

accusa - s.f.

 

accusa 

accusare - v. 

 

accusà 

accusativo - s.m. 

 

accusativ 

accusato - agg. 

 

accusaa 

accusatore - s.m. 

 

accusador 

accusatorio - agg. 

 

accusatòri 

acefalo - agg. 

 

senza el coo 

acerbo - agg. 

 

azèrb

zèrb 

acero - s.m. 

 

acer

òpi

acerrimo - agg. 

 

brusc comè

cattivissim

senza remission

acetico - agg. 

 

acètich - (chim.)  

de asee

aceto - s.m.

 

asee 

acetone - s.m. 

 

aceton - (chim.) 

acetosella - s.f.   

 

erba brusca - (pop.) 

erba cucca - (pop.)

panmoin de la Madòna - s.m.

sanzara - (bot.)

acidificare - v. 

 

fa diventà acid

acidità  - s.f.

 

acidità

acido - agg.

 

acid

agher 

òli de vedrioeu - (acido solforico)

acidulo - agg. 

 

ch' el sa de acid 

acino - s.m. 

 

grana - s.f. 

grana d'uga - s.f.

acinoso - agg. 

 

granos

acme - s.f.

 

colma

ponta

scima 

acqua - s.f. 

 

acqua

acqua mòrta - (a. cheta)

mornign - (a. cheta)

acquaforte - s.f. 

 

acquafòrta

acquaio - s.m.

 

acquiroeu

lavandin

navèll

acquaiolo - agg.

 

campee di acqu

acquaplaning - ingl.

 

slittament

acquaragia - s.f.

 

acquarasa 

acquario - s.m. 

 

acquari 

acquasanta - s.f. 

 

acquasanta 

acquasantiera - s.f.

 

acquasantin 

acquatico - agg.

 

acquatich 

acquattarsi - v.rifl.

 

quacciass

stà quacc

acquavite - s.f. 

 

brand - (gerg.) 

grappa

mistrà - (d'anice)

rabbiosa

raccagna

rosòli di poeritt - s.m.

acquazzone - s.m. 

 

acqueri

dacquada  - s.f.

piovuda - s.f. 

sluscia - s.m.

slusciada  - s.m.

acquedotto - s.m.

 

acquedòtt 

acqueo - agg.

 

de acqua

acquerellista - s.m.

 

acquarellista

acquerello - s.m.

 

acquarèll

acquerugiola - s.f. 

 

acquètta

piovisna 

acquiescente - agg.

 

ch' el ghe sta

acquiescenza - s.f.

 

remissività 

acquietare - v. 

 

calmà

padimà

quietà

acquirente - s.m.

 

acquirent

comprador 

acquisire  - v. 

 

acquisì

quistà

acquisitivo - agg.

 

acquisitiv

acquisito - agg.

 

acquisii

acquisizione - s.f.

 

acquisizion

acquistabile - agg. 

 

acquistabil

che se pò comprà

che se pò toeu 

acquistare - v.

 

acquistà

comprà

toeu

acquisto  - s.m. 

 

acquist 

compra  - s.f.

acquitrino - s.m.

 

ristagn de tèrra e acqua

acquitrinoso - agg.

 

ristagnament de tèrra e acqua

acquolina - s.m. 

 

acquètta  - s.f.

fà corr l'acquètta in bocca

fà corr la saliva in bocca

acquoso - agg.

 

acquos

acre - agg. 

 

agher

besient

acredine - s.f. 

 

ruvidèzza

acribia - s.f. 

 

giustèzza 

acrilico - agg. s. 

 

acrilich 

acrimonia - s.f. 

 

acrimònia 

asti  - s.f.

camuffa 

rabbia

acrimonioso - agg. 

 

acrimonios

astios

rabbios 

acritico - agg.

 

senza giudizzi 

acrobata - s. 

 

acròbata

ch' el balla in su la còrda

acrobatico - agg.

 

acrobatich 

acrobazia - s.f.

 

acrobazia

acronimo - s.m. 

 

acrònim

sigla

acrostico - s.m. 

 

acròstich 

acuire - v. 

 

fà diventà pussee acutt

fà diventà pussee fòrt

guzzà 

aculeo - s.m. 

 

spin 

spina  - s.f.

spongignon

acume - s.m. 

 

guzz

ingègn 

acuminare - v. 

 

guzzà 

acuminato - agg. 

 

guzz 

acuminato - p.p. 

 

guzzaa

acustica - s.f. 

 

acustica 

acustico - agg. 

 

acustich

acutezza - s.f. 

 

el vèss guzz d'ingègn

acutizzare - v. 

 

acutizzà 

acutizzarsi  - v.rifl. 

 

diventà pussee acutt

diventà pussee spongignent

acuto - agg. 

 

acut

fin

guzz

sgar - (iron.) 

ad hoc - loc.lat.

 

apposta

ad interim - loc.lat.

 

provvisori

ad libitum - loc.lat.

 

a piasè

ad personam - loc.lat.

 

per ona singola persòna

adagiare - v. 

 

mètt giò con riguard

adagiarsi - v.rifl. 

 

comodass

distendes 

adagio - avv. 

 

adasi

a pian

pian pianin 

adagio - s.m. 

 

provèrbi 

adamitico - agg. 

 

adamitich

biòtt

adattabile - agg. 

 

adattabil

che se pò adattà 

adattabilità - s.f.

 

adattabilità 

adattamento - s.m.

 

adattament 

adattare - v.

 

adattà

adattatore - s.m. 

 

adattador 

adatto  - agg. 

 

adatt

adattaa 

addebitare  - v. 

 

mètt a debit

scriv a debit 

addebito  - s.m. 

 

carich

dèbit  

addendo  - s.m. 

 

addendo 

addensamento  - s.m.

 

inspessiment

addensare  - v.

 

inspessì 

rend spèss

addensarsi  - v.rifl. 

 

inspessis

addentare  - v. 

 

cagnà

dencià

mòrd

sgagnà 

addentatura  - s.f. 

 

cagnada

morduda

sgnagnada 

addentrare  - v. 

 

mandà denter 

addentrarsi  - v.rifl. 

 

andà dent

internass 

addestramento  - s.m. 

 

esercizzi

insegnament

addestrare  - v. 

 

insegnà

insegnà el mestee 

addestratore  - agg. 

 

insegnant

addetto  - agg. 

 

addètt 

lottiroeu  - (a. alle giocate del lotto)

addiaccio  - s.m. 

 

a ciel avèrt

a la bèll etoal

a la serèna

addietro  - avv. 

 

adree

dedree

dree

indree

addio  - escl. 

 

adio

ciao

s'ciao

s'ciavo

te saludi

addirittura  - avv. 

 

adirittura 

additare  - v. 

 

indicà

segnà

segnà col dit

additivo  - agg.

 

additiv

addizionale  - agg.

 

addizional

addizionare  - v.trans

 

giontà

sommà

taccagh

addizione  - s.f.

 

addizion

sòmma

addobbare - v.

 

addobbà

addobbo  - s.m.

 

addòbb

el fà bel

el fà elegant

addolcimento - s.m.

 

indolziment

addolcire  - v.

 

indolzì

addolorare - v.

 

addolorà

cruzzià

fà dispiasè

addolorarsi - v.rifl.

 

cruzziass

addolorato - agg.

 

addoloraa

cruzziaa

addome - s.m.

 

bottasc

panscia - s.f.

petasc

venter - (iron.)

addomermentare - v. 

 

indormentà

addomesticabile - agg.

 

che se pò domesticà 

addomesticamento - s.m. 

 

domesticament 

addomesticare - v.trans. 

 

ammaestrà

domesticà

addomesticato - agg.

 

domesticaa

addominale - agg.

 

de la panscia

addormentato - agg. 

 

indoment

indormentaa

addossare - v.

 

mètt a carich - (fig.) 

mètt a colpa - (fig.)

mètt a contra

poggià

addossarsi - v.rifl.

 

ciappass sul groppon - (iron.)  

fass adòss

tirass adòss

addosso - avv.

 

adòss

indòss

addotto - agg.

 

presentà

addurre - v.trans.

 

condù

mètt innanz

portà

presentà

adeguamento - s.m.

 

adattament

adeguare - v.

 

adattà

adeguarsi - v.rifl.

 

adattass

conformass

adeguatezza - s.f.

 

adeguatèzza

adeguato - agg.

 

adatt

adeguato - p.p.

 

adattaa

adempiere - v.

 

adempì

sodisfà

adempimento - s.m.

 

adempiment

aderente - agg.

 

aderent

attillaa - (di vestito) 

aderenza - s.f.

 

aderenza

aderire - v.intr.

 

aderì

taccà

vèss del stèss parer

adescamento - s.m.

 

ingattiament

adescare - v.

 

ingattià

adesione - s.f.

 

adesion

adesivo - agg.s.

 

ch'el (se) tacca

adesso - avv.

 

adèss

in st'ora

adiacente - agg.

 

arent

taccaa

visin

adiacenze - p.f.

 

dintorna

d'intornavia - (nelle a.) 

adibire - v. trans.

 

destinà

fagh fà

mètt a pòst

adipe - s.m.

 

ciccia - s.f. (scherz.)

grassa - s.f.

adiposità - s.f.

 

grassèzza

adiposo - s.f.

 

grass

adirarsi - v.rifl.

 

infuriass

inrabiss

adirato - agg.

 

inrabii

adire - v.trans.

 

ricorr

adito - s.m.

 

ingrèss

passagg

adocchiare - v.trans.

 

doggià

adolescente - agg.s.

 

brandinèll

giovinòtt

pivèll

sbarbatèll - (iron.) 

adolescenza - s.f.

 

adolescenza

prima gioventù

adolescenziale - agg.

 

adolescenzial

adombramento - s.m.

 

oscurament

adombrare - v.

 

oscurà

adone - s.m.

 

adon

adontarsi - v.rifl.

 

avèghen a mal

offendes

adoperare - v.

 

doperà

dovrà

usà

adoperarsi - v.rifl.

 

cercà

dass de fà

iuttas

adorabile - agg.

 

adorabil

adorare - v.trans.

 

adorà

adoratore - s.m.

 

adorador

adorazione - s.f.

 

adorazion

adornare - v.

 

decorà

guarnì

ornà

adorno - agg.

 

ornaa

adottabile - agg.

 

adottabil

adottare - v.trans.

 

adottà

adottato - agg.

 

adottaa

adottivo - agg.

 

adottiv

adozione - s.f.

 

adozion

adulare - v.trans.

 

adulà

incensà

insavonà

adulatore - agg.s.

 

adulator

cortesan

leccape - (servile)

leccacu - (volg.)

adulazione - s.f.

 

adulazion

leccada de cuu

leccada de pee

adulterare - v.trans.

 

adulterà

falsificà

manipolà

sofisticà

adulterazione - s.f.

 

adulterazion

falsificazion

manipolazion

sofisticazion

adulterino - agg.

 

bastard

illegittim

adulterio - s.m.

 

adulteri

adultero - agg.

 

adulter

ch'el va cont on'altra

adulto - agg.

 

grand

madur

òmm faa

adunanza - s.f.

 

adunanza

adunare - v.

 

adunà

riunì

adunata - s.f.

 

adunada

adunco - agg.

 

faa a rampin

advertising - s.ingl.

 

propaganda

pubblicità

reclamm

advisor - s.ingl.

 

consiglier

aerare - v.trans.

 

dà aria

ventilà

aerazione - s.f.

 

el fà ciappà aria

aereo - agg.

 

aereo

aereo - s.m.

 

aereo

reoplano

aerobica - s.f.

 

aeròbica

aerobico - agg.

 

aeròbich

aerodinamico - agg.

 

areodinamich

slanzaa

aeromobile - s.m.

 

areomòbil

aeronauta - s.m.

 

aviator

aeronautica - s.f.

 

areonautica

aeronavale -  agg.

 

areonaval

aeroplano - s.m. 

 

areoplan

reoplano - (pop.)

aeroporto - s.m.

 

areopòrt

aeroportuale - agg.

 

areopòrtual

aerospaziale - agg.

 

areospazial

aerostazione - s.f.

 

areostazion

afa - s.f.

 

cappa

sòffegh - s.m.

affabile - agg.

 

affabil

ceros

affabilità - s.f.

 

affabilità

affacciarsi - v.rifl.

 

andà alla finestra

comparì alla finestra

fass vedè alla finestra

affacendarsi - v.rifl.

 

truscias

affacendato - agg.

 

trusciaa

affamare - v.trans.

 

ridù a la famm

affamato - agg.

 

ch'el gh'ha famm

affamatore - s.m.

 

affamador

affannare - v.

 

cruzzià

affannarsi - v.rifl.

 

brigà

casiass

cruzziass

scalmanass

smanià

truscià

affannato - agg.

 

cruzziaa

affanno - s.m.

 

cruzzi - (fig.)

dispiasè gròss

mancament de fiaa

affannoso - agg. 

 

ansios

col fiaa gròss

affardellare - v.

 

fà sù i fagòtt

fà sù on fagòtt

affare - s.m.

 

affari

affari balord  - (a.ingarbugliato)

affari del lella -  (a.di poco conto)

affari finii -  (a.concluso) 

affari losch -  (a.sporco)

l'è on affari minga per la qual -  (è un brutto a.)

l'è on brutt mestee -  (è un a. serio) 

affarista - s.m.

 

affarista

balabiòtt -  (spreg.)

brobrô

affascinante - agg.

 

ch'el stria

che l'innamora

affascinare - v.tr.

 

innamorà

affastellamento - s.m.

 

meda - s.f.

mucc

affastellare - v.tr.

 

muccià

affaticamento - s.m.

 

fadigament

slisadura

affaticare - v.

 

fadigà

affaticarsi - v.rifl.

 

fà fadiga

vègh on cattiv fà

affatto - avv.

 

affatt

del tutt

afferire - v.

 

riguardà

affermare - v.

 

dì de sì

giuragh sora

vèss sicur - (con certezza) 

affermarsi - v.rifl.

 

ciappà pee - (di un uso, di una moda)

fass varì -  (di persona)

affermativo - agg.

 

affermativ

affermato - agg.

 

rinomaa

affermazione - s.f.

 

affermazion

conferma

afferrabile - agg.

 

brancabil

afferrare - v.

 

brancà

sciampà - (enf.) 

affettare - v.

 

taja (giò) a fètt

affettato - agg.

 

tajaa a fèttì

affettato - agg.

 

affettaa

ch'el se dà di ari

sofisticaa

affettatrice - s.f.

 

affettatris

la macchina che la taja giò i fètt

affettivo - agg.

 

affetiv

ch'el gh'ha bisògn de vorè ben

emozional

affetto - s.m.

 

el vorè ben

affettuosamente - avv.

 

cont amor

affettuosità - s.f.

 

el vorè ben

vergna - (iron.) 

affettuoso - agg.

 

affettuos

amorevol

ch'el voeur ben

gentil

premuros

affezionare - v.

 

affezionà

affezionarsi - v.rifl.

 

affezionass

taccass

affezionato - agg.

 

affezionaa

affezione - s.f.

 

affezion

ben - s.m.

affiancare - v.

 

mett(es) de fianch

affiatamento - s.m.

 

accòrd

el vèss cuu e camisa

el vèss duu còrp e on'anima sola

el vèss scisger e buèll

affiatarsi - v.rifl.

 

andà d'accòrd

affibbiare - v.

 

refilà

affidabile - agg.

 

seri

affidabilità - s.f.

 

serietà

affidamento - s.m.

 

affidament

fiducia  - s.f.

affidare - v.

 

affidà (quaicòss a quaidun)

fidà

affidarsi - v.rifl.

 

bandonass

fidass

rimettèss

tirà sù i buschètt - (a. al caso)

affidatario - agg.

 

fidatari

affido - s.m.

 

affido

affievolimento - s.m.

 

diminuzion

affievolire - v.

 

(fà) diventà dèbol

affiggere - v.trans.

 

mètt

taccà foeura

affilare - v.

 

codà

filà

molà

molà i ong - (le unghie)

affilato - agg.

 

codaa

molaa

affilatrice - s.f.

 

filatris

affilatura - s.f.

 

moladura

affiliare - v.

 

affilià

affiliato - agg.

 

affiliaa

affiliazione - s.f.

 

affiliazion

affinamento - s.m.

 

finament

affinare - v.

 

finà

refinà

affinazione - s.f.

 

finazion

affinche - cong.

 

cont el fin de

cont el scòpo de

per fà inmanera che

affine - agg.

 

affin - (giur.)

analogh

simil

affinità - s.f.

 

affinità

affiorare - v.

 

veghì a galla

vegnì a la vista

affissione - s.f.

 

affission

affisso - s.m.

 

affiss

affittabile - agg.

 

che se pò fittà

affittacamere - s.m.

 

fittastanz

reficciò - (arc.)

affittanza - s.f.

 

fittanza

affittare - v.tr.

 

fittà

affitto - s.m.

 

fitt

affittuario - s.m.

 

afittuari

inquilin

affliggere - v.

 

angustià

dà di cruzzi

dà di penser

affliggersi - v.rifl.

 

casciass

cruzziass

magonass

afflitto - agg.

 

cruzziaa

immagonaa

magonent

afflizione - s.f.

 

cruzzi - s.m.

magon - s.m.

afflosciare - v.

 

diventà flòss

diventà mòll

affluente - s.m.

 

affluent

affluenza - s.f.

 

affluenza

affluire - v.intr.

 

fluì

afflusso - s.m.

 

fluss

affogare - v.

 

negà

affogato - agg.

 

negaa

affollamento - s.m.

 

cattabrega - (scherz.)

fòlla - s.f.

affollare - v.

 

gremì

affollato - agg.

 

gremii

affondamento - s.m.

 

sprofondament

affondare - v.

 

andà a fond

mandà a fond

affondo - s.m.

 

incursion

affossamento - s.m.

 

fòppa - s.f.

affossare - v.

 

insabbià

affossatore - s.m.

 

sepoltô

sotterrô

affrancamento - s.m.

 

liberazion

affrancare - v.

 

francà

liberà

mètt el bollin

mètt i bollitt

affrancatrice - s.f.

 

francatris

affrancatura - s.f.

 

francadura

affranto - agg.

 

ròtt

sfinì

stracch mòrt

affratellamento - s.m.

 

solidarietà

affratellare - v.

 

fà diventà come fradèi

affrescare - v.

 

affrescà

affresco - s.m.

 

affrèsch

affrettare - v.

 

fà in prèssa

mandà in prèssa

affrettarsi - v.rifl.

 

andà in prèssa

mètt i gamb in spalla

pessegà

affrettatamente - avv.

 

de prèssa

in prèssa

affrontare - v.

 

andà contra

andà incontra

scombatt

sfidà

affronto - s.m.

 

affront

el fà fà ona figura barbina - s.f.

offesa

affumicare - v.

 

fumegà

impienì de fumm

affumicato - agg.

 

fumegaa

affusolare - v.

 

fusellà

affusolato - agg.

 

fusellaa

affusto - s.m.

 

affust - (milit.)

afgano - agg.

 

afgan

afono - agg.

 

senza vos

aforisma  - s.m.

 

massima

aforistico - agg.

 

sentenzios

afoso - agg.

 

soffeghent

africano - agg. s.m.

 

african

afrodisiaco - agg.

 

eròtich

afrore - s.m.

 

spuzza - s.f.

aftershave - s.ingl.

 

lozion

agape - s.f.

 

agape - (lett.)

comenion - (rel.)

comunion - (rel.) 

disnà - s.m.

paccètt - s.m.

agenda - s.f.

 

agenda

diutel - s.m. (arc.)

nòtes  - s.m.

agente - s.m.

 

agent - (a.di commercio, di polizia)

fattor

maneggion

piazzista - (a.di commercio) 

agenzia - s.f.

 

agenzia

agevolare - v.trans. 

 

agevolà

dà ona man 

agevolato - agg.

 

agevolaa

agevolazione - s.f.

 

agevolazion

agevole - agg.

 

còmod

facil

ladin 

sempliz

senza grann

senza stòri

agganciamento - s.m.

 

el taccass adree cont on gancio

rampinada - s.f.

agganciare - v.

 

taccass (cont el gancio)

taccass (cont el rampin)

aggancio - s.m.

 

collegament

aggeggio - s.m.

 

affari

arnes

birlinghin

tarabaccola - s.f.

aggettivo - s.m.

 

aggettiv

aggetto - s.m.

 

aggètt

agghiacciante - agg.

 

terribil

agghiacciare - agg.

 

caggià el sang (del stremizzi) - ( fig.) 

gelà

giazzà

agghindare - v.

 

bardà

mett i finiment

ornà

agghindarsi - v.rifl.

 

bardass

vestiss de schicch

agghindato - agg.

 

ornaa

aggiogare - v.trans.

 

mètt sòtt al giòv (i besti)

aggiornamento - s.m.

 

modifica - s.f.

revision - s.f.

aggiornare - v.

 

mètt al corrent

modificà

revisionà

rinvià

aggiornato - agg.

 

modificaa

revisionaa

rinviaa

aggiramento - s.m.

 

circondament

aggirare - v.

 

giragh intorna

imbroja - (fig.)

aggiudicare - v.

 

aggiudicà

attribuì

conferì

destinà

aggiudicazione - s.f.

 

assegnazion

aggiungere - v.

 

giontà

sommà

taccà

aggiunta - s.f.

 

de sora maròss - (in a.)

gionta

aggiuntivo - agg.

 

aggiuntiv

aggiunto - agg.

 

ch'el se gionta

aggiustabile - agg.

 

che se pò giustà

aggiustamento - s.m

 

aggiustament

correzion - s.f.

aggiustare - v.trans.

 

comodà

giustà

rangià

regolarizzà

aggiustarsi - v.rifl.

 

giustass

rangiass

regolarizzass

sistemass

aggiustatore - s.m.

 

aggiustador

giustador

aggiustatura - s.f.

 

giustadura

agglomerato - s.m.

 

agglomeraa

aggomitolare - v.

 

fà sù a remissèi

aggomitolarsi - v.rifl.

 

resciass sù

aggraffare - v.

 

graffà

aggraffatrice - s.f.

 

graffatris

aggrappare - v.

 

streng

aggrapparsi - v.rifl.

 

tacass

strenges

tegniss fòrt

aggravamento - s.m.

 

aggravament

aggravante - agg.

 

aggravant

aggravare - v.

 

aggravà

aggravarsi - v.rifl.

 

aggravass

aggravato - agg.

 

aggravaa

aggravio - s.m.

 

aggravi

fastidi

aggraziare - v.

 

dà grazia

fà bèll

aggraziato - agg.

 

ch'el gh'ha grazia

aggredire - v.

 

aggredì

assaltà

saltà adòss

aggregare - v.

 

mètt insèma

unì

aggregato - agg.s.

 

raggruppament - s.m.

unii - agg.

aggregazione - s.f.

 

riunion

aggressione - s.f.

 

aggression

assalt

el saltà adòss

aggressività - s.f.

 

el vèss aggressiv

violenza

aggressivo - agg.

 

aggressiv

besient

resiatt

aggressore - s.f.

 

aggressor

aggrinzire - v.

 

fa' i grinz

fa' i piegh

rescià

aggrinzirsi - v.rifl.

 

resciass

aggrottare - v. 

 

fa' la faccia scura 

aggrottato - agg.

 

mortient

scur in faccia

aggrovigliamento - s.m.

 

ingarbiament

ingarbujament

aggrovigliare - v.

 

ingarbià

ingarbujà

aggrovigliato - agg.

 

ingarbiaa

ingarbujaa

aggrumare - v.

 

groppì

agguantere - v.tran.

 

brancà

sciampà

agguato - s.m.

 

imboscada - s.f.

sguaita - s.f.

trappola - s.f.

agguerrirsi - v.rifl.

 

preparas per la guèrra

agguerrito - agg.

 

fogos

aghiforme - agg.

 

a forma de ona guggia

come ona guggia

agiatamente - avv.

 

de scior

de sciorètt

agiatezza - s.f.

 

prosperità

agiato - agg.

 

scior

sciorètt

agibile - agg.

 

abitabil

agibilità - s.m.

 

abitabilità

agile - agg.

 

agil

discantaa

spedii

svèlt

agilità - s.f.

 

agilità

sveltèzza

agilmente - avv.

 

con sveltèzza

agio - s.m.

 

agio

còmod

agire - v.intr.

 

agi

agitamento - s.m.

 

s'gigottament

agitare - v.

 

agità

s'gigottà

secudì

agitarsi - v.rifl.

 

agitass

scalmanass

smanià

agitato - agg.

 

infolarmaa

sfollarmaa

agitatore - s.m.

 

agitador

sovversiv

agitazione - s.f.

 

agitazion

avègh i sciatitt in del venter - (essere in a.)

agliaceo - agg.

 

che'l sà de aj

agliata - s.f.

 

ajada

aglio - s.m.

 

aj

agnello - s.m.

 

agnèll

bèè

berin

agnizione - s.f.

 

riconosciment

agnolotto - s.m.

 

ravioeu

agnostico - s.m.

 

agnòstich

ago - s.m.

 

guggia - s.f.

agognare - v.

 

aspirà

sperà de toeu

sperà de vègh

agone - s.m.

 

agon

gara - s.f.

agone - s.m.

 

agon - (itt.)

agonia - s.f.

 

agonia

agonismo - s.m.

 

agonismo

agonistico - agg.

 

agonistich

agonizzante - agg.

 

che l'è lì per tirà i calzètt

che l'è lì per tirà i ultim

morobond

agonizzare - v.intr.

 

 

vèss ai ultim

vèss in agonia

agoraio - s.m.

 

guggee

guggiroeu

agostano - agg.

 

agostan

aostan

agosto - s.m.

 

agost

aostan - (nato in a.)

agraria - s.m.

 

agraria

agrario - s.m.

 

agrari

agreement  - s.ingl.

 

consens

agreste - agg.

 

de la campagna

agricolo - agg.

 

de l'agricoltura

agricoltore - s.m.

 

agricoltor

paisan

picch - (spreg.)

sagher - (arc.)

agricoltura - s.f.

 

agricoltura

agro - agg.

 

acid

agher

brusch

agrodolce - agg.

 

dolz e brusch

agronomia - s.f.

 

agronomia

agronomo - s.m.

 

agrònom

agrume - s.m.

 

agrumm

agrumeto - s.m. 

 

piantagion d'agrumm - s.f.

aguzzare - v.

 

guzzà

aguzzino - s.m.

 

aguzzin

aguzzo  - agg.

 

guzz

ahimè - inter.

 

oh mì

airone - s.m.

 

airon

sgarza

sgòlgia - s.f.

aitante - agg.

 

gajard

robust

aiuola - s.f.

 

aioeuola

proeusa

aiutante - s.m.

 

aiutant

assistent

aiutare - v.

 

iuttà

soccor

aiutarsi - v.rifl.

 

das ona man

iuttass

aiuto - s.m.

 

aiutt

soccors

sostègn

sponda - s.f.

aizzare - v.

 

da sòtt

fogà

inzigà

aizzatore - s.m.

 

inzigador

pizzafoeugh

ala - s.f.

 

ala

alabarda - s.f.

 

alabarda

alabardato - agg.

 

alabardaa

alabardiere - s.m.

 

lombardee

alabastro - s.m.

 

alabaster

alacre - agg.

 

che se la ciappa calda

ch'el se da de fà

laorador

pront

svèlt

alacremente - avv.

 

a la svèlta

in prèssa

alacrità - s.f.

 

voeuja de fà

alamaro - s.m.

 

alamar

alambicco - s.m.

 

lambicch

alano - s.m.

 

alan

alare - s.m.

 

brandinaa

alato - agg.

 

cont i al

alba - s.f

 

alba

el primm ciar del dì - s.m.

albagia - s.f.

 

ruzz

suss - s.m.

albeggiare - v.

 

albeggià

fà el primm ciar

vegnì l'alba

alberare - v.

 

alberà

mètt i piant

piantà

alberato - agg.

 

alberaa

arboraa - (arc.)

con tanti piant

alberaturara - s.f.

 

alberadura

albergare - v.

 

alloggià

dà allògg

loggià

albergatore - s.m.

 

albergador

òst - (arc.)

albergo - s.m.

 

albergo

albero - s.m.

 

pianta

albicocca - s.f.

 

mognaga

albicocco - s.m.

 

pianta de mognagh

albino - agg.s.

 

albin

albo - s.m.

 

albom

albore - s.m.

 

biancusc

alborella - s.f.

 

albora

arborèlla

oggitt - s.m. pl.

albume - s.m.

 

albumm

bianch de l'oeuv

ciar de l'oeuv

albumina - s.f.

 

albumina - (med.)

alcalino - agg.

 

alcalin - (chim.)

alchermes - s.f.

 

alchèrmes

alchimia - s.f.

 

alchimia

alcione - s.m.

 

alcion

gabbian

martin pescador

alcolico - agg.s.

 

alcòlich

alcolismo - s.m.

 

alcolismo

vizzi de bev

alcolizzato - agg.s.

 

alcolizzaa

semper ciocch

alcool - s.m.

 

alcol

spirit

alcova - s.f.

 

alcòva

alcunchè - pron.indef.

 

on quai còss

alcuno - agg.

 

certi

certi in vegnuu e certi nò

nissun

senza nissuna paura

quaivun

gh'è vegnuu on queidiun

vun

aldilà - s.m.

 

quèll che gh'è de là

quèll che gh'è dòpo i mòrt

alea - s.f.

 

ris'c - s.m.

sòrt

aleatico - s.m. 

 

aleatich

leatich

aleatorio - agg.

 

aleatòri

incèrt

aleggiare - v.intr.

 

aleggià

boffà

tirà on'ariètt

tirà on profum

alesare - v.

 

alesà - (mecc.)

aletta - s.f.

 

risvòlt

alettone - s.m.

 

aletton

alfabetico - agg.

 

alfabetich

alfabetizzare - v.

 

alfabetizzà

alfabetizzazione - s.f.

 

alfabetizzazion

alfabeto - s.m.

 

alfabètt

alfanumerico - agg.

 

alfanumerich

alfiere - s.m.

 

alfier

alfine - avv.

 

infin

alga - s.f.

 

alga

algebra - s.f.

 

algebra

algebrico - agg.

 

algèbrich

algente - agg.

 

gelaa

algido - agg.

 

frègg

gelaa

giazzaa

aliante - s.m.

 

aliant

alibi - s.m.

 

alibi

alice - s.f.

 

ancioa menudra (sòtt'òli)

alienabile - agg.

 

alienabil

trasferibil

alienante - agg.

 

alienant

alienare - v.

 

alienà

slontanà

vend

alienato - agg.s.

 

confus

foeura de cervèll

foeura de coo

matt

alienazione - s.f.

 

alienazion

cession

vendita

alieno - agg.s.

 

alien

contrari

d'opinion diversa

alimentare - agg.

 

alimentar

de mangià

alimentare - v.

 

alimentà

dà de mangià

nutrì

tirà sù

alimentato - agg.

 

alimentaa

mantegnuu

alimentatore - agg.

 

alimentador

alimentazione - s.f.

 

alimentazion

nutriment - s.m.

alimento - s.m.

 

aliment

aliquota - s.f.

 

percentual

quòtta

alitare - v.

 

fiadà adasi

respirà adasi

alito - s.m.

 

fiaa

alla - prep.art.

 

a la

allacciamento - s.m.

 

ligament

allacciare - v.

 

groppì

lazzà

ligà

ligà sù

allacciatura - s.f.

 

lazzadura

ligadura

allagamento - s.m.

 

allagament

allagare - v.

 

allagà

el fà on lagh

inlagà

inondà

lagà

allampanato - agg.

 

alt e magher

bicciolan

magròsser

allapare - v.

 

ligà i dent

allargamento - s.m.

 

slargada - s.f.

allargare - v.

 

sladinà - (mecc.)

slargà

allargatura - s.f.

 

slargada

allarmante - agg.

 

allarmant

inquietant

preoccupant

allarmare - v.

 

allarmà

preoccupà

allarme - s.m.

 

allarma

allarmismo - s.m.

 

panich

allarmista - s.m.

 

vun semper preoccupaa

allarmistico - agg.

 

vun che el fà preoccupà

allattamento - s.m.

 

allattament

bailidura - s.f.

allattare - v.trans.

 

baglì

dà el latt

lattà

alleanza - s.f.

 

alleanza

allearsi - v.rifl.

 

fà alleanza

alleato - agg.

 

alleaa

allegare - v.

 

allegà

taccà

allegato - agg.

 

allegaa

alleggerimento - s.m.

 

slegeriment

alleggerire - v.

 

slegerì

allegoria - s.f.

 

allegoria

allegorico - agg.

 

allegòrich

allegramente - avv.

 

allegrament

allegrezza - s.f.

 

baldòria

contentèzza

allegria - s.f.

 

allègria

baldòria

legria

allegro - agg.

 

allegher

legrioeu

legrios

allenamento - s.m.

 

allenament

allenare - v.

 

allenà

esercità

preparà

allenatore - s.m.

 

allenador

allentamento - s.m.

 

smòllament

allentare - v.

 

lentà

mollà

sladinà

slonzà

smollà

allentarsi - v.rifl

 

sladinass

slongass

slonzass

smollass

allergia - s.f.

 

allergia

allergico - agg.

 

allèrgich

ch'el gh'ha ona sensibilità acutta a

allerta - escl., avv.

 

a l'èrta

stà sul chi viv

vèss a l'erta

allestimento - s.m.

 

allestiment

preparazion - s.f.

allestire - v.

 

allèstì

mètt in òpera

preparà

allettamento - s.m.

 

roccolament

allettante - agg.

 

che l'innamora

ch'el stria

allettare - v.

 

fà vegnì la gola

ingolosì

lusingà

roccolà

tirà la gola

allettatore - s.m.

 

roccolador

allevamento - s.m.

 

allevament

allevare - v.trans.

 

allevà

coltivà

crèss

tirà grand

tirà su

allevatore - s.m.

 

allevador

alleviamento - s.m.

 

indolziment

solliev

alleviare - v.trans.

 

attenuà

indolzì

slegerì

allibire - v.intrans.

 

restà de gèss

restà de sàss

restà lì

restà come quèll de la maschèrpa

sbalordì

allibito - agg.

 

sbalordii

allibramento - s.m.

 

registrazion

allibrare - v.

 

mètt a liber

registrà

allibratore - s.m.

 

ricevidor de scommèss

allietare - v.trans.

 

divertì

fà content

rallegrà 

allievo - s.m.

 

alliev

scolar

alligatore - s.m.

 

alligador

allignare - v.intr.

 

razzà

taccà

allineamento - s.m.

 

allineament

allineare - v.

 

allineà

mètt in fila

mètt in riga

allineato - agg.

 

allineaa

allocare - v.

 

comodà

logà

mètt a pòst

piazzà

posizionà

allocarsi - v.rifl.

 

comodass

postass

sistemass

allocazione - s.f.

 

piazzament - s.m.

posizionament - s.m.

allocco - s.m.

 

lorocch

orlocch - (fig.) 

allocutore - s.f.

 

odador - s.m.

allocuzione - s.f.

 

discors - s.m.

orazion

allodola - s.f.

 

lòdera

lòdola

alloggiare - v.

 

alloggià

loggià

alloggio - s.m.

 

abitazion - s.f. 

allògg

appartament

allontanamento - s.m.

 

slontanament - s.m.

allontanare - v.

 

bandì

slontanà

allontanarsi - v.rifl.

 

andà via

menà i tòll - (pop.)

sgammellà via - (gerg.) 

slontanass

tirass de part

allora - avv.

 

allora

allorchè - cong.

 

quand

tutti i vòlt che

alloro - s.m.

 

laor - (bot.)

allorquando - cong.

 

quand

alluce - s.m.

 

didon del pee - (anat.)

allucinante - agg.

 

de fà stravedè

allucinare - v.tr.

 

fà stravedè

allucinato - agg.

 

allucinaa

che par ch'el stravolt

allucinazione - s.f.

 

allucinazion

vedè i angiol - (avere le a.)

alludere - v.intr.

 

fà sègn a

pensà a

sottintend

allume - s.m.

 

allumm - (chim.)

alluminio - s.m.

 

allumini

allungamento - s.m.

 

estension - s.f.

prolungament

slongaduta - s.f.

allungare - v.

 

slongà

allungarsi - v.rifl.

 

crèss

slongass

allusione - s.f.

 

allusion

tirà ona sassada - (iron.: fare un'a.)

allusivo - agg.

 

allusiv

alluvionale - agg.

 

alluvional

alluvionato  - agg.

 

alluvionaa

alluvione - s.f.

 

allagament

alluvion

diluvi - s.m.

inondazion

almanaccare - v.

 

lambicass el cervèll

strolegà

almanacco - s.m.

 

almanacch

taccoin

almeno - avv.

 

almanch

almen

alone - s.m.

 

serc

scighera de la luna - (a. della luna)

alpe - s.f.

 

alp

alpeggiare - v.

 

alpà

alpeggià

alpeggio - s.m.

 

alpegg

alpestre - agg.

 

alpèster

alpigiano - agg.

 

alpador

alpee

malghee

montagnee

alpinismo - s.m.

 

alpinismo

alpinista - s.m. e f.

 

alpinista

alpinistico - agg.

 

alpinistich

alpino - agg. s.m.

 

alpin

alquanto - agg., pron., avv.

 

on poo

on tant

minga pòcch

alt   - escl., s.m.

 

alt

stòpp

altalena - s.f.

 

scòcca

altalenare - v.intr.

 

scoccà

altana - s.f.

 

baltrèsca

lobbiètta

lobbioeu - s.m.

altare - s.m.

 

altar

altarino - s.m.

 

altarin

alter ego - loc.lat.

 

sostitut

alterabile - agg.

 

alterabil

alterare - v.trans.

 

alterà

cambià

mudà

trasformà

alterarsi - v.rifl.

 

alterass

buscià

cambiass

mudass

scalmanass

trasformass

alterato - agg.

 

alteraa

cambiaa

mudaa

trasformaa

alterazione - s.f.

 

alterazion

trasformazion

altercare - v.intr.

 

rattellà

taccà lit

alterco - s.m.

 

lit - s.f.

rattella - s.f.

alterigia - s.f.

 

bòria - (iron.) 

fumm - s.m.

spuzza sòtt'el nas

superbia

alterità - s.f.

 

differenza

alternanza - s.f.

 

alternanza

alternare - v.

 

alternà

alternativa - s.f.

 

alternativa

alternativamente - avv.

 

primo vun e poeu l'alter

alternativo - agg.

 

alternativ aggiustament

correzion - (mecc.) 

che l'altèrna

alternato - agg.

 

alternaa

alternatore - s.m.

 

alternador

alterno - agg.

 

ch'el cambia

ch'el se ripètt

vun sì vun nò

altero - agg.

 

supèrb

altezza - s.f.

 

altèzza

altezzosità - s.f.

 

bòria

supèrbia

altezzoso - agg.

 

bòrios

ch'el cred de vègh el fumm de ras

con la spuzza sòtta el nas

supèrb

alticcio - agg.

 

allegher

ciappaa

in cimbalis

altitudine - s.f.

 

altèzza

alto - agg.

 

alt

grand

longh

stangon

altolocato - agg.

 

important

altoparlante - s.m.

 

cassa acustica

altopiano - s.m.

 

altipian

altresì - avv.

 

anca

per de pù

altrettanto - agg., pron., avv.

 

altertant

altrimenti - avv.,cong.

 

diversament

se de nò

altro - agg.,pron.

 

alter

de l'alter

altrochè - escl.

 

alterchè

altronde (d') - avv.

 

d'altra part

altrove - avv.

 

in d'on alter sit

in d'on altra part

altrui - agg.,pron.

 

de l'alter

di alter

altruismo - s.m.

 

amor per el pròssim

altruista - s.m. e f.

 

altruista

altruistico - agg.

 

altruistich

altura - s.f.

 

altura

alunno - s.m.

 

alliev

scolar

alveare - s.m.

 

alvear

bisoeu

alveo - s.m.

 

lètt del fiumm

alveolo - s.m.

 

busin

cavità

gengiva - s.f. (a.dentale)

incav piscinin

alvo - s.m.

 

venter

alzabandiera - s.m.

 

alzabandera

alzabile - agg.

 

che se pò alzà

che se pò tirà sù

alzacristallo - s.m.

 

alzacristàll

alzaia - s.f.

 

andana - (del naviglio)

anzana

alzare - v.

 

alzà

levà sù

tirà sù

alzarsi - v.rifl.

 

levà sù

levà sù con la camisa inversa - (alzarsi di cattivo umore)

alzata - s.f.

 

alzada

monta

alzataccia - s.f.

 

levatàscia

alzato - agg.

 

che'l sta in pee

alzo - s.m

 

alz

amabile - agg

 

aboccaa

affabil

amabil

ceros

cortes

de bèi maner

gentil

amabilità - s.f.

 

amabilità

amaca - s.f.

 

amaca

amalgama - s.f.

 

amalgama - (tecnico)

mes'ciòss

amalgamare - v.

 

amalgamà

mes'cià (su)

amante - agg.

 

gimacch

moros

amanuense - s.m.

 

copista (a man)

amaranto - s.m.

 

amarant

amare - v.

 

amà

avègh amor

vorè ben

amareggiare - v.

 

amreggià

dà cruzzi

dà dispiasè

dà penser

tossegà

amareggiato - agg.

 

amareggiaa

tossegaa

amarena - s.f.

 

marèna

marenada - (sciroppo di a.)

vorè mangià marènn - (volere il meglio)

amaretto - s.m.

 

amarètt

amarezza - s.f.

 

amarèzza

strangojon - s.m.

amaro - agg., s.m.

 

amar

amarognolo - agg., s.m.

 

amarètt

amarin

ch'el tira de l'amar

amato - agg.

 

car

amatore - s.m.

 

amador

amatoriale - agg.

 

amadorial

amazzone - s.f.

 

amazzon

amazzonico - agg.

 

amazzonich

ambasceria - s.f.

 

ambasciada

ambascia - s.f.

 

magon - s.m.

ambasciata - s.f.

 

ambasciada

ambasciatore - s.m.

 

ambasciador

ambedue - agg.pron.

 

tucc e duu

tutt duu

ambidestro - agg.

 

ambidester

ambientale - agg.

 

de l'ambient

ambientalista - s.m. e f.

 

che el cura l'ambient

ambientamento - s.m.

 

ambientament

ambientare - v.

 

ambientà

ambientarsi - v.rifl.

 

abituass

ambientass

ambientazione - s.f.

 

ambientament - s.m.

ambientazion

ambiente - s.m.

 

ambient

loeugh

sit

spazzi

ambiguità - s.f.

 

ambiguità

ambiguo - agg.

 

ambigu

minga ciar

ambire - v.

 

ambì

aspirà

ambito - agg.

 

ambii

desideraa

ambito - s.m.

 

loeugh

sit

spazzi

ambizione - s.f.

 

ambizion

ambizioso - agg.

 

ambizios

ambo - s.m.

 

ambi - s.f.

ambone - s.f.

 

ambon - (arch.)

ambra - s.f.

 

ambra

ambrato - agg.

 

ambraa

ambrosiano - agg. - s.m.

 

ambrosian

ambulacro - s.m.

 

corridora - s.f.

entrada - s.f.

ambulante - agg. - s.m.

 

ambulant

ambulanza - s.f.

 

ambulanza

ambulatoriale - agg.

 

ambulatorial

ambulatorio - agg. - s.

 

ambulatori

amen - escl.

 

amen

e basta

e ciao

amenità - s.f.

 

ròba che fa piasè

ròbe che fa rid

ameno - agg.

 

che fa rid

che pias

legrios

americanata - s.f.

 

americanada

americano - agg. - s.m.

 

american

ametista - s.f.

 

ametista

amianto - s.m.

 

amiant

amichevole - agg.

 

affabil

amichevol

cordial

de amis

amichevolmente - avv.

 

cont amicizia

amicizia - s.f.

 

amicizia

amico - s.m.

 

amis

amis che se pò fidass

amis giuraa

amido - s.m.

 

amid

ammaccare - v.

 

bollà

gibollà

maccà

zaccagnà

ammaccato - agg.

 

gibollaa

maccaa

ammaccatura - s.f.

 

giboll - s.m.

maccadura

ammaestramento - s.m.

 

educazion - s.f.

insegnament

istruzion - s.f.

ammaestrare - v.tr.

 

ammaestrà

insegnà el mestee

ammainare - v.tr.

 

ammainà

sbassà

tirà giò

ammalarsi - v.rifl.

 

andà in di lègn - (a. gravemente)

malass

ammalato - agg., s.

 

malaa

ammaliamento - s.m.

 

instriament

malefizzi

ammaliare - v.tr.

 

strià

ammaliato - agg.

 

che gh'hann faa on malefizzi

incantaa

ingattiaa

innamora

ammanco - s.m.

 

disavanz

manch

ammanettare - v.tr.

 

mètt i manètt

mètt in di pagn de Baltramm - (gerg.)

ammanicarsi - v.rifl.

 

fass amis

immanegass

ammanicato - agg.

 

immanegaa

ammannire - v.tr.

 

mètt in tavola

preparà

ammansire - v.tr.

 

calmà

domesticà

imbonì

padimà

tirà in bòna

ammantare - v.

 

intabarrà

mètt el (on) mantèll

vestì

ammarare - v.intr.

 

andà giò in mar

ammasette - s.m.

 

mazzasètt

ammassare - v.

 

accumulà

fà sù (a monton)

impignà

montonà

muccià

ammasso - s.m.

 

ammass

meda - s.f.

mont

monton

mòtta - s.f.

mucc

pigna - s.f.

ammattimento - s.m.

 

immattiment

ammattire - v.intr.

 

dà foeura de matt

diventà matt

immattì

ammazzare - v.

 

coppà

inciodà

macellà

mazzà

sassinà

ammenda - s.f.

 

contravvenzion

multa

ammesso - agg.

 

accettaa

ammettere - v.tr.

 

ammètt

vèss d'accòrd

ammezzato - s.m.

 

mezzanin

ammiccare - v.intr.

 

schiscià l'oeugg

amministrare - v.

 

amministrà

curà

gestì

amministrativo - agg.

 

amministrativ

amministratore - s.m.

 

amministrador

maneggion

amministrazione - s.f.

 

amministrazion

gestion

ammiraglio - s.m.

 

ammirali

ammirare - v.tr.

 

ammirà

apprezzà

contemplà

stimà

ammirato - agg.

 

ammiraa

meravigliaa

stupii

ammiratore - s.m.

 

ammirador

patii

stimador 

ammirazione - s.f.

 

ammirazion

considerazion

rispètt - s.m.

ammirevole - agg.

 

ammirevol

lodevol

mirabil

ammissibile - agg.

 

ammissibil

tollerabil

ammissione - s.f.

 

accettazion

ammission

ammobiliare - v.tr.

 

mobilià

ammobiliato - agg.

 

mobiliaa

ammodernamento - s.m

 

rimodernament

rinnovament

ammodernare - v.tr. 

 

fà de noeuv

rimodernà

rinnovà

ammodo - avv.

 

come se dev

polito

ammogliare - v.

 

dà miee

ammogliarsi - v.rifl.

 

toeu miee

ammogliato - agg.

 

sposaa

ammollamento - s.m.

 

mojada - s.f.

ammollare - v.

 

masarà

mas oià

ammollire - v.

 

mollificà

morisnà

ammoniaca - s.f.

 

ammoniaca

ammonimento - s.m.

 

ammoniment

correzion - s.f.

prèdica - s.f.

ammonire - v.tr.

 

ammonì

correg

fagh la prèdica

ammonito - agg.

 

ammonii

ammonitore - s.m.

 

ammonidor

correttor

ammonitore - s.m.

 

montant

sòmà - s.f.

total

ammonizione - s.f.

 

ammonizion

prèdica

predicòtt - s.m.

ammontare - v.

 

fà ona pigna

fà on monton

muccià

ammonticchiare - v.tr.

 

fà sù

montonà

ammorbamento - s.m.

 

infezion

ammorbare - v.tr.

 

immorbà

morbà

ammorbidente - agg.

 

morisnament

ammorbidire - v.

 

morisnà

ammortamento - s.m.

 

ammortament

ammortizzare - v.tr.

 

ammortizzà

ammortizzatore - s.m.

 

ammortizzador

ammortizzazione - s.f.

 

ammortizzazion

ammosciare - v.

 

fà diventà camuff

fà diventà fiacch

fà diventà flòss

fà diventà mòll

ammucchiamento - s.m.

 

accumol

monton

ammucchiare - v.

 

fà sù (a montoni)

impignà

montonà

muccià

ammucchiata - s.f.

 

montonada

ammuffire - v.

 

muffì

ammuffito - agg.

 

muff

muffii

ammutinamento - s.m.

 

ammutinament

ribellion - s.f.

ammutinarsi - v.rifl.

 

ammutinass

ribellass

ammutinato - agg.

 

ammutinaa

ammutolire - v.

 

diventà mùtt

fà citto

pèrd la paròla

amnesia - s.f.

 

el pèrd la memòria

amnistia - s.f.

 

amnistia

amo - s.m.

 

amiscioeu

amorale - agg.s.

 

senza leg nè fed

senza moral

amorazzo - s.m.

 

trèsca

amore - s.m.

 

amor

ben

passion - s.f.

tenerezza - s.f.

amoreggiamento - s.m.

 

morosament

amoreggiare - v.intr.

 

fà l'amor

fà l'asin - (scherz.)

limonà

morosà

parlagh a

parlass

amorevole - agg.

 

affettuos

amorevol

ch'el voeur ben

gentil

premuros

amorevolezza  - s.f.

 

amorevolèzza

gentilèzza

amorevolmente - avv.

 

cont amor

amorfo - agg.

 

ch'el sa de nient

ciall

amoroso - agg.s.

 

amoros - agg.

baciòcch - s.m.

limonatt - s.m.

moros - s.m.

schisc - (pop.)

amovibile - agg.

 

ch'el se pò nò spostà

ampiamente - avv.

 

ampiament

ampiezza - s.f.

 

bondanza

grandèzza

larghèzza

vastità

ampio - agg.

 

ampi

arios

bèll grand

grand

largh

spazios

vast

amplesso - s.m.

 

el brasciass sù 

el fà l'amor

ampliamento - s.m.

 

aument

el sgrandì

slargada - s.f.

ampliare - v.

 

estend

ingrandì

sgrandì

slargà

slargà foeura

amplificare - v.tr.

 

aumentà

sgrandì

amplificatore - s.m.

 

amplificador

amplificazione - s.f.

 

amplificazion

aument - s.m.

ampolla - s.f.

 

bòggia

impolla

ampollina - s.f.

 

bòggetta

ampollosità - s.f.

 

entusiasmo

ampolloso - agg.

 

ampollos

sofisticaa

amputare - v.tr.

 

tajà via

amputazione - s.f.

 

amputazion

el tajà via

amuleto - s.m.

 

amulètt

menabon

pòrtafortuna

anabbagliante - agg.s.

 

che l'impediss de imbarbajà

anachico - agg.s.

 

anarchich

anacoreta - s.m.

 

anacorètta

eremita

anacronismo - s.m.

 

el vèss foeura del temp

anacronistico - agg.

 

andeghee

antich

che l'è foeura del temp

indree on carr de rèff

indree on secol

anagrafe - s.f.

 

register - s.m.

anagrafico - agg.

 

anagrafich

anagramma - s.m.

 

anagramma

analcolico - agg.s.

 

analcòlich

che l'è senza alcol

che l'è senza spirit

anale - agg.

 

anal

del bus del cuu

del bus del gnao

analfabeta - agg.s.

 

analfabèta

ch'el sa nò nè leg e nè scriv

analgesico - agg.s.

 

anestetich

calmant

analisi - s.f.

 

analisi

analista - s.

 

ch'el fà i analisi

analitico - agg.

 

analitich

analizzabile - agg.

 

analizzabil

analizzare - v.tr.

 

analizzà

esaminà

toeu in considerazion

toeu in esam

analogamente - avv.

 

a la stèssa manera

analogia - s.f.

 

somiglianza

analogo - agg.

 

affin

analogh

simil

ananas - s.m.

 

ananass

anarchia - s.f.

 

anarchia

disordin

anatema - s.m.

 

anatèm

scomunica - s.f.

anatomia - s.f.

 

anatomia

notomia

anatomico - agg.

 

anatomich

notomich

anatomista - s.

 

notomista

anatomizzare - v.

 

notomizzà

anatra - s.f.

 

aneda

squanquanà - (camminare come un'a.)

anatroccolo - s.m.

 

anedin

anedòtt

anedrin

anca - s.f.

 

anca

fianch - s.m.

ancella - s.f.

 

sèrva

servètta

ancestrale - agg.

 

atavich

anche - avv., cong.

 

anca

an'

anmì - (anch'io)

ancheggiare - v.tr.

 

menà i fianch

menà i quart

anchilosare - v.

 

paralizzà

ancora - avv.

 

ancamò

anmò

ancorare - v.

 

buttà giò l'ancora

ancorchè - cong.

 

anben

ancaben

siben

andamento - s.m.

 

andament

andana

lecchètt - s.m.

andante - agg. s.

 

che'l và

grossolan

ordinari

ordinariòtt

scadent

andare - v.

 

andà

girà i tacch - (a. via)

sgattonà - (a. di soppiatto)

slisà via -(a. di soppiatto)

svignassela -(a. di soppiatto)

tabaccà via -(a. di soppiatto)

tovajà via -(a. di soppiatto)

va che te va - (vai e vai)

andata - s.f.

 

tratta

andatura - s.f.

 

andadura

andana

camminada

andazzo - s.m.

 

andana - s.f.

tendenza - s.f.

vizzi

vòga - s.f.

andirivieni - s.m.

 

andà e vegnì

via vai

andito - s.m.

 

andeg

androne - s.m.

 

andron

aneddoto - s.m.

 

aneddot

spillètt

storièlla - s.f.

anelare - v.intr.

 

avègh l'ambizion de - (fig.)

boffà

fiadà a fadiga

sbanfà

anelito - s.m.

 

desideri (fogos) - (fig.)

fiaa gròss

anello - s.m.

 

anèll

anelo - agg.

 

ch'el gh'haa l'ambizion de - (fig.)

ch'el boffa

ch'el fiada a fadiga

ch'el sbanfa

anemia - s.f.

 

anemia

anemico - agg. s.

 

anemich

fiacch - (fig.)

anestetico - agg. s.m.

 

anestetich

calmant

indormentadina - s.f.

anestetizzare - v.tr.

 

anestetizzà

indormentà

anfibio - agg. s.m.

 

anfibi

anfiteatro - s.m.

 

anfiteater

anfitrione - s.m.

 

anfitrion

padron de cà generos

anfora - s.f.

 

anfora

olla

anfratto - s.m.

 

gròtta scura

gròtta strètta

angariare - v.tr.

 

angarià

imponn di servitù

imponn di servizzi

imponn di tass

toeu el fiaa

tossegà

angelico - agg.

 

angelich

angelo - s.m.

 

angiol

angheria - s.f.

 

angaria

prepotenza

angina - s.f.

 

angina

angiporto - s.m.

 

strètta - s.f.

vicol

anglicanesimo - s.m.

 

anglicanesim

anglicano - agg.s.

 

anglican

anglofono - agg.s.

 

ch'el parla l'ingles

ingles

angolare - agg.s.

 

angolar

testana - (pietra a.)

angolare - v.

 

mètt a forma d'angol

tirà de sbièss - (sport)

angolato - agg.

 

angolaa

sbièss

angolatura - s.f.

 

prospettiva

angolazione - s.f.

 

angolazion

prospettiva

angolo - s.m.

 

angol - (geom.)

canton

angoloso - agg.

 

de ruspanòtt

intrattabil

rustegon

rustegòtt

rustich

spigolos

angora - s.f.

 

angora

angoscia - s.f.

 

cruzzi

ingòssa

magon - s.m.

pèna

angosciare - v.

 

angustià

cruzzià

mètt el magon

angoscioso - agg.

 

ch'el fa vegnì el magon

doloros

grev

penos

pesant

tormentos

anguilla - s.f.

 

bissètta

inguilla

anguria - s.f.

 

inguria

anguriera - s.f.

 

inguriera

angustia - s.f.

 

cruzzi - s.m.

cuntee - s.m. - (fig.)

fastidi - s.m. - (fig.)

penser - s.m. - (fig.)

strettèzza

angustiare - v.

 

angustià

creà fastidi

cruzzià

mètt el magon

angusto - agg.

 

strètt

anice - s.m.

 

anis

anicino - s.m.

 

anisin

anima - s.f.

 

anima - s.f.

fust - s.m.

ossadura

spirit - s.m.

animale - agg.

 

di bèsti

animale - s.m.

 

animal

bestia - s.f. 

animalesco - agg.

 

de animal

de bèstia

animalista - s.m. e f.

 

ch'el difend i animal

animare - v.

 

animà

dà el coragg

dà el fiaa

dà l'entusiasmo

fà scaldà la pissa - (gerg.)

animatamente - avv.

 

con calor

con fòga

con passion

animato - agg.

 

animaa

animatore - agg. s.

 

animador

animazione - s.f.

 

animazion

animelle - s.f. pl.

 

laccètt - s.m. (cuc.)

animo - s.m.

 

anim

coragg

spirit

animosamente - avv.

 

con coragg

con spirit

animosità - s.f.

 

l'avèghela sù con quaivun

animoso - agg. s.

 

cne ghe l'ha sà con quaivun

coraggios

anisetta - s.f.

 

anisètta

mistrà - s.m.

annacquamento - s.m.

 

slongament

annacquare - v. tr.

 

battezzà el vin

padimà

slongà

temperà

annacquato - agg.

 

slongaa

annaffiare - v. tr.

 

dacquà

sbroffà

annaffiata - s.f.

 

dacquada

sbroffada

annaffiatoio - s.m.

 

dacquador

annaspare - v.intr.

 

andà de òrb

gesticolà

inaspà

annata - s.f.

 

ann - s.m.

annada

annebbiamento - s.m.

 

el diventa nebbios

la vista che la se inaspa

la vista che la va insèma

scighera - s.f.

annebbiare - v.

 

confond

infoschì

inscurì

nebbià

pannà

annebbiato - agg.

 

nebbiaa

pannaa

tolber

annegamento - s.m.

 

negament

annegare - v.

 

negà

annegato - agg.

 

negaa

annerire - v.

 

fà diventà negher

teng (de negher)

annerirsi - v.rifl.

 

tenges

annessione - s.f.

 

annession

annesso - agg.

 

annèss

taccaa

annettere - v.tr.

 

annètt

incorporà

mètt insèma

unì

annichilire - v.

 

distrugg

fà restà de sass

redù a nient

annichilirsi - rifl.

 

riduss a nient

annidarsi - rifl.

 

fass el nid

scondes

stà come in del nid - (fig.)

annientare - v.tr.

 

fà foeura

ridù a nient

annientarsi - rifl.

 

sbassass

umiliass

anniversario - s.m.

 

anniversari

anno - s.m.

 

ann

annodare - v.tr.

 

fà el grupp

groppì

annodatura - s.f.

 

gropp - s.m.

groppadura - (a. per frange)

annoiare - v.

 

lojà

noià

rugà

seccà

stuffì

annoiarsi - rifl.

 

lojass

noiass

rugass

seccass

stufiss

annonario - agg.

 

annonari

annoso - agg.

 

ch'el gh'ha tanti ann

vègg

annotare - v.tr.

 

commentà

notà

annotazione - s.f.

 

marcadur

notazion

osservazion

annottare - v.impers.

 

diventà nòtt

inscurì

vegnì scur

annoverare - v.tr.

 

cità

comprend

cuntà

ricordà

annuale - agg.

 

annual

de ògni ann

annualità - s.f. inv.

 

annualità

annuario - s.m.

 

annuari

annuire - v.intr.

 

dì de sì

fà de sì col coo

annullamento - s.m.

 

abolizion - s.f.

annullament

cassazion - s.f.

annullare - v.tr.

 

annullà

ridù a nient

toeu la validità

annullarsi - rifl. 

 

annullass

riduss in nient

annunciare - v.

 

annunzia

avvisà

comunicà

nonzià

annunciarsi - rifl.

 

annunziass

nonziass

annunciato - agg.

 

annunziaa

nonziaa

annunciatore - agg., s.m.

 

annunziador

mèss

nunzi

annunciazione - s.f.

 

annunciazion

annuncio - s.m.

 

comunicazion de ona notizia

Annunziata - s.f.

 

Nonziada - (rel.)

annuo - agg.

 

annual

de ògni ann

annusare - v.

 

nasà

usmà

annuvolamento - s.m.

 

nivolament

annuvolare - v.

 

infoschì

annuvolarsi - rifl.

 

diventà nivol - (el ciel)

ano - s.m.

 

ano - (med.)

bus del cuu - (volg.)

ghicc

sòttcoa - (euf.)

anomalia - s.f.

 

quaicòss foeura del normal

quaicòss foeura de regola

eccezion

anomalo - agg.

 

anormal

irregolar

anonimo - agg.

 

anònim

ch'el voeur minga dì el nòmm

senza nòmm

anormale - agg., s.m.

 

anormal

foeura de nòrma

foeura de règola

ansa - s.f.

 

ansa

curva

ansante - agg.

 

boffà

ch'el sbanfa

ansare - v.intr.

 

boffà

rantegà

sbanfà

ansia - s.f.

 

ansia

ansietà

cuntee - s.m.

magon - s.m.

ansietà - s.f.

 

ansia

ansietà

apprension

cuntee - s.m.

magon - s.m.

penser - s.m.

ansimare - v.intr.

 

boffà

rantegà

sbanfà

ansiolitico - agg.

 

ansiolitich

calmant

tranquillant

ansioso - agg.

 

ansios

anta - s.f.

 

anta

antagonismo - s.m.

 

concorrenza

rivalità

antagonista - agg. s.

 

antagonista

contrari - s.m.

antecedente - agg. s.

 

antecedent

ch'el ven prima

antecessore - s.m.

 

predecessor

quell che l'è vegnuu prima

antefatto - s.m.

 

antefatt

quèll ch'è success prima

anteguerra - agg. s.m.

 

de prima de la guerra - agg.

el temp prima de la guerra - s.m.

antenato - s.m.

 

chi l'è nassuu prima

quei che hinn vegnuu prima de numm - (antenati) 

antenna - s.f.

 

antèna

i còrna - (le a. degli insetti)

antennista - s.f.

 

antenista

anteporre - v.tr.

 

antepònn

mètt denanz

prepònn

anteriore - agg.

 

anterior

che sta denanz

i gamb avanti - (gli arti anteriori)

antesignano - s.m.

 

quèll che l'è vegnuu prima

quèll che l'ha anticipaa

precursor

antibiotico - agg.

 

antibiotich

anticaglia - s.f.

 

andeghera

ròba antiga

ròba vèggia

anticamente - avv.

 

ai temp de Carlo Codega - (scherz.)

i temp indree

ona vòlta

anticamera - s.f.

 

anticamera

antichità - s.f.

 

antighità

ròba vèggia - (scherz.)

anticipare - v.

 

anticipà

di prima

fà prima

anticipato - agg.

 

anticipaa - s.f.

anticipatore - s.m.

 

precursor

quèll che l'è vegnuu prima

quèll che l'ha anticipaa

anticipazione - s.f.

 

anticipazion

anticipo - s.m.

 

anticip

anticlericale - agg. s.

 

contra i pret

mangiapret

antico - agg. s.

 

antigh

vègg

anticoncezionale - agg. s.

 

anticoncezional

anticonformista - agg. s.

 

contra la mòda

anticorpo - s.m.

 

anticòrp

anticostituzionale - agg.

 

contra la costituzion

antidemocratico - agg.

 

contra la democrazia

antidepressivo - agg.

 

contra la depression

contra la pecundria

antidiluviano - agg.

 

di temp indree

antidivorzista - agg.

 

contra el divòrzi

antidoto - s.m.

 

contravelen

antiestetico - agg.

 

sgraziaa

antifona - s.f.

 

antifona

antifonario - s.m.

 

antifonari

antifrastico - agg.

 

ch'el voeur dì el contrari

antigelo - agg.

 

contra el gel

antigienico - agg.

 

antigienich

malsan

antimeridiano - agg.

 

prima de mezzdì

antincendio - agg.

 

per smorzà el foeugh

antinfluenzale - agg.

 

per prevegnì l'influenza

antinomia - s.f.

 

antinomia

antinquinamento - agg.

 

contra l'inquinament

antiorario - agg.

 

a l'invers di lancètt de l'orelògg

antipasto - s.m.

 

antipast

antipatia - s.f.

 

antipatia

repugnanza

antipatico - agg.

 

antipatich

fastidios

odios

òstich

antipulci - agg.

 

contra i pures

antiquariato - s.m.

 

antiquariaa

antiquario - s.m.

 

andeghee

antiquari

antiquato - agg.

 

andeghee

antigh

indree on carr de rèff

indree on secol

antitetico - agg.

 

contrari

in contrast

antologia - s.f.

 

antologia

antologico - agg.

 

antològich

antro - s.m.

 

caverna

gròtta

tanabus - (fig.)

anulare - agg. s.m.

 

a forma de anell - s.m.

anular - s.m.

ch'el pòrta l'anell - s.m.

did sposin - agg.

anzi - cong.

 

anzi

anzianità - s.m.

 

anzianità

veggiaia

anziano - agg. s.m.

 

andeghee - (iron.)

anzian

in là coi ann

vègg

anzichè - cong.

 

al pòst de

inveci

anzitempo - avv.

 

prima del temp

anzitutto - avv.

 

prima de tutt

aorta - s.f.

 

aòrta

apatia - s.f.

 

apatia

el fregassen de la vida

el fregassen de tutt

indifferenza

apatico - agg.

 

apatich

indifferent

indolent

ape - s.f.

 

ava - (zool.)

avon - (a. maschio)

aperitivo - s.m.

 

aperitiv

apertamente - avv.

 

ciar e nètt

aperto - agg.

 

avèrt

a la serèna - (all'a.)

apertura - s.f.

 

bus

inaugurazion

passagg

pàss

sfògo

apice - s.m.

 

còlmo

scima - s.f.

apicoltore - s.m.

 

allevador de avi

apicoltura - s.f.

 

allevament de avi

apocalisse - s.f.

 

apocaliss

la fin del mond

apocalittico - agg.

 

apocalittich

spaventos

apocrifo - agg.

 

fals

minga riconosuu

apogeo - s.m.

 

culmin

massim

apostolo - s.m.

 

apòstol

apostrofare - v.tr.

 

dagh de intend

apostrofà

apostrofo - s.m.

 

apostrof

apoteosi - s.f.

 

apoteòsi

esaltazion

appagamento - s.m.

 

soddisfazion

appagare - v.

 

contentà

esaudì

soddisfà

appaiare - v.tr.

 

cobbià

compagnà

mètt in pari - (fig.)

appallottolare - v.

 

fà sù a ballètt

appaltare - v.tr.

 

dà in appalt

appaltatore - agg.

 

appaltador

appalto - s.m.

 

appalt

appannaggio - s.m.

 

dotazion - s.m.

prerogativa - s.m.

appannamento - s.m.

 

panament

appannare - v.

 

infoschì

panà

appannarsi - rifl.

 

infoschiss

panàss

apparato - s.m.

 

apparaa

apparecchiare - v.tr.

 

pareggià

preparà

apparecchiatura - s.f.

 

attrezzadura

apparecchio - s.m.

 

apparèch

congègn

apparentarsi - v.rifl.

 

imparentàss

apparente - agg.

 

apparent

apparenza - s.f.

 

apparenza

vista

apparire - v.

 

comparì

appariscente - agg.

 

ch'el se mètt in mostra

vistos

appariscenza - s.f.

 

vistosità

apparizione - s.f.

 

apparizion

comparsa

appartamento - s.m.

 

abitazion - s.f.

allògg

appartament

appartarsi - v.rifl.

 

andà via

menà i tòll - (pop.)

sgammellà via - (gerg.)

slontanass

tirass de part

appartato - agg.

 

isolaa

appartenenza - s.f.

 

appartenenza

appartenere - v.

 

appartegnì

appassimento - s.m.

 

passiment

appassionante - agg.

 

passionant

appassionare - v.

 

emozionà

passionà

tirà denter

appassionato - agg.

 

passionaa

appassire - v.

 

passì

appassito - agg.

 

pass

sfiorii

appeal - s.ingl.

 

attrazion

appellabile - agg.

 

appellabil

appellare - v.

 

appellass

ciamà

appello - s.m.

 

appèlla

appena - avv., cong

 

amalastant

appèna

domà

pèna - cong.

appendere - v.

 

taccà sù

appendiabiti - s.m.

 

taccapagn

appendice - s.f.

 

gionta

supplement

appesantimento - s.m.

 

caregament

appesantire - v.

 

caregà

fà diventà pesant

appestare - v.tr.

 

impestà 

appestato - agg.

 

impestaa

appetibile - agg.

 

desiderabil

appetito - s.m.

 

appetitt

petitt

appetitoso - agg.

 

gustos

petitos

appezzamento - s.m.

 

crosta - s.f. (iron.)

tòcch de tèrra

appianabile - agg.

 

spianabil

appianamento - s.m.

 

spianament

appianare - v.

 

livellà

spianà

appiattarsi - v.rifl.

 

quaciass

stà quacc

appiattimento - s.m.

 

spettasciament

appiattire - v.

 

fà piatt

livellà

spettascià

spiattarà

appiccare - v.

 

dà foeugh

appiccicare - v.

 

attribuì - (fig.)

impataccà

incollà

refilà - (fig.)

taccà

appiccicaticcio - agg.

 

che tacca

tacchent

appiccicoso - agg.

 

tacchent

appiedare - v.tr.

 

fà andà a pee

mandà a pee

appieno - avv.

 

completament

del tutt

appigionare - v.

 

fittà

appigliarsi - v.rifl.

 

taccass

appiglio - s.m.

 

pòst de taccass

pretèst - (fig.)

rampin de taccass

appioppare - v.tr.

 

refilà

sbolognà

appisolarsi - v.rifl.

 

ciappà el còcch

ciappà sògn

pissoccà

pisorgnà

polleggià

visorà

applaudire - v.

 

batt i man

applauso - s.m.

 

battuda de man - s.f.

applicabilità - s.f.

 

possibilità de applicazion

applicare - v.

 

applicà

mètt in òpera

taccà

applicativo - agg.

 

applicativ

applicazione - s.f.

 

applicazion

concentrazion

appoggiare - v.

 

mètt giò

poggià

pondà

tegnì sù

appoggiatesta - s.f.

 

poggia coo

appoggio - s.m.

 

appògg

sostègn

sponda - s.f.

appollaiarsi - v.rifl. 

 

pondass

scrusciass

appollaiato - agg.

 

pondaa

scrusciaa

apporre - v.tr.

 

mètt de fianch

mètt de sora

mètt de sòtta

apportare - v.tr.

 

portà

portagh

procurà

apporto - s.m.

 

contributt

mettuda - s.f.

appositamente - avv.

 

al fin de

a pòsta

apposito - agg.

 

adatt

faa appòsta per

apposta - avv.

 

a pòsta

appòsta

appostamento - s.m.

 

appostament

sguaita - (arc.) - s.f.

appostare - v.

 

curà

fà la pòsta

sguaità

apprendere - v.

 

imparà

imprend

apprendimento - s.m.

 

l'imparà

l'imprend

apprendista - s.m. e f.

 

apprendista

garzon

praticant

apprendistato - s.m.

 

pratica

apprensione - s.f.

 

apprension

cuntee - s.m.

penser - s.m.

apprensivo - agg.

 

ansios

apprensiv

vun ch'el se cascia

vun che se la ciappa

appresso - avv.

 

adree

arent

dòpo

visin

apprestare - v.

 

allèstì

pareggià

preparà

apprettare - v.

 

apprettà

appretto - s.m.

 

apprètt

apprezzabile - agg.

 

che se pò tegninn cunt

important

stimabil

apprezzamento - s.m.

 

apprezzament

considerazion - s.f.

giudizzi positiv

apprezzare - v.

 

apprezzà

stimà

approccio - s.m.

 

el provà

el tentà

l'andà arent

l'andà visin

approdare - s.intr. 

 

andà a riva

attraccà

taccass a riva

vegnì a riva

approdo - s.m.

 

imbarcadero

pòrt

pòst per andà a riva

approfittare - v.

 

giovass

profittà

sfruttà

valess

approfondimento - s.m.

 

approfondiment

approfondire - v.

 

approfondì

approntamento - s.m.

 

preparazion

prontament

approntare - v.tr.

 

preparà

prontà

appropriarsi - v.rifl.

 

diventann el padron

fà diventà sò

mètt in scarsèlla

toeu sòttvia

appropriato - agg.

 

adatt

come se dev

appropriazione - s.f.

 

appropriazion

approssimarsi - v.rifl.

 

andagh visin

vegnigh visin

approssimativo - agg.

 

approssimativ

approssimato - agg.

 

approssimaa

approssimazione - s.f.

 

approssimazion

approvare - v.tr.

 

approvà

convalidà

omologà

approvazione - s.f.

 

approvazion

approvvigionamento - s.m.

 

riforniment

approvvigionare - v.

 

mètt de scòrta

provisionà

appuntamento - s.m.

 

appuntament

pontèll

appuntare - v.

 

guzzà

taccà

appuntare - v.

 

commentà

notà

appuntire - v.

 

guzzà

taccà

appuntito - agg.

 

guzz

appunto - avv.

 

giusta

nè pù nè men

pròppi

appunto - s.m.

 

appont

nota - s.f.

osservazion - (fig.)

appurare - v.tr.

 

mètt in ciar

vedegh dent

apribottiglie - s.m.

 

dervabottili

apripista - s.m. e f.

 

dervapista

aprire - v.

 

dervì (foeura)

apriscatole - s.m.

 

dervascatol

aquila - s.m.

 

aquila

aquilino - agg.

 

aquilin

nas che pissa in bocca - (naso a.)

aquilone - s.m.

 

comètta

aquilone - s.m.

 

vent del settentrion

vent de tramontana

ara - s.f.

 

altar

arabesco - s.m.

 

arabèsch

rabèsch

schiribizz

arabico - agg.

 

arabich

arabo - agg. s.

 

arabo

arachide - s.f.

 

spagnolètta

aragosta - s.f.

 

aragosta

araldico - agg.

 

araldich

aranceto - s.m.

 

piantagion de naranz - s.f.

arancia - s.f.

 

naranz - s.m.

portogall - (arc.) - s.m.

aranciata - s.f.

 

aranciada

arancio - s.m.

 

pianta de naranz - s.f.

arancione - agg.

 

arancion - (lett.)

color naranz - s.m.

arare - v.

 

arà

arativo - agg.

 

arativ

aratore - s.m.

 

arador

aratro - s.m.

 

araa - (arc.)

scilòria - s.f.

aratura - s.f.

 

aradura

arazzo - s.m.

 

arazz

arbitraggio - s.m.

 

arbitragg

arbitrare - v.tr.

 

arbitrà

conponn

risòlv

arbitrario - agg.

 

arbitrari

arbitrio - s.m.

 

arbitri

arbitro - s.m.

 

arbiter

arbitro

arbusto - s.m.

 

arbust

arca - s.f.

 

arca

cassafòrta

arcaico - agg.

 

antigh

arcaich

arcangelo - s.m.

 

arcangiol

arcano - agg. - s.m.

 

arcan - agg.

misterioss - agg.

arcan - s.m.

mister - s.m.

arcata - s.f.

 

arcada

archeologia - s.f.

 

archeologia

archeologico - agg.

 

archeologich

archeologo - s.m.

 

archeòlogh

archetipo - agg.

 

original

archetto - s.m.

 

archètt

archibugio - s.m.

 

archibus

s'cioppetton

architettare - v.tran.

 

architettà

inventà

architetto - s.m.

 

architètt

architettonico - agg.

 

architettònich

architettura - s.f.

 

architettura

struttura

architrave - s.m.

 

architrav

archiviare - v.tr.

 

archivià

cantonà

mètt de part

mètt in archivi

archiviazione - s.f.

 

archiviazion

archivio - s.m.

 

archivi

archivista - s.m. e f.

 

archivista

arcicontento - agg.

 

pussee che content

stracontent

arcidiacono - s.m.

 

arcidiacon

arcidiavolo - s.m.

 

arcidemòni

arcidiavol

arciduca - s.m.

 

arciduca

arciere - s.m.

 

arcier

arcigno - agg.

 

malmostos

scur in faccia

arcinoto - agg.

 

conosutissim

arcione - s.m.

 

sella - s.f.

arcipelago - s.m.

 

ròse de isol

arciprete - s.m.

 

arcipret

arcivescovado - s.m.

 

arcivescovaa

arcivescovile - agg.

 

arcivescovil

arcivescovo - s.m.

 

arcivèscov

arco - s.m.

 

arch

arcobaleno - s.m.

 

arcobalen

stria in ciel - s.f.

arcolaio - s.m.

 

biccochin

bicòcca - s.f.

arcuare - c.

 

inarcà

incurvà

piegà

svergolà

ardente - agg.

 

ardent

ch' el brusa 

ardere - v.

 

brusà

ardesia - s.f.

 

ardesia

lavagna

ardimento - s.m.

 

ardiment

coragg

spirit

ardimentoso - agg.

 

ardimentos

ardii

senza paura

valoros

ardire - s.m.

 

ardiment

coragg

intraprendenza - s.f.

ardire - v.

 

ardì

osà

ardito - agg.

 

ardii

ardore - s.m.

 

ardenza - s.f.

ardor

arsura - s.f.

caldana - s.f.

fagosità - s.f.

fòga - s.f.

passion - s.f.

arduo - agg.

 

difficil

impegnativ

minga facil

area - s.f.

 

area

arena - s.f.

 

arèna

arenario - agg.

 

sabbios

arenarsi - v.rifl.

 

ingerass

restà in sècca

arengario - s.m.

 

arengari

arengo - s.m.

 

assemblèa

camp del scombatt

arenicolo - agg.

 

ch' el viv ne la rèna

arenile - agg. 

 

arenil 

riva

arenoso - agg.

 

sabbios

argano - s.m.

 

arghen

òrghen

argentato - agg.

 

color de l'argent

inargentaa

argentatore - s.m.

 

argentador

argentatura - s.f.

 

argentadura

argenteo - agg.

 

color de l'argent

argenteria - s.f.

 

argenteria

argentiere - s.m.

 

argentee

argentino - agg.

 

argentin

argento - s.m.

 

argent

argentone - s.m.

 

argenton

argilla - s.f.

 

argilla

tèrra crèa

argilloso - agg.

 

argillos

arginare - v.tr.

 

arginà

arginatura - s.f.

 

arginadura

argine - s.m.

 

argin

argomentare - v.

 

argomentà

argomentazione - s.f.

 

argomentazion

argomento - s.m.

 

argoment

dimostrazion

ragionament

soggètt

tèma

trama

arguire - v.tr.

 

arguì

dedù

pensà

suppon

argutezza - s.f.

 

acutezza

arguto - agg.

 

acutt

brillant

de spirit

fin

guzz

arguzia - s.f.

 

spirit - s.m.

aria - s.f.

 

ari

aria

arianesimo - s.m.

 

arianesim

ariano - agg.

 

arian

aridità - s.f.

 

sècca

siccità

succia

arido - agg.

 

insensibil

sècch

arieggiare - v.tr.

 

dà aria

ventilà

ariete - s.m.

 

monton - (zool)

moton - (arc)

aringa - s.f.

 

aringa

saracca

arioso - agg.

 

arios

arista - s.f.

 

lombada de porscèll

aristocratico - agg. s.

 

aristocratich

nòbil

aristocrazia - s.f.

 

aristocrazia

nobiltà

aritmetica - s.f.

 

aritmetica

aritmetico - agg.

 

aritmetich

aritmia - s.f.

 

scompens

arlecchinata - s.f.

 

arlecchinada

baggianada

arlecchino - agg. s.m.

 

arlecchin

arma - s.f.

 

arma

armacollo, ad - loc. avv.

 

a bandolera

armadio - s.m.

 

armadi

armoar

guardaròba

guarneri

vestee

armaiolo - s.m.

 

armiroeu

armamentario - s.m.

 

armamentari

necessari

armamento - s.m.

 

armament

armare - v.

 

armà

guarnì

armata - s.f.

 

armada

armato - agg.

 

armaa

guarnii

armatore - s.m.

 

armador

armatura - s.f.

 

armadura

telar - s.m.

arme - s.f.

 

blason - s.m.

armeggiare - v.intr.

 

intrigà

macchinà

tabuscià

tentà de chì e de là

armeggio - s.m.

 

intrigh

macchinazion - s.f.

armento - s.m.

 

bergamina - s.f.

boarescia - s.f.

ròsc

armeria - s.f.

 

armeria

armigero - agg. s.

 

òmm d'arma

soldaa

armistizio - s.m.

 

armistizzi

trègua - s.f.

armonia - s.f.

 

armonia

concert - s.m.

proporzion

armonica - s.f.

 

armònica

armonico - agg.

 

armònich

proporzional

armonioso - agg.

 

armonios

armonizzare - v.

 

accordà

armonizzà

incordà - (mus.)

intonà

armonizzarsi - v.rifl.

 

accordass

armonizzass

giustass

intendes

mèttes d'accòrd

armonizzazione - s.f.

 

armonizzazion

 

arnese - s.m.

 

arnes

fèrr del mestee

istrument

tarabaccola - s.f.

utensil

arnia - s.f.

 

alvear - s.m.

bisoeu - s.m.

arnica - s.f.

 

tabacch de montagna - s.m. (bot)

aroma - s.m.

 

aròma

fragranza

odor

profumm

aromatico - agg.

 

aromatich

fragrant

aromatizzante - agg.

 

profumaa

aromatizzare - v.tr.

 

profumà

arpa - s.f.

 

arpa - (mus)

arpagone - s.m.

 

stemègna

taccagn

arpeggiare - v.intr.

 

arpeggià

arpeggio - s.m.

 

arpeg

arpia - s.f.

 

arpia

stria

arpionare - v.tr.

 

rampinà

arpione - s.m.

 

fiòsna - s.f.

gangher

rampon

arrabattarsi - v.rif.

 

brigà

casiass

cercà de vegnin foeura

cruziass

ingegnattass

struziass

truscià

arrabbiarsi - v.rifl.

 

andà foeura di strasc - (a. moltissimo)

inrabiss

scaldass

sforaggiass

arrabbiato - agg.

 

idròfob

inrabii

negher - (fig.)

arrabbiatura - s.f.

 

fotton - s.m.

inversadura

rabbia

arraffare - v.tr.

 

brancà

grippà

raffà

sgraffignà

arrampicare - v.

 

rampà

rampegà

arrampicata - s.f.

 

rampegada

scalada

arrampicatore - s.m.

 

alpinista - (sport)

arrivista - (fig.)

rampegon - (fig.)

arrancare - v.intr

 

rancà

squanquanà

arrangiamento - s.m.

 

arrangiament

compromèss

arrangiare - v.

 

giustà (sù)

rangià (sù)

arrangiarsi - v.rifl.

 

brigass

casiass

cruziass

ingegnattass

struziass

arrecare - v.tr

 

causà

portà

procurà

arredamento - s.m.

 

arredament

mobilia

arredare - v.tr.

 

arredà

mobilià

arredatore - s.m.

 

arredator

arredo - s.m.

 

arred

arredament

guarnizion - s.f.

mobilia - s.f.

parament

arrembaggio - s.m.

 

assalt (a ona nav)

arrembare - v.tr.

 

assaltà (ona nav)

arrendersi - v.rifl.

 

arrendes

capitolà

mollà

rendes

tirà sù i man

arrendevole - agg.

 

arrendevol

dòcil

rendever 

l'ha mangiaa l'inguilla  (Dicasi di persone flessibili e arrendevoli. Anche per chi cammina muovendosi come una biscia, riferito particolarmente alla camminata femminile.)

arrestare - v.tr.

 

arrestà

bloccà

fermà

impresonà

arrestarsi - v.rifl.

 

bloccass

fermass

arrestato - agg.

 

arrestaa

fermaa

arresto - s.m.

 

arrèst

blòcch

el fermass de colp

fermo

arretramento - s.m.

 

spostament a l'indree

arretrare - v.

 

andà a cuu indree

andà indree

riculà

tirass indree

arretratezza - s.f.

 

sottosvilupp

arretrato - agg.

 

arretraa

arricchimento - s.m.

 

el fà sù danee

arricchire - v.

 

fà danee

arricchirsi - v.rifl.

 

diventà scior

fà danee

arricchito - agg.

 

che l'è diventaa scior

arricciare - v.

 

biscià (dei capelli)

refignà (del naso)

rizzà

arricciato - agg.

 

bòccolos

arricciatura - s.f.

 

rizzadura

arridere - v.

 

agevolà

conced

favorì

arringa - s.f.

 

arringa

orazion

perorazion

arringare - v.tr.

 

arringà

arrischiare - v.

 

azzardà

ris'cià

arrischiarsi - v.rifl.

 

azzardass

ris'ciass

arrischiato - agg.

 

azzardaa

imprudent

pericolos

arrivare - v.intr.

 

capità

pervegnì

rivà

arrivato - agg.

 

affermaa

arrivaa

arrivederci - escl.

 

a rivedèss

ch' el staga ben

stà ben

stì ben

arrivismo - s.m.

 

ambizion - s.f.

arrivista - s.m.

 

arrivista

rampegon

arrivo - s.m.

 

arriv

el rivà

traguard

vegnuda - s.f.

arroccare - v.

 

difend

proteg

arrogante - agg.

 

arrogant

borios

ch' el se cred de vèss

impertinent

petulant

prepotent

senza riguard

sfacciaa

arroganza - s.f.

 

arièzza

arroganza

bòria

el dass di ati

impertinenza

petulanza

prepotenza

arrogare - v.

 

toeuss (el diritto)

arrogarsi - v.rifl.

 

diventann el padron

fà diventà sò

mètt in scarsèlla

toeu sòttvia

arrossamento - s.m.

 

el diventà ross

el fass ross

arrossare - v.

 

fà diventà ross

arrossirsi - v.rifl. 

 

diventà ross

arrostire - v.

 

brustolì

rostì

arrosto - agg. avv.

 

a ròst

ròst

arrotare - v.

 

inrodà

molà

arrotino - s.m.

 

molètta

arrotolare - v.tr.

 

rotolà (sù)

arrotondare - v.

 

rotondà

arrotondarsi - v.rifl.

 

rotondass

arrovellamento - s.m.

 

cruzzi

arrovellare - v.

 

tormentà

arrovellarsi - v.

 

dass de fà

s'cervellass

tormentass

arroventare - v.

 

fà ross

roventà

arruffamento - s.m.

 

garbiòzz

ingarbiada - s.f.

arruffare - v.

 

despettenà

sperluscià

voltà sòtt sora

arruffarsi - v.rifl.

 

despettenass

sperlusciass

voltass sòtt sora

arruffato - agg.

 

disordinaa

sperluscent

sperlusciaa

arruffianarsi - v.rifl.

 

ingraziass

tirà de la soa

arruffio - s.m.

 

bisabòsa

arruffone - s.m.

 

confusionari

pastizzon

sconclusionaa

arrugginire - v.

 

diventà ruggin

inranghì

inrugginì

arrugginirsi - v.rifl.

 

inraghiss

inrugginiss

arruolamento - s.m.

 

iscrizion in di soldaa

arruolare - v.

 

fa abil

fa bon

reclutà

arruolarsi - v.rifl.

 

andà volontari

reclutass

arsenale - s.m.

 

arsenal

arsenico - agg. s.

 

arsènich

arso - agg.

 

brusaa

sècch

sugaa

arsura - s.f.

 

arsura

brusècc - s.m.

caldana

artatamente - avv.

 

cont artifizzi

de scòcch

artato - agg.

 

obbligaa

sforzaa

arte - s.f.

 

arte

mestee - s.m.

artefatto - agg.

 

artefaa

fint

artefice - s.m.

 

artigian

quèll ch' el fa

arteria - s.f.

 

arteria

arterioso - agg.

 

arterios

di arteri

artesiano - agg.

 

artesian

artico - agg. s.

 

artich

boreal

del pòlo nòrd

articolare - agg.

 

articolar

articolare - v.

 

articolà

articolato - agg.

 

articolaa

articolazione - s.f.

 

articolazion

giontura

segmentazion

articolo - s.m.

 

articol

tòcch

artificiale - agg.

 

artificial

fals

artificialmente - avv.

 

artificialment

artificiere - s.m.

 

artificier

artificio - s.m.

 

artifizzi

artificioso - agg.

 

minga natural

minga sincer

sofisticaa

artigianale - agg.

 

artigianal

artigianato - s.m.

 

artigianaa

artigiano - s.m.

 

artesan

artigian

artigilare - v.tr.

 

brancà

sgriffà

zaffà

artigliere - s.m.

 

artiglier

artiglieria - s.f.

 

artiglieria

artiglio - s.m.

 

sgriff

sgrinfia - s.f.

artista - s.m. e f.

 

artista

maester

artistico - agg.

 

artistich

arto - s.m.

 

brasc - (a. superiore)

gamba - (a. inferiore) - s.f.

part movibil del còrp - s.f.

arzigogolare - v.intr.

 

cercà el pel in de l'oeuv

strolegà

arzigogolato - agg.

 

ingarbiaa

minga ciar

arzigogolo - s.m.

 

schiribizz

sofisma

arzillo - agg.

 

lughii

viscor

ascaro - s.m.

 

ascher - (milt.)

ascella - s.f.

 

sèlla

ascellare - agg.

 

de sòtt sèlla

ascendentale - agg.

 

ch' el va in sù

ascendente - s.m.

 

ascendent

ascendenza - s.f.

 

parentèlla (dirètta)

ascendere - v.intr.

 

andà de sora

andà sù

ascensionale - agg.

 

ch' el va in sù

ascensione - s.f.

 

ascension

asenza - (rel.)

salida

scadala

ascensore - s.m.

 

ascensoeur

ascensor

ascensorista - s.m.

 

ascensorista

ascesa - s.f.

 

salida

ascesi - s.f.

 

ascesi

ascesso - s.m.

 

ascèss

flemon

postèma - s.f.

asceta - s.m.

 

ascèta

ascetico - agg.

 

mistich

seri

ascia - s.f.

 

folciòtt - s.m.

segurin - s.m.

ascissa - s.f.

 

ascissa

linea de base

asciugabiancheria - s.m.

 

sugabiancheria

asciugacapelli - s.m.

 

sugacavei

asciugamano - s.m.

 

serviètta - s.f.

sugaman

asciugare - v.

 

sugà (sù)

asciugatura - s.f.

 

sugada

asciuttezza - s.f.

 

sècca

siccità

succia

asciutto - agg.

 

succ

sugaa

sutt

sutt suttent - (completamente a.)

ascoltare - v.

 

dà a trà - (dar retta)

scoltà

sentì

ascoltatore - s.m.

 

scoltador

ascolto - s.m.

 

el dà a trà

el scoltà

el sentì

ascrivere - v.tr.

 

imputà

asessuato - agg.

 

senza stimol sessuai

asettico - agg.

 

asèttich

asfaltare - v.tr.

 

asfaltà

asfalto - s.m.

 

asfalt

asfissia - s.f.

 

asfissia

sòffegh - s.m.

asfissiante - agg.

 

toeufiaa - (fig.)

asfissiare - v.

 

asfissià

soffegà

asfittico - agg.

 

limitaa

strett

asiatico - agg.

 

asiatich

asilo - s.m.

 

asilo

pòst de scondes

ricòver

asimmetria - s.f.

 

mancanza de corrispondenza

asimmetrico - agg.

 

senza corrispondenza

asineria - s.f.

 

asnada

asnaria

asino - s.m.

 

asen

boricch

brucch

somar

asma - s.f.

 

asma

asmatico - agg.

 

asmatich

stentaa - (fig.)

asociale - agg.

 

minga social

solitari

tutt foeura che social - (iron.)

asola - s.f.

 

asètta

oggioeu - s.m.

asparago - s.m.

 

sparg

aspergere - v.tr.

 

sbroffà

sparg

asperità - s.f.

 

ruvidèzza

aspersione - s.f.

 

piccola sbroffada

purificazion

aspersorio - s.m.

 

aspèrges

aspettare - v.

 

spettà

vèss in compra - (a. un bambino)

aspettativa - s.f.

 

aspettativa

aspetto - s.m.

 

apparenza - s.f.

aspètt

cera - (a. del viso)

aspide - s.m.

 

serpent velenos

vipera - s.f.

aspirante - agg. s.m.

 

aspirant

candidaa

concorrent

aspirapolvere - s.m.

 

aspirapolver

aspirare - v.

 

aspirà

tirà sù el fiaa

aspiratore - s.m.

 

aspirador

aspirazione - s.f.

 

ambizion

aspirazion

aspo - s.m.

 

aspa - s.f.

asportabile - agg.

 

che se pò portà via

de portà via

asportare - v.tr.

 

levà

portà via

tirà via

asportazione - s.f.

 

asportazion

asporto - s.m.

 

de portà via

asprezza - s.f.

 

difficoltà

ruvidèzza

asprigno - agg.

 

azèrb

brusch

aspro - agg.

 

agher

azèrb

brusch

assaggiare - v.tr.

 

gustà

saggià

savorì

tastà

assaggiatore - s.m.

 

saggiador

assaggio - s.m.

 

gott

morsèll

sagg

saggiada - s.f.

sors

tast

assai - avv.

 

assosènn

tanto

assale - s.m.

 

assal

assalire - v.tr.

 

assaltà

assalitore - s.m.

 

aggressor

assaltator

assaltare - v.tr.

 

assaltà

assaltatore - s.m.

 

aggressor

assaltador

assalto - s.m.

 

assalt

assaltament

attacch

assaporare - v.tr.

 

gustà

savorì

assassinare - v.tr.

 

coppà

inciodà

macellà

mazzà

sassinà

assassinio - s.m.

 

sassinament

assassino - agg. s.

 

assassin

criminal

delinquent

omicida

assatanato - agg.

 

posseduu dal diavol

asse - s.f.

 

assa

assecondare - v.tr.

 

andà adree

compagnà

compiasè

segondà

assediante - agg.

 

fastidios e con la faccia de palta

assediare - v.tr.

 

assedià

attornià

circondà

sercià sù

assedio - s.m.

 

assedi

assegnamento - s.m.

 

assegnazion - s.f.

assegnare - v.tr.

 

assegnà

destinà

fissà

assegnatario - s.m.

 

assegnatari

assegnato - agg.

 

assegnaa

attribuii

assegnazione - s.f.

 

assegnazion

assegno - s.m.

 

assègn

gabriolé - (gerg.) a. a vuoto

scècch

assemblare - v.tr.

 

montà insèma on quaicòss

assemblatore - s.m.

 

vun ch' el monta insèma on quaicòss

assemblea - s.f.

 

adunanza

assemblea

assembramento - s.m.

 

adunanza de gent - s.f.

ròsc

assembrare - v.

 

tirà gent

assennatamente - avv.

 

con giudizzi

assennatezza - s.f.

 

bon sens - s.m.

assennato - agg.

 

bravo

giudizios

sagg

savi

scròcch

assenso - s.m.

 

assens

consens

assentarsi - v.rifl.

 

andà via

assentass

assente - agg. s.m.

 

assent

che l'è minga lì

mancant

assenteismo - s.m.

 

disimpègn

assenteista - s.m.

 

chi de spèss l'è minga sul pòst de laorà

assentire - v.intr.

 

approvà

dì de sì

assenza - s.f.

 

assenza

lontananza

mancanza

assenzio - s.m.

 

assenzi

asseragliarsi - v.rifl.

 

barricass

difendes

rintanass

sarass denter

asserire - v.tr.

 

assicurà

confermà

sostegnì

asserto - s.m.

 

affermazion - s.f.

conferma - s.f.

assertore - s.m.

 

paladin

sostenidor

asservimento - s.m.

 

sottomission - s.f.

asservire - v.tr.

 

mètt sòtt

sogettà

sottomètt

asservirsi - v.rifl.

 

mèttes sòtt

sogettass

sottomèttess

asserzione - s.f.

 

asserzion

conferma

dichiarazion

assessore - s.m.

 

assessor

assestamento - s.m.

 

sistemazion - s.f.

assestare - v.tr.

 

giustà sù

mètt in ordin

sistemà

assestarsi - v.rifl.

 

giustass sù

mèttess in ordin

sistemass

assetato - agg.

 

con tanta set

ingord - (fig.)

pien de set

assettare - v.

 

rangià

assetto - s.m.

 

equipaggiament

ordin

asseverare - v.tr.

 

assicurà

confermà

sostegnì

asseverativo - agg.

 

affermativ

assicurare - v.

 

assicurà

fissà

garantì

sicurà

assicurata - s.f.

 

assicurada

assicurativo - agg.

 

assicurativ

assicurato - agg.

 

assicuraa

assicuratore - s.m.

 

assicurador

assicurazione - s.f.

 

assicurazion

garanzia

assideramento - s.m.

 

congelament

assiderare - v.intr.

 

gelà

assiderato - agg.

 

gelaa

assiduità - s.f.

 

assiduità

assiduo - agg.

 

assidov

ch' el gh'è semper

ch' el manca mai

persistent

assieme - avv.

 

complèss

insèma

vun con l'alter

assiepare - v.

 

calcà

streng insèma

assieparsi - v.rifl.

 

calcass

strenges insèma

assillante - agg.

 

cavafiaa

ch' el tossega

fastidios

assillare - v.

 

cavà el fiaa

tossegà

assillo - s.m.

 

cuntee

penser fiss

assimilabile - agg.

 

ch' el se pò digerì

assimilare - v.

 

fà diventà simil

rend simil

assioma - s.m.

 

ròba che se gh'ha de cred - s.f.

assise - s.f.

 

adunanza

assiso - agg.

 

settaa giò

assistente - s.

 

assistent

garzon

second

assistenza - s.f.

 

assistenza

assistenziale - agg.

 

assistenzial

assistere - v.

 

assist

curà

servì

assistito - agg.

 

assistii

curaa

assito - s.m.

 

assada - s.m.

cesada - (a. da cantiere)

palch

tavolaa

asso - s.m.

 

ass

campion

associare - v.

 

affilià

associà

collegà

mètt in comun

mètt insèma

tirà denter

tirà insèma

unì

associarsi - v.rifl.

 

affiliass

associass

collegass

mèttess in comun

mèttess insèma

tirass denter

tirass insèma

uniss

associativo - agg.

 

 

associativ

associato - agg.

 

associaa

sòci

associazione - s.f.

 

associazion

circol - s.m.

lega

organizzazion

union

assodare - v.

 

francà

mètt in ciar

assodarsi - v.rifl.

 

francass

induriss

assogettare - v.

 

mètt sòtt

sogettà

assogettarsi - v.rif.

 

mèttess sòtta

piegass

sbassass

scrusciass giò

sogettass

assoggettabile - agg.

 

sogettaa

assoggettamento - s.m.

 

sogettament

sottomission - s.f.

assolato - agg.

 

(espòst) al sô

assolutamente - avv.

 

del tutt

assolutismo - s.m.

 

dispotismo

assolutista - s.m.

 

ch' el fa quel ch' el voeur

spòttich

assoluto - agg.

 

senza limit

senza ritegn

assolutorio - agg.

 

assolutòri

assoluzione - s.f.

 

assoluzion

assolvere - v.tr.

 

assòlv

dispensà

assolvimento - s.m.

 

adempiment

assomigliare - v.

 

parì compagn d'on pòmm tajaa in duu - (enf.)

somejà

assommare - v.

 

fà on pigna

fà on monton

muccià

assonanza - s.f.

 

assonanza

assonnato - agg.

 

insognorent

mèzz indorment

pien de sògn

assopimento - s.m.

 

còcch

sopiment

assopire - v.tr.

 

assopì

mètt in tasè

sopì

assopirsi - v.rifl.

 

ciappà el còcch

indormentass

assorbente - agg.s.

 

ch' el sorbiss - agg.

ch' el suga sù - agg.

assorbent - s.m.

assorbimento - s.m.

 

assorbiment

assorbire - v.

 

assorbì

impregnà

sorbì

surbì

assorbirsi - v.rifl.

 

assorbiss

sorbiss

assordamento - s.m.

 

insordiment

assordante - agg.

 

che insordiss

assordare - v.tr.

 

insordì

tra locch

tra sord

assortimento - s.m.

 

assortiment

scèlta - s.f.

sortiment

assortire - v.

 

mètt insèma

sortì

assortito - agg.

 

sortii

assorto - agg.

 

concentraa

sorapenser

assottigliamento - s.m.

 

riduzion - s.f.

assottigliare - v.tr.

 

guzzà

suttiglià

assuefare - v.tr.

 

abituà

sueffà

assuefarsi - v.rifl.

 

abituass

sueffass

assuefazione - s.f.

 

abitudin

sueffazion

assumere - v.tr.

 

assumm

caregà

caregass de lègna verda - (a. responsabilità che causano solo fastidi)

ingaggià

assunto - agg. s.

 

assont

che l'hann ciappaa a laorà

assunzione - s.f.

 

assunzion

assurdità - s.f. inv.

 

assurdità

ròba de ciòd

ròba de minga cred

assurdo - agg.

 

ch' el sta minga in pee

irragionevol

senza cervèll

senza fondamenta

senza reson

senza scrima

assurgere - v.intr.

 

alzass

levass

rivà

asta - s.f.

 

asta

incant - s.m.

staggia

astemio - agg.

 

astèmi

astenersi - v.rifl.

 

astegniss

fà a men

guardass de - (a. da)

astenia - s.f.

 

debolèzza

astensione - s.f.

 

astension

astinenza

rinonzia

astenuto - agg.

 

astegnuu

asterisco - s.m.

 

asterisch

stellètta - s.f.

asticciola - s.f.

 

stanghètta

astinenza - s.f.

 

astinenza

astio - s.m.

 

asti

òdi

rabbia - s.f.

astiosità - s.f.

 

asti - s.m.

malanim - s.m.

òdi - s.m.

astioso - agg.

 

astios

maldispòst

rabbios

astrarre - v.

 

ricavà

astratto - agg.

 

astratt

astrazione - s.f.

 

astrazion

astringente - agg. s.

 

astringent

astro - s.m.

 

stèlla - s.f.

astrolabio - s.m.

 

astrolabi

astrologico - agg.

 

astrològich

astrologo - s.m.

 

induvin

stròlegh

astronave - s.f.

 

veicol spazial - s.m.

astronomia - s.f.

 

astronomia

astronomico - agg.

 

astronòmich

spropositaa

astronomo - s.m.

 

astrònom

astruso - agg.

 

complicaa

difficil de capì

ingarbiaa

minga ciar

astuccio - s.m.

 

stucc

astuto - agg.

 

bargniff

brighèlla

calcolador

ciappin

furb

maghètta

malarbètt

malnatt

margniffon

margnon

scròcch

vairon

volpin

 

astuzia - s.f.

 

astuzia

furbizia

maciavèllega

malizia

atavico - agg.

 

atavich

ereditari

atavismo - s.m.

 

di sò vègg

eredità - s.f.

influenza - s.f.

ateismo - s.m.

 

 negazion de l'esistenza del Signor - s.f.

ateneo - s.m.

 

università

ateo - agg. s.m.

 

ateo

che 'l nega l'esistenza del Signor

miscredent

atipico - agg.

 

anormal

irregolar

atlante - s.m.

 

atlant

atlantico - agg.

 

atlantich

atleta - s.m. e f.

 

atlèta

atletica - s.f.

 

atlètica

atletico - agg.

 

atlètich

atmosfera - s.f.

 

aria

clima - s.m.

atomica - s.f.

 

atòmica

atomico - agg.

 

atòmich

nuclear

atomo - s.m.

 

atom

brisin

atono - agg.

 

senza accent

senza fòrza

atrio - s.m.

 

atrio

ingrèss

vestibol

atro - agg.

 

scur

atroce - agg.

 

terribil

tremendo

dolor de podè nò sopportall - (dolore atroce)

atrocità - s.f.

 

cattiveria

orror - s.m.

ròba de fà i s'cess

atrofizzare - v.

 

bloccà - (fig.) 

paralizzà

attaccabottoni - s.

 

seccaball

seccaperdee

taccabotton

attaccabrighe - s.

 

pientagarbuj

resiatt

attaccamento - s.m.

 

taccament

attaccante - s. (sport)

 

attaccant

attaccapanni - s.m.

 

omètt - (a. da armadio)

taccapagn

attaccare - v.

 

taccà

taccà giò - (dei cibi durante la cottura)

taccà sòtt i cavai - (a. i cavalli)

zaccà - (arc.)

attaccaticcio - agg.

 

che tacca

tacchent

attaccato - agg.

 

unii

attaccatura - s.f.

 

taccadura

attaccatutto - s.m.

 

taccatutt

attacchino - s.m.

 

attacchin

quèll di avvis

attacco - s.m.

 

attach

on accèss de fever - (un a. di febbre)

on accèss de toss - (un a. di tosse)

attanagliare - v.tr.

 

streng (come ona tenaja)

tormentà

attardarsi - v.rifl.

 

intardiass

tirà tard

attardato - agg.

 

che l'è in ritard

attecchire - v.intr.

 

inradisà

ligà - (fig.)

taccà

 

atteggiamento - s.m.

 

comportament

atteggiarsi - v.rifl.

 

dass l'aria de

ostentà

attempato - agg.

 

attempaa

veggiottèll

attendamento - s.m.

 

accampament

camp

attendarsi - v.rifl.

 

accampass

attendere - v.

 

curà

spettà

attendersi - v.rifl.

 

spettass

attendibile - agg.

 

attendibil

credibil

attendibilità - s.f.

 

el podè avègh fiducia - s.m.

el podè credegh - s.m.

attendismo - s.m.

 

el ciappà del temp

attendista - s.

 

vun ch' el ciappa temp

attenere - v.intr.

 

riguardà

attenersi - v.rifl.

 

rispettà

tegniss a

attentamente - avv.

 

attentament

con attenzion

con cura

attentare - v.intr.

 

attentà

minaccià

attentato - s.m.

 

attentaa

attentatore - s.m.

 

attentador

attenti - escl.

 

attenti

attento - agg.

 

attent

intent

òccio - inter.

raccòlt

attenuamento - s.m.

 

diminuzion - s.f.

attenuante - s.f.

 

attenuant

scusa

attenuare - v.tr.

 

attenuà

indebolì

smorzà

attenuarsi - v.rifl.

 

attenuass

indeboliss

smorzass

attenuazione - s.f.

 

diminuzion

riduzion

attenzione - s.f.

 

attenzion

òccio - (inter.)

atterraggio - s.m.

 

atterragg

atterrare - v.tr.

 

andà a tèrra

sbatt in tèrra

toccà tèrra

trà in tèrra

atterrire - v.tr.

 

fà paura

fà spavent

atterrirsi - v.rifl.

 

spaventass

atterrito - agg.

 

spaventaa

terrorizzaa

attesa - s.f.

 

aspettativa

attesa

speranza

attestare - v.tr.

 

attestà

certificà

garantì

testificà

attestarsi - v.pron.

 

rivà e sistemass

attestato - s.m.

 

attestaa

fed - s.f.

fedina - s.f.

attestazione - s.f.

 

attestazion

dichiarazion

testimonianza

atticciato - agg.

 

inquartaa

attico - s.m.

 

attich - (arch.)

attiguo - agg.

 

confinant

taccaa

visin

attillato - agg.

 

aderent

attillaa

strètt

attimo - s.m.

 

attim

moment

attinente - agg.

 

relativ

attinenza - s.f.

 

collegament

relazion

riferiment

attingere - v.tr.

 

cavà

tirà foeura

attirare - v.

 

attirà

attitudine - s.f.

 

attitudin

inclinazion

talént - s.m.

attivamente - avv.

 

attivament

attivare - v.tr.

 

attivà

attivarsi - v.rifl.

 

attivass

attivazione - s.f.

 

attivazion

avviament - s.m.

attivista - s.m.

 

militant

attività - s.f.

 

attività

operosità

voeuja de lavorà

attivo - agg.

 

attiv

dinamich

disincantaa

laborios

lavorador

attizzare - v.tr.

 

inzigà

stimolà

atto - agg.

 

abil

adatt

adattaa

bon

atto - s.m.

 

att

azion - s.f.

istrument - (a. pubblico)

attonico - agg.

 

basii

estatich

impressionaa

inlocchii

sbalordii

sbigottii

attorcigliamento - s.m.

 

intortiadura - s.f.

attorcigliare - v.tr.

 

intortià

attorcigliarsi - v.rifl.

 

intortiass

attore - s.m.

 

attor

padernòbil - (a. con ruolo importante)

attorniare - v.tr.

 

attornià

circondà

contornà

sercià sù

attorniarsi - v.rifl.

 

attorniass

cirdondass

contornass

serciass sù

attorno - avv.

 

intorna

attraccare - v.

 

attraccà

taccass a riva

attracco - s.m.

 

mòlo

attraente - agg.

 

attraent

che l'innamora

che 'l stria

che pias

attrarre - v.tr.

 

ingattià

piasè

tirà visin

attrattiva - s.f.

 

el vèss bon de piasè

quèll ch' el pias

quèll che l'attira

attraversamento - s.m.

 

attraversament

traversada - s.f.

attraversare - v.tr.

 

traversà

attraverso - avv.

 

travers

attrazione - s.f.

 

attrazion

attrezzare - v.tr.

 

attrezzà

fornì el necessari

equipaggià

guarnì

attrezzarsi - v.rifl.

 

attrezzass

equipaggiass

guarniss

attrezzatura -  s.f.

 

attrezzadurs

dotazion

el necessari - s.m.

guarnidura

quèll che ghe voeur

attrezzista - s.m./f.

 

attrezzista

attrezzo - s.m.

 

attrèzz

fèrr de bottega - (a. del mestiere)

fèrr del mestee - (a. del mestiere)

attribuire - v.tr.

 

attribuì

conferì

attributo - s.m.

 

caratter

attribuzione - s.f.

 

assegnazion

attribuzion

riconosciment

attrice - s.f.

 

attris

attrito - s.m.

 

attrit

contrast

parer contrari

attuale - agg.

 

attual

de incoeu

del dì d'incoeu

attualità - s.f.

 

attualità

modernità

attualmente - avv.

 

adèss

al dì d'incoeu

attuare - v.tr.

 

effettuà

mètt in òpera

portà a coo

portà a termin

realizzà

attuazione - s.f.

 

el mètt in òpera

realizzazion

attutire - v.tr.

 

attenuà

smorzà

audace - agg.

 

ardimentos

coraggios

temerari

audacia - s.f.

 

coragg - s.m.

audience - s.ingl.

 

scoltador

audio - s.m.

 

volumm

audioleso - s.m.

 

sord

auditing - ingl.

 

revision di cunt - s.f.

auditor - s.ingl.

 

revisor di cunt - s.m.

auditorium - s.m.

 

auditòrium

audizione - s.f.

 

ascolt - s.m.

proeuva de ascolt

auge - s.f.

 

scima

vèss al massim - (essere in a.)

vèss de mòd - (essere in a.)

vètta

augurare - v.tr.

 

augurà

augurarsi - v.rifl.

 

augurass

augure - s.m.

 

induvin

augurio - s.m.

 

auguri

augusto - agg.

 

imperial

maestos

aula - s.f.

 

aula

class

sala

aulente - agg.

 

profumaa

aulico - agg.

 

aulich

aumentare - v.tr.

 

aumentà

crèss

fà crèss

ingrandì

aumento - s.m.

 

aument

gionta - s.f.

aura - s.f.

 

ariètta

aureo - agg.

 

dòr

aureola - s.f.

 

aureola

aurora - s.f.

 

auròra

ross de mattina - s.m.

ausiliare - agg.

 

che dà aiutt

ausiliare - s.m.

 

assistent

ausiliario - agg.

 

sussidiari

ausilio - s.m.

 

aiutt

ausili

auspicabile - agg.

 

che se pò sperà

desiderabil

auspicare - v.tr.

 

augurà

desiderà

sperà

auspicio - s.m.

 

auguri

sègn

austerità - s.f.

 

austerità

rigor - s.m.

austero - agg.

 

dur

rigid

rigoros

seri

australoide - agg. s.

 

australian

austriaco - agg. s.m.

 

austriaco

tognin - pop.

aut aut - loc.

 

ò vun ò l'alter

autarchia - s.f.

 

autarchia

autarchico - agg.

 

autarchich

autenticare - v.tr.

 

autenticà

convalidà

legalizzà

vidimà

autenticità - s.f.

 

el vèss autentich

autentico - agg.

 

autentich

milanes sbottasciaa - (milanese a.)

milanes spettasciaa - (milanese a.)

s'cètt

autentificazione - s.f.

 

vidimazion

autista - s.

 

autista

sciaffoeur

autobus - s.m.

 

autobus

corriera

torpedon

autocarro - s.m.

 

camion

autocommiserazione - s.f.

 

el fà la vittima - s.m.

autocompiacimento - s.m.

 

narcisismo

autocrate - s.m.

 

vun spòttich

autocrazia - s.f.

 

dittatura

autocritica - s.f.

 

esamm de coscienza - s.m.

autoctono - agg.

 

del pòst

autodromo - s.m.

 

circuito

autografo - s.m.

 

autentica - s.f.

firma - s.f.

autolettiga - s.f.

 

ambulanza

automa - s.m.

 

autòma

robòtt

automatico - agg.

 

automatich

otomatich - (bottone a.)

automobile - s.f.

 

macchina

otomobil

automobilina - s.f.

 

macchina

otomobilina

automobilistico - agg.

 

otomobilistich

autonomia - s.f.

 

autonomia

autonomo - agg.

 

autònom

indipendent

liber

autore - s.m.

 

autor

quèll ch' el fa

responsabil

autorevole - agg.

 

ch' el mètt soggezion

ch' el mètt suddizione

imponent

influent

autorimessa - s.f.

 

garasg - s.m.

rimèssa

autorità - s.f.

 

autorità

facoltà

signoria

autoritario - agg.

 

autoritari

autoritarismo - s.m.

 

dispotismo

autorizzare - v.tr.

 

autorizzà

legittimà

permètt

autorizzazione - s.f.

 

autorizzazion

concession

licenza

permèss - s.m.

vist - s.m.

autostrada - s.f.

 

otostrada

autosufficiente - agg.

 

autònom

indipendent

autosufficienza - s.f.

 

indipendenza

autotreno - s.m.

 

camion

autoveicolo - s.m.

 

macchina - s.f.

vettura - s.f.

autovettura - s.f.

 

macchina

otomobil

autunnale - agg.

 

d'autunn

autunno - s.m.

 

autunn

ava - s.f.

 

bisnòna

nòna

vèggia de cà

avallare - v.tr.

 

avallà

quattà

avallo - s.m.

 

avall

avana - s.m.

 

avana

avanguardia - s.f.

 

avanguardia

avant'ieri - avv.

 

altrer

avanti - avv. prep. escl.

 

avanti

denanz

innanz

prima

avanzamento - s.m.

 

vanzament

avanzare - v.

 

andà innanz

vanzà

vegnì

avanzato - agg.

 

ardimentos

coraggios

temerari

vanzaa

avanzo - s.m.

 

avanz

ranzaj

ratatoja - s.f.

rèst

vanzausc

avaria - s.f.

 

avaria

avariare - v.

 

avarià

deteriorà

guastà

ruinà

avariato - agg.

 

avariaa

deterioraa

guastaa

ruinaa

avarizia - s.f.

 

avarizia

el fà de pioeugg

spilorceria

stemegneria

taccagneria

avaro - agg.

 

avar

lèsna

lesnon

pioeugg

spantegaboccon - (a. che fa il generoso)

spilòrc

stemègn

taccagn

avello - s.m.

 

navèll

tomba - s.f.

avena - s.f.

 

biada

avere - v.

 

avè

avere - s.m.

 

patrimoni

ricchèzza - s.f.

aviatore - s.m.

 

aviator

aviazione - s.f.

 

areonautica

aviazion

avidamente - avv.

 

cont avidità

cont ingordisia

avidità - s.f.

 

avidità

ingordisia

avido - agg.

 

avid

ingord

avito - agg.

 

che l'è ereditaa di vègg

avo - s.m. 

 

bisnòno

nòno

vègg de cà

avocare - v.tr.

 

assumm

fass carich

riciamà

avorio - s.m.

 

avòri

avulso - agg.

 

distaccaa

avvalersi - v.rifl.

 

giovass

serviss

valess

avvallamento - s.m.

 

infossament

sbassament del terren

avvalorare - v.

 

dà valor

avvampare - v.intr.

 

ciappà foeugh

diventà ross

avvantaggiare - v.

 

dà vantagg

avvantaggiarsi - v.rifl.

 

vantaggiass

avvantaggiato - agg.

 

ch' el gh'ha vantagg

avvedersi - v.rifl.

 

accòrges

avvedutezza - s.f.

 

savièzza

avveduto - agg.

 

scòcch

avvelenamento - s.m.

 

intossegazion - s.f.

avvelenare - v.tr.

 

tossegà

velenà

avvelenato - agg.

 

tessegaa

velenaa

avvenente - agg.

 

bèll

elegant

vistos

avvenenza - s.f.

 

bellèzza

avvenimento - s.m.

 

avveniment

fatt

avvenire - v.intr.

 

capità

succed

avvenire - agg.

 

quèll ch' el gh'ha de capità

quèll ch' el gh'ha de vegnì

avventare - v.tr.

 

slanzà

avventarsi - v.rifl.

 

saltà adòss

slanzass

avventatezza - s.f.

 

azzard - s.m.

pericol - s.m.

ris' c - s.m.

avventato - agg.

 

azzardos

imprudent

locch

senza scrima

sventaa

avventizio - agg.

 

forestee

provvisòri

avvento - s.m.

 

avvent

vegnuda - s.f.

avventore - s.m.

 

avventor

client

avventura - s.f.

 

avventura

avventurarsi - v.rifl.

 

ris' sciass

avventuroso - agg.

 

movimentaa

avverare - v.

 

realizzà

avverarsi - v.rifl.

 

diventà ver

realizzass

avverbio - s.m.

 

avvèrbi

avversare - v.tr.

 

contrastà

impedì

osteggià

avversario - s.m.

 

antagonista

avversari

nemis

rival

avversione - s.f.

 

asti - s.m.

avversion

contrarietà

òdi - s.m.

avversità - s.f.

 

disgrazia

situazion contraria

avverso - agg.

 

contrari

nemis

ostil

avvertenza - s.f.

 

avvertenza

avvis - s.m.

consili - s.m.

notaben - s.m.

avvertimento - s.m.

 

avvertiment

avvertire - v.tr.

 

avvertì

visà

avvezzare - v.

 

abituà

fà ciappà el lecchett - (iron.)

sueffà

avvezzarsi - v.rifl.

 

abituass

sueffass

avvezzo - agg.

 

abituaa

avviamento - s.m.

 

accension - s.f.

avviament

inviada - s.f.

inviament

avviare - v.tr.

 

comincià

invià

avviarsi - v.rifl.

 

incamminass

mèttes in strada

avviato - agg.

 

avviaa

incamminaa

incominciaa

avvicendamento - s.m.

 

alternanza - s.f.

alternativa - s.f.

cambi

avvicendare - v.tr.

 

alternà

dà el cambi

intervallà

avvicendarsi - v.rifl.

 

alternass

dass el cambi

intervallass

avvicinamento - s.m.

 

l'andà visin

avvicinare - v.tr.

 

andà visin

mètt arent

vegnì visin

avvilente - agg.

 

che avviliss

che butta giò

che mortifica

che umilia

avvilimento - s.m.

 

avviliment

mortificazion - s.f.

pecondria - s.f.

umiliazion - s.f.

avvilire - v.tr.

 

abbatt

avvilì

buttà giò

mortificà

avvilirsi - v.rifl.

 

abbatess

avviliss

buttass giò

mortificass

avvilito - agg.

 

abbattuu

avvilii

camuff

avvilupparsi - v.rifl.

 

ingarbiass

inviluppass

involtiass

avviluppato - v.tr.

 

ingarbià

inviluppà

involtià

avvinazzato - agg.

 

allegher

ciocch

negher

sù de gir

avvincente - agg.

 

passionant

avvincere - v.tr.

 

brancà

ingattià

ligà

avvinghiare - v.tr.

 

brancà

ligà fòrt

sciampà

streng fòrt

avvio - s.m.

 

inviada - s.f.

avvisaglia - s.f.

 

primm indizzi - s.m.

sintom - s.m.

avvisare - v.tr.

 

ammonì

avvertì

visà

avviso - s.m.

 

avvis

comunicazion

manifèst

stà in su quella -  (stare sull'a.)

avvistamento - s.m.

 

el vedè de lonta on quaicòss

avvistare - v.tr.

 

vedè de lontan

avvitare - v.tr.

 

invidà

avvitarsi - v.rifl.

 

invidass

avvitartice - s.f.

 

invidadriss

avvitato - agg.

 

invidaa

avvizzimento - s.m.

 

passiment

avvizzire - v.tr.

 

diventà pass

avvizzito - agg.

 

pass

sfiorii

avvocato - s.m.

 

avocatt

avvocatura - s.f.

 

mestee de l'avocatt - s.m.

avvolgente - agg.

 

involtiaa

avvolgere - v.tr.

 

bindà

fassà

fa sù

involtià

voltà dent

avvolgersi - v.rifl.

 

bindass

fassass

involtiass

avvolgibile - agg. s.m.

 

che se pò fà sù - agg.

tapparèlla - s.f.

avvoltoio - s.m.

 

avvoltòi - (ornit.)

nibbi

avvoltolare - v.tr.

 

involtià

voltolà

avvoltolarsi - v.rifl.

 

involtiass

voltolass

azienda - s.f.

 

azienda

ditta

impresa

lavoreri - s.m.

aziendale - agg.

 

aziendal

azionabile - agg.

 

che el se pò fà fonzionà

azionare - v.tr.

 

fà fonzionà

azionario - agg.

 

azionari

azione - s.f.

 

attività

azion

azionista - s.m.

 

azionista

azzannare - v.tr.

 

cagnà

mòrd

sgagnà

azzannarsi - v.rifl.

 

cagnass

mòrdess

sgagnass

azzardare - v.tr.

 

azzardà

ris' cià

azzardato - agg.

 

azzardaa

azzardo - s.m.

 

azzard

pericol

ris' c

azzardoso - agg.

 

ch' el ris' cia

pericolos

azzeccagarbugli - s.m.

 

intrigant

pientagarbuj

scannapalpee

zaccavìgarbuj

azzeccare - v.tr.

 

azaccà

incriccà

azzerare - v.tr.

 

mètt a zero

azzimarsi - v.rifl.

 

mèttes in pompardina

mèttes tutt bèll in ordin

rangiass

azzimato - agg.

 

ornaa

azzimo - agg.

 

(pan) minga levaa

azzittire - v.tr.

 

fà citto

sitta - (arc.)

azzoppamento - s.m.

 

zoppament

azzoppare - v.tr.

 

zoppà

azzuffarsi - v.rifl.

 

baruffà

ciappass a bòtt

taccà lit

azzurrato - agg.

 

azuraa

azzurrino - agg.

 

celèst

azzurro - agg. s.

 

azur

bloeu

celèst

azzurrognolo - agg.

 

ch' el tira de l'azur

ch' el tira del celèst

palandrana   palandrana
palata   palada
palazzo   palazz
rabarbaro   rabarbor
radar   radar
sabato   sabet
safari   safari
sagace   ing
saia   saia
salamandra   salamandra
salamelecco   salamel
salamino   salamin
salamoia   salam
salariato   salariaa
salassare   salass
salassata   salassada
tabacco   tabacch
tabarin   tabar
tafano   tavan
ugualitario   ugualitari
vacante   vacant
valanga   valanga
zagara   fior
zeta   zeta
zibaldone   zibaldon